Umut KARAKOYUN
İzmir’in Selçuk ilçesinde bulunan dünyaca ünlü Efes antik kenti, ‘Antik Kanal Projesi’ ile denize bağlacak. Projenin mimarı Başbakan Binali Yıldırım. İzmir’den milletvekili adayı olduğu 2011 seçimleri öncesinde 35 proje vaadinde bulunan Yıldırım'ın o hayali için 19 Ekim'de ihaleye çıkılacak. Fakat UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan Efes Antik kenti içerisindeki projenin yapılacağı alan doğal SİT özelliği taşıyor. Üstelik RAMSAR sözleşmesi uyarınca koruma altında bulunan sulak alanların varlığına rağmen İzmir Valiliği'nde ÇED gerekli değildir kararı verildi.
DSİ 2. Bölge Müdürlüğü tarafından Enba Çevre Teknolojileri Mühendislik ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti'ne yaptırılan proje dosyasında, İzmir 1 Numaralı Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu kararına da yer verildi. Komisyon kararında, Eski Küçük Menderes Nehri yatağı karayolu köprüsünden Ege Denizi'ne kadar olan kısmında yapılması planlanan ıslah çalışmasının 728 sayılı İlke Kararı açısından prensipte uygun olduğunu (olumlu) belirtirken, sözkonusu çalışma için hazırlanacak proje ve planlar ile birlikte projenin etki alanına ilişkin uzmanlara hazırlatılacak Ekolojik Etki Değerlendirme Raporunun Komisyona iletilmesi ve bu rapor sonucunda komisyonun nihai bir karar alacağı ifadelerine yer verildi.
HER YER TARİHİ ESER
Proje, Doğal SİT alanı içerisinde kaldığı gibi sulak alanları da tehdit ediyor. Yine proje dosyasındaki bilgilere göre, proje alanı Küçük Menderes sulak alanı içerisinde yer almaktadır. Bu nedenle, Yüzüncüyıl Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Erkan Dişli tarafından Ekosistem Değerlendirme Raporu hazırlandı. Rapora göre, projenin hayata geçirilmesinde herhangi bir sorun yok. EGEÇEP ve Efes Çevre, Doğa ve Kültür Derneği Bileşeni Tekin Karadağ, yapılacak antik kanalın Pamucak Sahili'nden Efes'e kadar geleceğini belirtti. Kanalın geçeceği bütün güzergahların, birinci derecede doğal SİT ve arkeolojik SİT alanı olduğunu vurgulayan Karadağ, her yerde tarihi eserlerin olduğunu belirtti. Bölgede inşaat çalışmasının 2018 mart ayı ayında başlayacağı öngörülüyor.
Nasıl onay verilir?
Doğa ve Kültür Derneği Bileşeni Tekin Karadağ; “Ayrıca deniz suyu kanal yolu ile Efes'e kadar gelecek. Zaten bölgemizdeki yer altı sularında ciddi azalma söz konusu. Kalan su da deniz suyu ile karışır duruma geldiği için içilemez duruma gelecek. Kanal yapıldığında içme suları içilemez duruma gelecek”dedi. Yine tarım alanlarının da sulanamayacağını ifade eden Karadağ, projenin ekosistem açısından da son derece riskli olduğunu çalışmaların göçmen kuşlarının sirkülasyonunu engelleyeceğini savundu.
Koruma kurulunun verdiği onayı da eleştiren Karadağ, şunları söyledi: “Nasıl olurda koruma kurulu buraya onay verir. Koruma alanları içerisinde bir kişi ağaç kestiğinde bile en ağır cezalar veriliyor. Burada koskoca derecede arkeolojik SİT alanlarını, kuş cennetini tahrip ediyorlar ama ÇED raporuna gerek görülmez.” Bölgede inşaat çalışmasının önümüzdeki mart ayı ayında başlayacağı öngörülüyor.
