Didar DEMİRCİ- 9 Eylül TV’de Gazeteci Didar Demirci’nin sunduğu Can Suyu programının ilk konuğu Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak oldu. Rusya-Ukrayna Savaşı’nın Türkiye’nin yaş meyve ve sebze ihracatına etkilerini anlatan Uçak, tüm olumsuzluklara rağmen Türkiye’nin tarımsal üretimde çok güçlü bir altyapıya sahip olduğunu söyledi. Uçak, programda Birliğin katma değeri yüksek ürünleri teşvik etmek için yürüttüğü projeleri de anlattı.

Moskova’da 20 Eylül’de başlayan 30. Uluslararası Yiyecek ve İçecek Fuarı’na katılan Uçak, yaş meyve ve sebze ihracatında Türkiye’nin en önemli pazarlarından olan Rusya ile ticari ilişkilerin geleceği üzerine de önemli bilgiler verdi. Savaşa rağmen fuarın hareketli olduğuna dikkat çeken Uçak, Avrupalı firmaların standının savaş nedeniyle boş olduğunu belirtti. İki gün süren fuar ziyaretlerinin iyi geçtiğini dile getiren Uçak, savaşın sona ermesi için temennilerde bulundu.

SAVAŞ BİZİ AVANTAJLI POZİSYONA TAŞIDI

Rusya-Ukrayna arasındaki savaşın Türkiye ile ticari ilişkileri etkilemediğini belirten Uçak, tam tersine bir avantaj sağladığını ifade etti. Uçak, “Rusya, AB ile ticaret alışverişi kesilince özellikle ağırlığı Türk ürünlerine verdi. Savaşın ilk günlerinde lojistik sıkıntısı yaşadık. Bakanlığımızın devreye girmesiyle onu da çözdük. Rusya pazarı bizim için çok önemli. Ciddi anlamda yaş meyve sebze ihracatımız var. Rusya’ya olan ihracatımızda da bizim üç tane ana kalemimiz var; taze sofralık üzüm, taze domates, bir de turunçgiller, narenciye grupları bu üç ana grubun yoğun bir şekilde Rusya’ya ihracatını yapıyoruz. Bunların yanında da birçok ürünü ihraç ediyoruz. Kaysı, nar, erik, ayva, kivi, aklınıza ne gelirse. Talep geldikçe biz bu talepleri karşılamaya çalışıyoruz. Tabi bu altyapımızın da çok güçlü olmasından dolayı istenilen ürünleri kendilerine taze taze ulaştırıyoruz. Rusya’nın vatandaşı da Türk ürünlerinden memnun. Çok kısa sürede de sofralarına ulaşmasından dolayı o da bize artı bir avantaj oluyor” diye konuştu.

Rusya-Ukrayna Savaşı’nın Avrupa’ya enerji krizi olarak yansıdığını hatırlatan Uçak, “Avrupalıların gaz vanası kapandıktan sonra da onlarda bir telaş aldı. Domatesten önce kendi sanayisini ısınmasını düşünecek. Tüm Avrupa’nın bizden ürün almasını isteriz. Bizler de onları bekliyoruz. Tüm Avrupa’yı doyuracak kadar altyapıya sahibiz. Sıkıntı yok” dedi.

RUSYA İLE YETİNMİYORUZ

Rusya ile ticaret ilişkilerinin bu denli iyi gitmesine karşın Birlik olarak sadece Rusya pazarı ile yetinmediklerini de aktaran Uçak, ihracat pazarlarını arttırmak için alternatif Pazar arayışlarının sürdüğünü anlattı. Uçak, bu yöndeki soruya şu yanıtı verdi: “Sadece Rusya odaklı kalmamakla beraber alternatif pazarlar da arıyoruz. AB’ye, Ortadoğu’ya, Balkanlara, Uzakdoğu’ya ciddi anlamda oralarda da ihracatımız söz konusu. Öncelikli Pazar hedefimiz Uzakdoğu… Oralara da açılmayı planlıyoruz ve gidip geliyoruz. Geçtiğimiz aylarda da ticaret heyetimizle birlikte Hindistan’a gittik. Bizim özellikle buradan bir URGE projemiz vardı. Gerçekten ilgi gösterdiler, bu da bizi mutlu etti. En azından koymuş olduğumuz hedefler karşılık bulunca çok mutlu oluyoruz. Buradan özellikle kendilerine de teşekkür ediyoruz. Hakikaten emek sarf ediliyor. Bu da ihracat rakamlarına da yansıyor. Çünkü herkes canla başla bir şeyler yapmaya çalışıyor. Yeni jenerasyona ciddi anlamda destek veriyoruz. Üniversiteden hocalarımızla birlikte projeler üretiyoruz, toplantılar yapıyoruz. Gençlere özellikle tarım çok güzel bir şey, keyifli bir çalışma ortamı. Şöyle düşünün ki bir çekirdeği toprağa ekip onu bir ürüne dönüştürüyorsun, katma değere dönüştürüyorsun. Yani tamam eziyetli, masraflı, girdi maliyetleri var ama ne olursa olsun bu tarımı bırakmamak lazım.”

TARIMSAL DESTEKLER TEK PAKET İÇİNDE VERİLMELİ

Tarımsal üretimin bu kadar önemli hale geldiği bir dönemde, üreticinin maliyetlerle nasıl baş ettiğini ve verilen desteklerin bu sorunları hangi oranda karşıladığını sorduğumuzda ise Başkan Hayrettin Uçak, şöyle konuştu: “Burada Tarım Bakanlığımızın da destekleri var. Çeşitli destekleri var ama bu çeşitliliği toplayıp tek destek üzerinden üreticiye destek olarak verilse biraz daha üreticinin işine yarayacak. Bu benim fikrim. Tabi ki masrafsız hiçbir şey olmuyor. Şimdi üretici de tabi masraflı oluyor; enerji fiyatları yükseldi, girdi maliyetleri arttı. Ama nihayetinde ürettiğimiz ürünün de fiyatları artı. Onları gidip ucuza satmıyoruz. Özellikle biz Ege Yaş Meyve Sebze Birliği olarak biz göreve geldiğimiz günden beri büromuzda değil özellikle üreticilerimizin ayağına gitmeye başladık. Üretici-ihracatçı toplantıları yaptık. Bu toplantılara üniversiteden hocalarımız, Bakanlığımızdan kıymetli genel müdürlerimiz katıldı, bakan yardımcılarımız katıldı, buradan milletvekillerimiz, vali yardımcımız, ilçe kaymakamlarımız katıldılar. Sağ olsunlar, bizlere hep destek oldular.”


SÖYLENTİLERE İNANMAYIN
Domates ihracatının kayda bağlanması sonrası, domates ihracatına yasak geleceği ve kışın domatesi kilosu 50 liradan alacağımız söylentilerine ilişkin de açıklamalarda bulunan Uçak, “Domates mamullerinin kayda bağlanması sonrası kısıtlama gelecek diye bir algı oluştu. Ancak kesinlikle öyle bir şey yok. Sadece kayıt altına alınmış bir işlem. Zaten Tarım Bakanlığımızın ihracatı kısıtlaması mümkün değil. Çünkü, bakanlığımız ihracatı nasıl daha artırırız, mevcudun üstüne bir ülke daha nasıl katarız diye bizlere ciddi anlamda destek oluyor. Domatesin 50 lira olmasına ilişkin de bir dedikodu yayıldı. İşte Avrupalılar Türkiye’ye gelmiş, domatesi 2,5-3 Euro’dan almışlar. Ama biz kimsenin böyle bir sözleşme yaptığını duymadık, görmedik. Tabi ki üretilen ürünler de değerinde de satılsın. Tüketicimiz de mağdur olmasın üreticimiz de mağdur olmasın. Yani domates 50 lira olacak onların hiç birini ben tahmin etmiyorum” sözlerini kaydetti.