Irak, Türkiye'ye açtığı tahkim davasını kazandıktan sonra Kerkük-Ceyhan petrol boru hattı üzerinden petrol sevkiyatını durdurdu. Bu kararın ardından, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi kontrolündeki alanda faaliyet gösteren şirketler, ülkenin kuzeyindeki petrol üretimini durdurmaya başladı. Norveçli petrol şirketi DNO, Türk şirketi Genel Energy, Kanada merkezli Forza Petroleum, Gulf Keystone ve ABD merkezli HKN Energy gibi şirketler, üretimi durdurduklarını veya düşürdüklerini açıkladılar.
Reuters haber ajansına göre, Irak'ın kuzeyinde faaliyet gösteren petrol şirketleri, Türkiye, Bağdat ve Irak Kürt Bölgesi Yönetimi arasında petrol ihracatını yeniden başlatmak için yaptıkları müzakereler sürerken, üretimi durdurma veya depolama yoluna gitti. Uzmanlar, depoların birkaç gün içinde tam kapasiteye ulaşacağını belirtirken, üretimin depolamanın uzun süre sürdürülemeyeceğine dikkat çekiyor.
Irak merkezi hükümeti ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi arasındaki ihtilaf devam ederken, bölgeden Türkiye'ye petrol akışının bu hafta yeniden başlaması beklenmiyor. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi tarafından yapılan açıklamaya göre, bölgesel yönetim yetkilileri müzakereler için önümüzdeki haftanın başında Bağdat'a dönmeyi planlıyor. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Dış Basınla İlişkiler Sözcüsü Lawk Ghafuri, Bloomberg'e yaptığı açıklamada, "Önümüzdeki hafta yapılacak müzakerelerin petrol akışının yeniden başlamasına yol açacağı konusunda umutlu olduğumuzu" ifade etti.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta, Türkiye'nin petrol ticareti nedeniyle tazminata mahkum edilmesiyle ilgili Meclis'e araştırma önergesi verdi. Usta, önergede, "Söz konusu petrol ticaretinin Singapur'da kurulmuş ve sonrasında Türkiye'de faaliyet gösteren Powertrans adlı şirket aracılığıyla yapıldığı iddia edilmiştir. Söz konusu ticaret sonucunda Powertrans şirketinin kar elde ettiği ancak ortaya çıkan tazminatın Türk milletine yüklendiği" ifadelerini kullandı. Usta, hatalı işlemlerde kusuru olanların tespit edilmesini talep etti. Ancak, araştırma önergesi AKP ve MHP oylarıyla reddedildi.
Ne olmuştu?
Irak, Kürt Bölgesel Yönetimi’nin çıkardığı petrol Kerkük-Ceyhan ham petrol boru hattından ihraç etmesine izin veren Ankara’nın iki ülke arasındaki anlaşmayı ihlal ettiği gerekçesiyle 2014 yılında Türkiye aleyhine açtığı tahkim davasını kazandığını Cumartesi günü açıkladı. Reuters, Türkiye’nin 2014-2018 dönemi için faiz hariç yaklaşık 1,5 milyar dolar tazminat ödemesine karar verildiğini yazdı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise “hakem heyeti, Irak’ın beş talebinden dördünü reddetmiştir. Ülkemizin taleplerinin ise büyük çoğunluğunu kabul ederek Irak’ın bu ihlaller sebebiyle Türkiye’ye tazminat ödemesine hükmetmiştir” denildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez de “Türkiye’nin 1,4 milyar dolar tazminat ödemesine hükmedildiği iddiaları ile ilgili” basın mensuplarının soruları üzerine “Böyle bir rakamda ceza söz konusu değil” yanıtını vermişti.
