İstanbul, Türkiye’nin en büyük ve en kalabalık şehri olmasının yanı sıra, deprem riski de taşıyan bir bölgede yer alıyor. Marmara Denizi’nde bulunan Kuzey Anadolu Fay Hattı, 1999 yılında meydana gelen yıkıcı Gölcük depreminden sonra sessizliğe büründü. Ancak bu sessizlik, biriken enerjinin bir gün büyük bir depremle boşalacağı anlamına geliyor.
Türkiye’nin önde gelen jeolog ve deprem bilimcilerinden Prof. Dr. Naci Görür, İstanbul’da deprem olasılığının yüzde 47’ye çıktığını söyledi. Görür, katıldığı bir televizyon programında, Türkiye’de 7.0’ın üzerindeki bir büyüklükte olmasını beklediği deprem bölgelerini de açıkladı. İstanbul depremi için ise “hazırlıklı olmalıyız” mesajını verdi.
Naci Görür Kimdir?
Naci Görür, 1947 yılında Elazığ’da doğdu. 1967’de İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nde lisans ve 1971’de yüksek lisans öğrenimini tamamladı. 1977’de İngiltere’deki Imperial College London’da doktora yaptı.1978’de Türkiye’ye dönerek İTÜ’de 1983’te doçent, 1989’da profesör oldu.
Görür, havza analizi ve depremsellik konusunda yaptığı araştırmalarla tanınıyor. Marmara Denizi ve deprem konusunda çalışan ve kamuoyunu bilgilendiren bilim insanlarından biri. 1983 yılında TÜBİTAK Teşvik Ödülü, 2004 yılında NATO Barış ve Güvenlik İçin Bilim Ödülü aldı. 1997 yılında Türkiye Bilimler Akademisi’ne (TÜBA) seçilen Görür, 2011’de TÜBA üyelerinin hükümetçe atanmasını öngören yasa değişikliği ile birlikte bu kurumdan istifa etti. Bilim Akademisi asli üyesi.17 Ekim 2022 itibarıyla Elsevier ve Stanford Üniversitesi’nin her yıl yaptığı dünyanın en etkili bilim insanları listesinde Bilim Akademisi altında yer aldı.
İstanbul’da Deprem Riski Neden Yüksek?
İstanbul, Avrasya ve Anadolu levhaları arasındaki sınır boyunca uzanan Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın üzerinde bulunuyor. Bu fay hattı, Türkiye’nin en aktif ve en tehlikeli deprem kuşağı olarak biliniyor. Fay hattının Marmara Denizi’ndeki kolu, 1999 yılında meydana gelen 7.4 büyüklüğündeki Gölcük depreminden sonra kırılmadı. Bu da, fayın bu bölümünde büyük bir enerji biriktiği anlamına geliyor.
Görür, Marmara Denizi’ndeki fayın 1650 kilometre uzunluğunda olduğunu ve bu fayın 1400 kilometrelik kısmının 1939-1999 yılları arasında kırıldığını söyledi. Fayın kırılmayan 250 kilometrelik kısmının ise İstanbul’un güneyinde kaldığını belirtti. Görür, bu bölümde 7.0’ın üzerinde bir deprem olmasını beklediğini ifade etti.
Görür, İstanbul’da deprem olma ihtimalinin yüzde 47’ye çıktığını, bu rakamın 2019 yılında yüzde 35 olduğunu kaydetti. Görür, bu ihtimalin her yıl yüzde 3 arttığını, bu nedenle İstanbul’un depreme hazırlıklı olması gerektiğini vurguladı.
Türkiye’de Hangi Bölgeler Risk Altında?
Görür, Türkiye’de 7.0’ın üzerindeki bir büyüklükte olmasını beklediği deprem bölgelerini şöyle sıraladı:
- Marmara Denizi’nde İstanbul’un güneyindeki fay hattı
- Doğu Anadolu Fay Hattı’nda Bingöl-Karlıova arasındaki alan
- Bitlis-Zagros Fay Hattı’nda Van Gölü’nün güneyindeki alan
- Ege Denizi’nde Midilli Adası’nın güneyindeki alan
- Akdeniz’de Antalya Körfezi’nin güneyindeki alan
Görür, bu bölgelerdeki depremlerin İstanbul’u da etkileyebileceğini, bu yüzden deprem konusunda bilinçli ve duyarlı olunması gerektiğini söyledi. Görür, deprem öncesi, sırası ve sonrasında alınması gereken önlemleri de anlattı.
Deprem Önlemleri Nelerdir?
Görür, deprem öncesi, sırası ve sonrasında alınması gereken önlemleri şöyle özetledi:
- Deprem öncesi, binaların depreme dayanıklı olup olmadığını kontrol etmek, riskli binaları güçlendirmek veya boşaltmak, deprem sigortası yaptırmak, deprem çantası hazırlamak, deprem planı yapmak, deprem tatbikatı yapmak, depremle ilgili bilgi edinmek.
