İEÜ Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü’nde eğitim gören 35 birinci sınıf öğrencisi, “Mutfakla İlgili Kavram ve Beceriler” dersi kapsamında sürdürülebilir bir projeye imza attı.
Öğrenciler, derslerde kullandıkları patates, havuç gibi sebze atıklarını bir hafta boyunca biriktirerek, ağartılmamış kâğıt, kahve telvesi, yumurta kabukları ve kuru yaprak gibi organik materyallerle zenginleştirdi.
Daha sonra bu karışımı, kampüs içinde belirlenen kompost alanına gömerek doğal gübreye dönüştürdü.
“Gastronomi, doğaya saygılı üretim sanatıdır”
İEÜ Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nazan Turhan, gastronominin yalnızca yemek pişirme sanatı olmadığını, aynı zamanda çevreye duyarlı bir yaşam biçimi olduğunu vurguladı.
Turhan, “Gastronomi; kaynakları verimli kullanmayı, israfı önlemeyi ve doğaya saygılı üretimi öğrenme sürecidir. Bu bilinci kazanan genç şef adayları, geleceğin sürdürülebilir mutfak kültürünü oluşturacak. Bu proje, öğrencilerimizin hem çevresel farkındalığını artırdı hem de onları yenilikçi üretime teşvik etti,” dedi.
“Atıklar zamanla toprağa karışarak gübreye dönüşecek”
Projenin yürütücüsü Eğitmen Şef Belgin Bulgan, öğrencilerin mutfak derslerinde çıkan sebze atıklarını özenle toplayarak komposta uygun hale getirdiğini anlattı.
“Asidik özellik taşımayan sebzeler, özellikle patates ve havuç, projede tercih edildi. Kahve telvesi, yumurta kabuğu ve kuru yaprak gibi malzemelerle karbon-nitrojen dengesi sağlandı. Tüm karışım toprağa gömüldü ve doğal çözülme süreci başlatıldı.
Zamanla toprağın besin değeri artacak ve bitki yetiştirmeye elverişli doğal gübre elde edilecek,” dedi.
Evde de yapılabilir: “Bir kova, biraz sabır yeterli”
Eğitmen Şef Bulgan, kompostun ev ortamında da kolaylıkla yapılabileceğini belirterek süreci şöyle anlattı:
“Alt kısmında birkaç küçük delik açılmış bir kova ya da saksı kullanılabilir. Kuru yaprak veya toprak tabakasıyla başlanır, ardından ‘yeşil’ (sebze-meyve kabukları, kahve telvesi) ve ‘kahverengi’ (kuru yaprak, karton, ince dal) malzemeler dönüşümlü olarak yerleştirilir. Katmanların üzerine toprak serilmesi hem kokuyu azaltır hem ayrışmayı hızlandırır.
Karışım 7–10 günde bir karıştırılarak hava almalıdır. Yaklaşık 2–3 ay sonra koyu renkli, toprak kokulu doğal bir gübre elde edilir. Bu kompost saksı bitkileri veya bahçelerde güvenle kullanılabilir.”
Genç şeflerden doğaya örnek katkı
İzmir Ekonomi Üniversitesi’nin projesi, gıda atıklarının geri dönüşümüne yönelik örnek bir model olarak dikkat çekti.
Sürdürülebilir gastronomi bilinciyle yetişen genç şef adaylarının bu yaklaşımı, hem çevreye hem de gelecek nesillere ilham verdi.
