Bir ucu açık denizle kucaklaşmış sahil beldelerine, kıyı kasabalarına yaptığınız yolculuklarda görmüşsünüzdür; ya bir kayalığın, ya küçücük bir adacığın üzerinde, ya da bir mendireğin ucunda fenerler görürsünüz. Fotoğrafçılar için günbatımlarında mükemmel silüetler verirler, fotoğraf kareleri için zor bulunan ve bu yüzden çok sevilen detaylardan biridir deniz fenerleri... Gezginlerin de her zaman uğrak ve anı fotoğrafı çektirme mekanıdır fenerler...Deniz fenerleri, “Onlar bizim kader arkadaşlarımız” diyen denizciler için büyük önem taşır. Fenerler yalnızca ışık verir açık deniz kaptanlarını ve balıkçıları uyarmakla kalmazlar, sis işareti yayalar, kayalıklar ve sığlıklar konusunda kaptanları uyarırlar.
Bu pazar denizcilerin vazgeçilmez arkadaşı deniz fenerlerinden birkaçını görmeye gideceğiz birlikte. Fotoğraf makinelerinizi de aldıysanız yanınıza, yolculuğumuza başlayalım.
Ülkemiz kıyılarında çeşitli tip ve özelliklere sahip 354 deniz feneri var. Bunlardan 82'isi Karadeniz sahillerinde, 53'ü Marmara'da, 85'i Ege kıyılarında, 73'ü Akdeniz'de, 23'ü Çanakkale Boğazı'nnda, 38'i de İstanbul Boğazı'nda kurulu. Bu fenerlerden yalnızca Sinop, İstanbul, Antalya, Mersin ve Tekirdağ'daki fenerlerde bekçi aileler, gözlerden uzak sakin bir yaşam sürüyor.
TURİZME AÇILDILAR
Bu fenerlerin çoğu denizci olmayanlar için sıradan yapılar olarak görülse de, yıllar önce yapılmış bazı fenerler, gezginlerin görmek için özel tur düzenleyecekleri kadar önem taşıyor. Hem taşıdığı tarihi değerle, hem de doğayla bütünleşmiş görsel zenginliğiyle çoğumuzun uğrak yeri bu fenerler.
Deniz fenerlerin bir bölümü 2004 yılında turizme ve ziyaretlere açıldı. Bunlar arasında Kadırga Burnu, Yeşilköy, Hopa, Bodrum ve Foça'nın da bulunduğu çok sayıda fener lojmanı, kafeterya ve restoran olarak hizmet veriyor. Sivrice'deki fener ise dünyanın tek deniz feneri kütüphanesi olarak biliniyor. Fener kütüphanesinde yalnızca deniz fenerlerinin tarihini okuyabileceğiniz kitaplar yer alıyor.
GÜNBATIMI FENERİ
Son yıllarda keşfedilen bu fenerlerden biri de Karaburun Sarpıncık Köyü yakınlarındaki Sarpıncık feneri. Hizmet girdiği tarih 10 Ocak 1938.. Emektar fener o günden bu yana Ege'nin zifiri karanlığında yolculuk yapan gemilere ve teknelere ışık yaymaya devam ediyor. Birkaç yıl önce güneş enerjisi ile çalışmaya başlayan Sarpıncık Feneri denizden 97 metre yükseklikte ve 12 mil uzaktan görülebiliyor. Karaburun'un en sakin köşelerinden birinde, denize ürkerek bakabildiğiniz sarp kayalığın üzerinde kurulu fener beyaz kulesi ve bir zamanlar bir fener bekçisinin ailesiyle birlikte yaşadığı kırmızı çatılı küçücük lojman binası ile ilgiyi çekiyor. Sarpıncık Feneri'nde günbatımı izlemek hem fotoğrafçıların hem de gezginlerin en büyük keyfi... Sarpıncık Feneri'nde günbatımı her mevsimde farklı güzel ama gökyüzünü bulutların süslediği, iyot kokuları ile kekik kokularının birbirine karıştığı ilkbahar aylarını tercih edin. Belki üzerinizden de ufka doğru yol alan kuşlar geçer...
Sarpıncık Feneri'ni şimdiye kadar görmediyseniz nasıl gidebileceğinizi de yazalım. Önce 104 kilometrelik yolculuk yaparak Karaburun'a ulaşın, fenerin bulunduğu Sarpıncık Köyü ilçeden 14 kilometre uzaklıkta. 1800 yılında kurulan 45 haneli köyü geride bıraktıktan sonra sağda Sarpıncık Feneri levhasını göreceksiniz, daracık bir yoldan denize, aşağıya doğru inişe geçin. Doğanın ortasına bir hançer gibi saplanmış rüzgar türbinlerinin yanından fenere ulaşabilirsiniz. Fener ve çevresi serindir, günbatımı izleyecekseniz yanınızda sizi rüzgardan koruyacak giysiler bulundurun.
İĞNEADA FENERİ
Karadeniz'in batısından İstanbul Boğazı'na doğru giriş yapan gemilerin Türk karasularına girdiklerinde ilk gördükleri fener İğneada Feneri... İğneada burnunda yer alıyor. Rüzgârlı bir burunda yer alan fener ve bitişiğindeki fenerci koğuşu dışında tarlalar yabani incir ağaçları ve yazlık villalar yer alıyor.
RUMELİ FENERİ
İstanbul'un Rumeli yakası boğaz girişinde aynı adı taşıyan balıkçı köyünde bulunan fener Fransız yapımı. Deniz seviyesinden 58 metre yükseklikteki taş fener, 30 metre yüksekliği ve sekizgen görünümüyle dikkati çekiyor. 18 mil uzaklıktan görülebilen fener başlangıçta gazyağı, sonra asetilen gazıyla hizmet vermiş. Kulenin dibinde bir türbe olduğu da iddia ediliyor. Rumeli Feneri'nin tam karşısında Anadolu Feneri yer alıyor.
ŞİLE FENERİ
İstanbul'un Anadolu yakasındaki Şile ilçesi yakınlarında 1859 yılında inşa edilen fener Türkiye'nin en büyük feneri olarak biliniyor. Işığı 20 mil uzaklıktan görülebilen fener deniz seviyesinden 60 metre yükseklikte ve kule yüksekliği de 19 metre. Sekizgen şeklinde ve 110 santimetre kalınlığında taştan yapılmış olan kule gündüz iyi görülebilmesi için enlemesine siyah ve beyaz bantlar çizilerek boyanmış.
HOŞKÖY FENERİ
Tekirdağ sahilindeki bu fenerin bir diğer adı da Hora. Bir kule ve fenerci koğuşundan oluşan fener balıkçı barınağını yüksekten görebileceğiniz bir tepede yer alıyor. Bir rota feneri olan Hoşköy Feneri 1861 yılında deniz seviyesinden 50 metre yükseklikte Fransızlar tarafından inşa edilmiş.
BABAKALE FENERİ
Asya kıtasının en uç noktasında bulunan Çanakkale'ye bağlı tarihi Babakale kalesinin ucunda bulunan fener, kulesi olmadığı halde büyük önem taşıyan fenerlerimizden biri olarak biliniyor. Babakale Feneri yakınlarında bir antik kale ile tarihi bir mezaklık bulunuyor.
KNİDOS FENERİ
Datça'nın Knidos antik kentinde yer alan Deveboynu Feneri 1931 yılında yapılmış. Ege ve Akdeniz'i birbirinden ayıran noktanın deve şeklindeki andırması nedeniyle Deveboynu Feneri olarak da biliniyor. 104 metre yükseklikteki bir tepede inşa edilen fenerin yüksekliği 9 metre. Bu fener de önce gazyağı sonra asetilen ile çalıştırılmış. Knidos Feneri'nin ışığı 12 milden görülebiliyor.
GELİDONYA FENERİ
Akdeniz'in kılavuz fenerlerinden biri. Antalya'nın Kumluca İlçesi Taşlık Burnu'nda yer alıyor. Türkiye kıyılarının en yüksek feneri. Yüksekliği 227 metre ve denizden 3 kilometre içeride. Sivri kayalıklar üzerinde inşa edildiği için ulaşmanın çok zor olduğu fener, elektrik ulaştırılamadığı için hala elle kurularak çalıştırılıyor. Gelidonya Feneri'nin yakınlarında antik Likya yolu yer alıyor.
