KAZİM BOZKURT/Ekim 2025 itibarıyla, inşaat sektöründe maliyetler gerek yıllık gerekse aylık bazda artış göstermeye devam ediyor. TÜİK'in açıkladığı Ekim ayı verilerine göre, genel inşaat maliyet endeksi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 22,57, bir önceki aya göre ise yüzde 0,98 yükseldi. Verilerin ayrıntısına inildiğinde, maliyetlerdeki artışta hem malzeme hem de işçilik kalemlerinin etkili olduğu ancak işçilik kısmındaki yükselişin daha belirgin olduğu görülüyor.
Malzeme ve işçilik ayrımında ortaya çıkan tablo
Ekim ayında, bir önceki aya göre malzeme endeksi yüzde 1,18 artarken, işçilik endeksi yüzde 0,59 yükseldi. Yıllık karşılaştırmada ise malzeme yüzde 18,68, işçilik ise yüzde 30,49 oranında artış kaydetti. Bu veriler, inşaat maliyetlerindeki artışın sadece hammadde ve malzeme tarafında değil, özellikle insan kaynaklarına yapılan ödemelerde de ciddi boyutlara ulaştığını gösteriyor. Asgari ücret artışları, sigorta primleri ve sektördeki yüksek emek talebi, işçilik maliyetlerini yukarı taşıyan ana faktörler olarak öne çıkıyor.
Bina inşaatında benzer trend
Bina inşaatı maliyet endeksi özelinde incelendiğinde, bir önceki aya göre artış yüzde 0,95, yıllık bazda ise yüzde 22,29 olarak gerçekleşti. Bu kategoride malzeme endeksi aylık yüzde 1,18, yıllık yüzde 18,42 artarken, işçilik endeksi aylık yüzde 0,55, yıllık yüzde 29,94 yükseldi. Konut projeleri ve ticari yapılar gibi bina inşaatlarında, geçen yıla oranla yaklaşık yüzde 30'luk işçilik maliyet artışının, müteahhitlerin ve yatırımcıların bütçelerinde ciddi baskı yarattığı söylenebilir.
Bina dışı yapılarda ise maliyet artışı daha fazla
Bina dışı yapılar kategorisi, yollar, köprüler, barajlar, enerji nakil hatları gibi alt yapı projelerini kapsıyor. Bu alanda inşaat maliyet endeksi, bir önceki aya göre yüzde 1,05, yıllık bazda ise yüzde 23,48 arttı. Aylık olarak malzeme endeksi yüzde 1,20, işçilik endeksi yüzde 0,73 yükselirken, yıllık karşılaştırmada malzeme yüzde 19,52, işçilik yüzde 32,46 artış gösterdi. Alt yapı projelerinin teknik gerekliliklerinin yüksek olması ve nitelikli iş gücüne duyulan ihtiyaç, bu alandaki işçilik maliyetlerini özellikle yukarı çekiyor.
Sektörde maliyet baskısı sürüyor
Veriler bir bütün olarak değerlendirildiğinde, inşaat sektörünün hem malzeme tedarikinde hem de istihdam maliyetlerinde büyük bir baskı altında kaldığı ortaya çıkıyor. Çimento, demir, beton gibi temel yapı malzemelerinin fiyatlarındaki artışlar, enerji maliyetleri ve döviz kuru hareketleri malzeme tarafındaki yükselişin ana nedenleri arasında yer alıyor. Diğer yandan asgari ücretteki yıllık artışlar, çalışanlara sağlanan ek yan haklar ve sektördeki kalifiye eleman sıkıntısı da işçilik endeksini yukarıda tutuyor.
Müteahhit ve yatırımcılar zorlanıyor
Yıllık yüzde 22 civarında artan inşaat maliyetleri, özellikle sabit bütçeli sözleşme yapan müteahhitleri zorluyor. Proje başlangıcında belirlenen maliyetler ile inşaat sürecinde karşılaşılan güncel giderler arasındaki fark giderek açılıyor. Bu durum, tamamlama sürelerinin uzaması, bazı projelerin askıya alınması ya da ilave kaynak arayışlarına neden olabiliyor. Aynı şekilde, ev ve işyeri almak isteyen nihai tüketiciler de artan maliyetlerin yansımasıyla daha yüksek satış fiyatlarıyla karşılaşıyor.
Sektör temsilcilerinin beklentileri
İnşaat sektörü temsilcileri, kamu projelerinde fiyat revizyonu mekanizmalarının daha esnek ve güncel hale getirilmesini talep ediyor. Özel sektör tarafında ise müteahhitler, daha şeffaf fiyatlandırma, malzeme tedarikinde istikrar ve nitelikli iş gücünün sektöre kazandırılması için teşvik programları bekliyor. Ekim ayı inşaat maliyet endeksi verileri, sektörün önümüzdeki dönemde de maliyet baskısıyla karşı karşıya kalacağına işaret ediyor. TÜİK, bu konuyla ilgili bir sonraki bülteni 12 Ocak 2026 tarihinde yayımlayacak.
