Ali ÇELTEK (Birleşik Metal İş Sendikası İzmir Şube Başkanı)
Metal işkolu Grup Toplu Sözleşme sürecindeyiz. Metal işkolu grup toplu sözleşmeleri; sözleşme kapsamında işçinin çokluğu, örgütlülük düzeyi ve niteliği, MESS’in işveren örgütleri içindeki farklı durumu ve sektörün ekonomi içindeki büyüklüğü nedeniyle hep önemli olmuştur. MESS’le yapılan Metal Grup Toplu İş Sözleşmesi başka sektörler için de sonuç yaratmakta, başka sektörleri de etkilemektedir. Bu nedenle, “metal işçisi kazanırsa herkes kazanır” sözü gerçek bir duruma işaret etmektedir. Ekonominin üçte birini metal sektörü oluşturmaktadır. Grup Toplu İş Sözleşmesi kapsamında sendikamızın örgütlü olduğu 33 işletmeye bağlı 50 fabrikadan yaklaşık 11 bin üyemiz var. Sendikamız, MESS’le yapılacak grup toplu iş sözleşmesine aylardır hazırlanmaktadır. İşyeri Komitelerimizle, Merkez TİS Komitemizle, Başkanlar Kurulumuzla, Uzmanlar Kurulumuzla ve Yönetim Kurulumuzla çeşitli toplantılar yaptık. İşçi arkadaşlarımızın taleplerini bu toplantılarda ayrıntılı olarak ele aldık. Toplu sözleşme teklifimizi birçok faktörü dikkate alarak hazırladık. Dolayısıyla, bu teklif tüm metal işçilerinin görüşleri ve talepleri dikkate alınarak, onlarla birlikte hazırlanmıştır. Şimdi, bu dönemki toplu sözleşme teklifimiz hakkında bilgi vermek istiyorum.
Bildiğiniz üzere, toplu sözleşmeler 1 yıldan az, 3 yıldan fazla süreli olamamaktadır. Ülkemiz iktisadi, siyasi ve toplumsal oldukça dinamik süreçlerden geçmektedir. Bu hızlı değişim sürecinde, yarının ne olacağının bilinmediği dönemde 3 yıllık bir toplu sözleşme yapmanın mümkün olamayacağı açıktır. Bu nedenle, toplu sözleşme teklifimiz 2 yıllıktır. Toplu sözleşmemizin yürürlük başlangıç tarihi 1 Eylül 2021’dir ve 31 Ağustos 2023 tarihinde sona erecektir. Ücret teklifimiz 4 bölümden oluşmaktadır.
Birincisi, ilk defa işe girecek bir metal işçisinin ücretinin asgari ücretin yüzde 10 oranında artırılmasını istiyoruz. İkinci olarak, halen çalışanlar arasında sektörümüzde düşük ücretli işçilerin bulunduğunu gerçeğini göz önüne alarak, bu işçilerin ücretlerinde bir miktar iyileştirme yapılmasını önemli görüyoruz. Bu nedenle, saat ücreti 20 TL’nin altında kalan işçilerin saat ücretlerine 20 TL’yi geçmemek üzere 0.70 kuruş iyileştirme yapılmasını istiyoruz. Bu iyileştirmeden sonra, ilk 6 aylık dönem için öncelikle tüm ücretlerin yüzde 9 artırılmasını, ardından da saat ücretlerine 4.60 TL zam yapılmasını istiyoruz. Bu ücret zam teklifimizin karşılığı oransal olarak ilk 6 aylık dönem için yüzde 30.89’dur. Bu teklimiz ilk 6 aylık dönem için ortalama ücrette ikramiye dahil net 1458 TL’ye denk gelmektedir. Diğer altışar aylık zam dönemleri içinse, resmi enflasyonun gerçeği yansıtmaması nedeniyle, teklifimiz: 2. altı aylık dönemde enflasyon oranına 3 puan eklenmesi, 3. altı aylık dönemde enflasyon oranına 4 puan eklenmesi, 4. altı aylık dönemde enflasyon oranına 3 puan eklenmesi şeklindedir.
Sosyal haklarda 1. yıl için ortalama yüzde 45 oranında artış teklif ediyoruz. Sosyal hakların ikinci yılı için ise enflasyon artı 4 puan artış teklif ediyoruz
Değişiklik talep ettiğimiz diğer maddelerden bazılar şunlardır:
Toplu sözleşmeden sendika üyesi olabilen tüm işçiler ayrımsız yararlanmalıdır. Bu nedenle TİS hakkını sınırlayan kapsam maddesi daraltılmıştır. İşyerlerinde özel istihdam büroları aracılığı ile ya da herhangi bir ad altında geçici süreli (belirli süreli) işçi çalıştırılmamalı, işçilerin iş olunca işe alınması, birkaç ay sonra da işten atılması sona erdirilmelidir. Bunu sağlayacak madde teklif ediyoruz. İşçiler genelde normal ücretleri ile geçinemedikleri için, kimi zaman da işverenlerin talep ve baskısıyla fazla çalışma yapmak zorunda kalmaktadırlar. Ancak, fazla mesai ücretleri düşüktür. Bu nedenle, hafta tatillerinde evde dinlenme yerine çalışmak zorunda kalan işçilerin fazla çalışma ücretleri yüzde 150, yine bayramlarda dinlenemeyen, aile ve akraba ziyareti yapmak yerine çalıştırılan işçilerin ise bayram ve genel tatillerde fazla mesai ücretinin de yüzde 200 (4 yevmiye) olmasını teklif ediyoruz.
Kurban Bayramı’nda harcamaların daha fazla olması nedeniyle, Kurban Bayramı ödemesinin 1000 TL daha fazla olmasını talep ediyoruz. 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nün kadın işçiler için ücretli tatil olmasını talep ediyoruz. 3 Aralık Dünya Engelliler Günü'nün engelli kadrosunda çalışanlar için ücretli izin günü olmasını talep ediyoruz. Günlük 2 defa 15’er dakikalık dinlenme süresi verilmelidir. Böylece, dikkat dağınıklığı nedeniyle yapılan iş kazaları azalacak, öte yandan kısa süreli dinlenen işçilerin verimi de artacaktır. Gece çalışmanın zorluğu ve yıpratıcılığı göz önüne alınarak gece zammının yüzde 10’dan yüzde 20’ye yükseltilmesini talep ediyoruz. Ağır çalışma koşullarında ömrünü tüketen işçilerin yıllık ücretli izin sürelerinin 2’şer gün artırılmasını talep ediyoruz.
İşçilerin sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işyerlerinde sendikanın yetkili uzmanları da periyodik kontroller gerçekleştirebilmelidir.
İşçilere yılbaşı ve Ramazan Bayramı'ndan önce net 500 TL’lik erzak verilmesini teklif ediyoruz. Sendika üyesi işçilerin yararlandıkları tamamlayıcı sağlık sigortasından işçinin eşinin ve çocuğunun da yararlanmasını talep ediyoruz. İşçi ücretlerinin bankada işlem görmesi nedeniyle alınan promosyonların işçilere ödenmesini teklif ediyoruz. 15 saatlik ücret karşılığı Devam Primi verilmesini teklif ediyoruz. Bu teklifimiz bazı işyerlerinde uygulanmaktadır ve işyerlerinde yaşana kimi sorunların çözümünü kolaylaştırmaktadır. Öğrenim yardımının anasınıfında olanlara ve öğrenim gören üyelerimize de verilmesini talep ediyoruz.
İşçiler sürekli yoksullaşmakta ve reel ücret kaybı giderek artmaktadır. Başta ücret zammı olmak üzere, teklif ettiğimiz tüm maddeler işçilerin en doğal haklarıdır. Taleplerimiz gerçekçidir. Bu taleplerin karşılanması hiç de zor değildir. İşverenler, taleplerimizi karşılayacak güce ve olanaklara sahiptir. Taleplerimizi fazlasıyla karşılayacak üretim ve karlılığın yaşandığı bir dönemdeyiz.
Pandeminin pik yaptığı dönemlerde dahi işçiler çarkların dönmesini sağlamış, canları pahasına çalışmışlardır. Bu kadar yüksek karlar işçilerin bu fedakar, özverili çalışmaları sayesindedir. Şimdi sıra metal patronlarındadır. Şimdi, işçilerin bu emeklerinin karşılığının hiç değilse bir bölümünün ödenmesinin zamanı gelmiştir. Sendika ayrımı gözetmeden, tüm metal işçilerinin birlikte mücadele etmesini oldukça önemli bulduğumuzu belirtmek isterim. Tüm metal işçilerinin birlikte mücadelesi haklarımızın alımını kolaylaştıracaktır.
Sendika ayırımı yapmadan sözleşme kapsamındaki tüm metal işçisi kardeşlerime verecekleri bu zorlu mücadelede kolaylıklar ve başarılar diliyorum. Yeni toplu sözleşme döneminin tüm metal işçilerine hayırlı olmasını diliyor; Şube Yönetim Kurulumuz adına hepinize saygılar, sevgiler sunuyorum.
