İzmir’in Konak ilçesine bağlı İmariye Mahallesi, geçmişte on binlerce kişinin yaşadığı canlı bir yerleşim yeriydi. Ancak yıllar içinde alınan afet bölgesi kararı ve ardından gelen kentsel dönüşüm süreci, bu mahalleyi adeta haritadan sildi. Bugün o mahalleden geriye kalan tek şey, bir muhtarlık tabelası ve o tabelanın başında bekleyen bir muhtar.
20 bin kişilik nüfusun ardından sessizlik
1980’li yıllarda İzmir’in en kalabalık mahallelerinden biri olan İmariye, zamanla afet riski taşıdığı gerekçesiyle boşaltıldı. 1987 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla bölge resmen afet alanı ilan edildi. Ardından başlayan kamulaştırma işlemleriyle birlikte mahalledeki evler teker teker yıkıldı. Mahalle sakinleri farklı bölgelere taşındı, geriye ise ne sokak kaldı ne de bina.
Resmi kayıtlarda hala yaşıyor
Fiziksel olarak yıkılmış olsa da, İmariye Mahallesi resmiyette hâlâ varlığını sürdürüyor. Bu nedenle muhtarlık kurumu da hukuken kapanmış değil. Bu görevi aktif şekilde sürdüren kişi ise Abdülaziz Turan. Mahallenin 10 yıl boyunca muhtarlığını yapan Turan, şu an kelimenin tam anlamıyla “mahallesi olmayan bir muhtar” olarak görev yapıyor.
“Ben muhtarım ama mahallem yok”
Kendisini görevine sadakatle bağlı bir kamu görevlisi olarak tanımlayan Turan, yaşadığı bu sıra dışı süreci şu sözlerle anlatıyor:
“Ben bu mahallede 25 yıl yaşadım. 10 yıl boyunca da muhtar olarak hizmet verdim. O zamanlar buralar çok yoğundu, esnafı, okulu, sokağı, insanı vardı. Şimdi her şey gitti. Ben vatandaşı olmayan bir mahallenin muhtarıyım.”
Tabelası kalan tek mahalle
Bugün İmariye’nin sınırlarını gösteren ne bir cadde ne de bir ev kalmış durumda. Yalnızca bir direğe çakılmış muhtarlık tabelası ve onun altında görev yapan Turan’ın küçük ofisi duruyor. Elektrik ve su bağlantısı olmayan bu noktada sembolik bir varlık gösteriliyor. Turan, hâlâ resmî evrakların postayla geldiğini, zaman zaman vatandaşların da bilgi almak için geldiğini söylüyor.
Kentsel dönüşümde unutulan bir detay
İmariye örneği, İzmir’deki kentsel dönüşüm projelerinin insani ve bürokratik boyutunu gözler önüne seriyor. Mahalle fiziksel olarak tamamen boşaltılmış olsa da, idari sistemdeki izleri silinmemiş durumda. Bu durum, nüfusu sıfıra inmiş bir bölgenin hâlâ bir muhtarı olmasını sağlıyor.
Mahalle yok ama görev hâlâ devam ediyor
Abdülaziz Turan, maaş almadan gönüllü olarak bu görevi sürdürüyor. “Ben buraya aidiyet hissediyorum, bu topraklarda bir tarih var,” diyen Turan, görevi devralacak bir halefin olmaması nedeniyle muhtarlığı sürdürdüğünü belirtiyor. Yıkılan evlerin yerine yeşil alanlar ve boş arsalar bulunuyor. Ancak hiçbir yapılaşma ya da yeniden yerleşim planı bulunmuyor.
Kent belleğinde yaşayan bir mahalle
İmariye Mahallesi artık yalnızca yaşayanların hafızasında ve arşiv kayıtlarında var. Yıllar önce bu mahallede büyümüş insanlar, şimdilerde başka semtlerde yaşamlarını sürdürüyor. Ancak İmariye’nin tabelası ve muhtarı, bu yerleşimin bir zamanlar ne kadar büyük ve canlı olduğunu hatırlatmaya devam ediyor.
