Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında planlanan emeklilik sistemi revizyonu, uzun süre sistemde kalanlara daha yüksek emekli maaşı öngörüyor. Sabah yazarı Faruk Erdem’in aktardığı bilgilere göre, bu düzenleme ile Türkiye’de emekli-çalışan dengesi daha sağlıklı bir yapıya kavuşturulacak. Erdem’in belirttiğine göre, şu anda her 1.8 çalışan için bir emekli düşüyor ve bu oran sosyal güvenlik sistemi açısından sürdürülemez durumda.
Emeklilikte maaş hesaplaması değişiyor
Yeni sistemde yalnızca kazanç miktarı değil, aynı zamanda çalışma süresi de belirleyici olacak. Prim gününü artıranlar, emekli maaşlarını da yükseltebilecek. Bu kapsamda enflasyon oranları, büyüme parametreleri gibi değişkenlerle güncelleme katsayısı belirlenecek. Ancak yıllar içinde ortaya çıkan farkları dengelemek için sabit katsayı uygulaması gündeme alınacak. Eğer sabit katsayı sistemi hayata geçerse, emekli maaşları yıllar arasında büyük oynamalar yaşamayacak.
Yüksek prim yatıranlar dikkat!
Prim ödemelerinde yüksek rakamlarla başlayan ancak sonrasında asgari ücret düzeyine gerileyenler için sistemde düşüş yaşanabiliyor. Bu yüzden, düzenli ve uzun süreli yüksek prim yatıranlar avantajlı olacak. Yeni sistemde bu durumun düzeltilmesi için, sadece prime esas kazançlar değil, toplam prim günü sayıları da önemli hale geliyor. Bu değişiklik, çalışanları sistemde daha uzun süre kalmaya teşvik edecek.
Aktüeryal denge yeniden sağlanacak
Kamu Denetçisi Abdullah Cengiz Makas, TBMM komisyonunda yaptığı sunumda sistemin aktüeryal dengesinin bozulduğunu ve yeni bir düzenleme gerektiğini vurguladı. Öne çıkan konular arasında, aylık bağlama sisteminin basitleştirilmesi, enflasyon artışlarının yeniden düzenlenmesi ve düşük maaşlı emekliler için avantajlar sağlanması var.
Taban maaş uygulaması ne olacak?
Henüz kesinleşmese de taban maaş uygulaması üzerinde değişiklik yapılabileceği belirtiliyor. Hazine desteğiyle düşük maaş alan emeklilere ödenen ek maaşlar, bazı emekliler için avantajlı. Örneğin, 8-9 bin TL maaş alan bir emekliye şu an 14 bin 469 TL ödeme yapılıyor. Temmuz ayında bu rakamın artırılması bekleniyor. Ancak bu destek, taban maaşa yakın maaş alanlar için sorunlar yaratabiliyor.
