İzmir'in verimli tarım arazileri ve el değmemiş doğasıyla bilinen Menderes ilçesi, yıllardır süren çevre mücadelelerinin ardından bir kez daha dev bir kalker ocağı tehdidiyle yüz yüze geldi. CYS Yapı İnşaat A.Ş. tarafından Karakuyu Mahallesi sınırlarına kurulmak istenen proje için Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) sürecinin başlatılması, bölge halkının 2022 yılında kazandığı zaferin ardından yaşadığı huzuru, yerini derin bir endişeye bıraktı. Şirketin daha önce iptal edilen projesinin küllerinden bu kez çok daha büyük bir kapasiteyle doğurmak istediği yeni tesis, onay alması durumunda Karakuyu köyüne sadece 2.3 kilometre mesafede faaliyete geçecek ve bölgenin ekolojik dengesini geri dönülmez bir şekilde değiştirecek.
İki yıl sonra kabus daha büyük geri döndü
Menderes halkının hafızasındaki endişeler henüz tazeyken, CYS Yapı İnşaat A.Ş., bu kez iki farklı ruhsat sahasını birleştirerek dev bir adım atmaya hazırlanıyor. "86416 ve 86417 Sicil Numaralı Kalker Ocakları Projesi" adıyla başlatılan yeni süreç, bölgede tansiyonu yeniden yükseltti. Firmanın hazırlattığı ÇED başvuru dosyasına göre, toplamda 58 hektarlık (yaklaşık 80 futbol sahası) bir alanda, yıllık tam 5 milyon ton kalker üretimi planlanıyor. Bu rakam, 2022'de iptal edilen kapasite artış talebinin neredeyse beş katı büyüklüğünde bir operasyona işaret ediyor. Proje sahasının Karakuyu Mahallesi'ne 2.3 kilometre uzaklıkta olduğu belirtilse de, dosyada yer alan bilgilere göre en yakın konutun ocağa mesafesi sadece 600 metre. Bu durum, patlatmalı üretimin yaratacağı gürültü, sarsıntı ve tozun doğrudan insan sağlığını tehdit edeceği endişelerini beraberinde getiriyor.
Halk, 30 Ekim'de geleceği için masaya oturacak
Projenin kaderi, büyük ölçüde bölge halkının göstereceği kararlılığa ve sürece katılımına bağlı olacak. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yönetmelik gereği projenin tüm yönleriyle tartışılacağı bir "Halkın Bilgilendirilmesi ve Sürece Katılımı Toplantısı" düzenleyecek. 30 Ekim 2025 Perşembe günü, saat 13.00'te, mücadelenin merkez üssü olacak Karakuyu Köy Meydanı Kahvesi'nde yapılacak bu toplantı, bir bilgilendirmeden çok daha fazlasını ifade ediyor. Köylüler ve çevre savunucuları; tarım alanlarına, zeytinliklere, su kaynaklarına ve yaşam kalitelerine yönelik endişelerini, projenin yaratacağı toz, gürültü ve ağır kamyon trafiği gibi olumsuz etkileri doğrudan yetkililere iletme imkanı bulacak. Bu toplantıda halk tarafından dile getirilecek itirazlar, hazırlanacak olan nihai ÇED raporunun temelini oluşturacak ve Bakanlığın vereceği kararda kilit rol oynayacaktır.
Rapor ortaya çıkardı: 2022'de iptal edilen projenin devamı mı?
Bölge halkının endişeleri yersiz değil. Aynı firma, CYS Yapı İnşaat, 2022 yılında yine bu bölgedeki farklı bir ruhsat sahasında işlettiği kalker ocağı için kapasite artışı talebinde bulunmuş, ancak yoğun kamuoyu tepkisi ve mücadelesi sonucunda Bakanlık, 31 Ekim 2022'de bu süreci iptal ederek sonlandırmıştı. Aradan geçen üç yılın ardından şirketin, bu kez "yeni proje" adı altında, bitişikteki iki farklı ruhsatı birleştirerek eskisinden katbekat büyük bir projeyle ortaya çıkması, "iptal kararının etrafından mı dolanılıyor?" sorusunu akıllara getiriyor. Projenin ÇED başvuru dosyasında yer alan bir detay ise bu şüpheleri güçlendiriyor: Yeni ocaklardan çıkarılacak milyonlarca ton kalkerin, şirketin daha önceki ruhsat sahasında (200702499) bulunan kırma-eleme tesisine taşınacağının belirtilmesi, projeler arasındaki bağlantıyı açıkça ortaya koyuyor.