Türkiye genelinde rekor sıcaklıklar birbiri ardına yaşanırken, özellikle batı ve güneyde adeta çöl etkisi hissediliyor. Son günlerde güneşin altında gölgeyi arayan vatandaşlar, uzmanların üzeri çizile çizile yaptığı uyarılarla karşı karşıya kalıyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün yayımladığı son verilere göre, bu yaz bir hayli uzun ve zorlu geçecek gibi görünüyor.
Termometrelerin dili tutuldu: 40 derecenin üstü artık günlük vaka
Birçok şehirde sıcaklıklar öğle saatlerinde 40 derecenin epey üzerine çıkıyor. Özellikle Ege Bölgesi’nde güneşin yakıcı etkisi kendini fazlasıyla hissettiriyor; termometreler 40 dereceyi geçerken, Güneydoğu Anadolu’da ise 42-43 derece ölçümleri sıradan hale geldi. Kent merkezlerinde asfalt eriyecek noktaya gelirken, uzmanlar sıcak çarpmalarına ve susuzluğa karşı dikkatli olunmasını istiyor.Bu sene gölgeye kaçmak dahi bir çözüm olmaktan uzak. Bilim insanları, aşırı sıcak hava dalgalarının atmosferdeki nem oranını da arttırdığını vurguluyor. Bu da vücudu daha hızlı yoruyor, serinletici etkiyi azaltıyor. Uzmanlar, "Gölge bile sizi kurtaramaz" diyerek, başta yaşlılar, çocuklar ve kronik hastalığı olanlara ekstra dikkat öneriyor. Özellikle öğle saatlerinde dışarıda uzun süre kalmak hayati risk taşıyor.
Meteorolojiden yeni bilgiler: Yağış ve serinlik umudu sadece kuzeyde
Türkiye'nin batısı ve iç kesimleri kavurucu sıcaklarla adeta yıpranırken, kuzey ve Karadeniz Bölgesi için görece umut var. Son değerlendirmelere göre; Artvin, Ardahan, Kars ve Ağrı gibi doğunun yüksek illerinde, bölgesel aralıklarla yağış bekleniyor. Bunun yanı sıra Düzce, Zonguldak ve Bartın’da hafta ortasına kadar, Sinop ve Samsun’da ise cuma gününden itibaren kısa süreli serinlik görülebilir. Ancak genel tablo, Türkiye’yi etkisi altına alan rekor sıcaklıkların daha uzun süre devam edeceğine işaret ediyor. İzmir’de perşembe ve cuma günleri termometreler 35 derece civarında seyredecek. Şehir genelinde güneşin dik yansıdığı 11.00-16.00 saatleri arasında dışarı çıkmak son derece riskli ve uzmanların uyarıları bu saatlerde zirveye tırmanıyor. Başkent Ankara’da sıcaklık hafta boyunca 38 dereceyi görürken, İstanbul’da ise biraz daha hafifleme beklentisi var: perşembe günü 29 dereceye inmesi, cuma ise yeniden 30 dereceye varması öngörülüyor. Yine de hem nem hem de rüzgârın etkisiyle hissedilen sıcaklıklar daha yüksek olabilir.
Sağlığınız için bu saatlere ekstra dikkat
Uzmanlar, sıcaklıkların zirve yaptığı saatlerde sokağa mecbur kalmadıkça çıkılmaması gerektiğini üstüne basa basa yineliyor. Özellikle kalp ve damar hastalığı, yüksek tansiyon ya da solunum yolu rahatsızlığı olanlar için bu hava koşulları daha büyük tehlike oluşturuyor. Ayrıca, küçük çocukların ve ileri yaştaki bireylerin gözetimsiz açık alanda bulunmamasına, su tüketiminin arttırılmasına dikkat çekiliyor. Sıcak çarpması ve benzeri sağlık sorunlarının her zamankinden daha sık yaşanabileceği vurgulanıyor. Uzmanlar vatandaşlara bazı pratik önerilerde bulunuyor. Güneş ışınlarının en yoğun olduğu saatlerde mümkün olduğunca kapalı mekanlarda kalmak, açık renkli ve hafif kıyafetler tercih etmek, bol sıvı tüketmek ve ağır egzersizlerden uzak durmak öneriliyor. Ayrıca pencere ve sinekliklerin açık tutulası, evin içinin bolca havalandırılması ve aralıksız klima kullanımında dikkatli olunması da önemli. Özellikle dışarıda geçirilen zamanda güneş kremi kullanımı ve gölgelik bir şapka takılması tavsiye ediliyor.
Sıcak dalgalarının kent yaşamına etkisi büyüyor
Yüksek sıcaklık ve nemin bir arada etkili olduğu günlerde, şehirlerde yaşam neredeyse durma noktasına geliyor. Özellikle kalabalık kent merkezlerinde klima ve vantilatörlere fazla yük binmesi nedeniyle elektrik kesintilerinin sayısı artabiliyor. Ayrıca belediyeler, yol ve kaldırımlarda sıcaklık nedeniyle meydana gelen hasarları hızlıca onarmak için ek önlemler alıyor. Su arızaları ve altyapı sorunları da sıcak dalgaları sırasında sıkça görülüyor.Meteoroloji ve sağlık uzmanlarının ortak çağrısı ise net: "Sıcaklar ciddiye alınmalı, gerekmedikçe dışarı çıkılmamalı, riskli gruplar mutlaka korunmalı." Tarif edilen risklerin önüne geçmek için toplumsal duyarlılık ve kişisel önlemler büyük önem taşıyor. Sıcaklar sebebiyle sadece sağlık değil, günlük yaşamda da düzen önemli ölçüde değişiyor. Vatandaşların özellikle su ve enerji tasarrufuna dikkat etmesi gerekiyor.
İzmir ve komşu illerde risk büyüyor
Ege’nin gözde şehirlerinden İzmir'de halk sıcaklığın rekor seviyelere ulaşmasıyla birlikte plajlara ve gölgelik alanlara yöneliyor. Ancak uzmanlara göre bu alanlarda da güneşin direkt etkisinden kaçınmak mümkün olmayabiliyor. Kentin özellikle merkez ilçelerinde radyasyon ve sıcaklığa bağlı sağlık sorunlarında artış gözlemleniyor. Komşu illerde de sıcak hava dalgasının etkileri günden güne daha fazla hissediliyor.Uzmanlar, bu yılki rekor sıcaklıkların sadece geçici bir mevsim olayı olmadığının altını çiziyor. Küresel iklim değişikliği, aşırı hava olaylarının sıklığını ve şiddetini artırıyor. Türkiye’de son yıllarda gözlenen ortalamanın üzerindeki sıcaklıklar, uzun vadeli iklimsel kaymaların habercisi kabul ediliyor. Özellikle yaz aylarında yaşanan bu olağanüstü artışlar, önümüzdeki dönemde daha radikal önlemler alınmasını zorunlu kılıyor.
Gölgeye sığınsanız da önlem şart
Bu yaz Türkiye genelinde serinlemek için gölge ya da açık alanlara yönelmek artık pek tatmin edici değil. Bilim insanları, yoğun sıcakların hem şehirde hem de kırsalda ciddi bir sorun haline geldiğini vurguluyor. Uzmanlar, "Gölge dahi sizi kurtarmaz" söylemini bilimsel verilerle desteklerken, vatandaşın sağlığı söz konusu olduğunda tek çözümün planlı ve bilinçli hareket etmek olduğunu ifade ediyor.
