Günümüzde giderek popülerlik kazanan meslek dalları arasında serbest meslek yer alır. “Freelancing” olarak da bilinen serbest meslek faaliyetleri, herkesin internete ulaşabilmesi ve teknolojinin sürekli gelişimi ile her geçen gün daha da yaygın bir hale gelmektedir. Bu meslek ile uğraşan kişilerin gelirlerini kanıtlamak için kullandıkları belge serbest meslek makbuzu olarak bilinir. Serbest meslek ile uğraşan kişilerin kullandığı bu belge hem fiziksel hem de e SMM şeklinde kesilebilir.
Ülkemizde son yıllarda büyük bir hız kazanan e-dönüşüm sayesinde dijital ortama aktarılan serbest meslek makbuzları; serbest çalışanların kesmek zorunda olduğu bir belgedir. Bir e SMM programı aracılığıyla kolayca kesilebilen bu belgeler, serbest meslek faaliyetlerinin yasal bir şekilde sürdürülmesini sağlar.
Serbest meslek icra eden kişilerin kullandığı e-Serbest Meslek Makbuzu, ya da kısaca E SMM, sunulan bir ürün ya da hizmet karşılığında ücret alındığını gösteren belgedir. Üzerinde satıcı ve alıcının unvanı, alınan ücret ve vergi gibi çeşitli bilgiler bulunan bu belge, faturaya benzer bir işleve sahiptir. Ancak e-SMM ile fatura arasındaki belirli farklar olduğunu, bunların birbiri yerine kullanılabilen belgeler olmadığını belirtmekte fayda vardır. Hem serbest meslek makbuzu hem de fatura KDV vergisi barındırır. Serbest meslek makbuzunda KDV’ye ek olarak stopaj kesintisi de söz konusudur; faturada ise stopaj bulunmaz.
509 No’lu VUK Genel Tebliği’ne göre tüm serbest meslek erbapları e-SMM uygulamasına geçiş yapmak zorundadır. Belirlenen süreler içerisinde uygulamaya geçiş yapmayan veya serbest meslek makbuzu kesmeyen kişiler ise cezaî yaptırım ile karşılaşacaktır.
E SMM kullanma avantajları nelerdir?
E SMM kullanmak, pek çok avantajı da beraberinde getirir. Bunlardan başlıcalarını şu şekilde sıralamak mümkündür:
E-SMM kullanmanın en büyük avantajı düşük maliyetli olmasıdır. Kağıt, basım, arşivleme, gönderim ve takip gibi masrafları olmayan e-SMM; serbest meslek ile uğraşan kişilerin pek çok giderden tasarruf etmesine olanak tanır.
Dijital programlar sayesinde elektronik serbest meslek makbuzlarını yıllarca saklamak, gerektiğinde bu makbuzlara kolay bir şekilde erişmek mümkündür. Dijital ortamda saklanan e-SMM belgeleri, kaybolmaz ya da hasar görmez.
E-SMM programları sayesinde hızlı ve verimli bir şekilde iş yapmak mümkün hale gelir. Hızlıca oluşturulabilen bir e-SMM ile müşteriye makbuz yollamak yalnızca birkaç saniye alır.
Makbuzun kesimi sırasında ortaya çıkan her türlü yanlışlığı düzeltmek de e-SMM sayesinde mümkün olur. Dijital bir platform üzerinden düzenlenebilen elektronik serbest meslek makbuzları, saniyeler içerisinde yeniden düzenlenip alıcıya geri gönderilebilir.
Fiziksel makbuz ihtiyacını ortadan kaldıran e-SMM sayesinde kağıt kullanımını azaltmak ve her yıl yüzbinlerce ağacı kesilmekten kurtarmak mümkündür. Çevre dostu bir çözüm olarak ön plana çıkan e-SMM, makbuz basımı sırasında ortaya çıkan atığı da ortadan kaldırır.
Dijital makbuzlar gerek GİB gerek e SMM programları ile kesilebilir. Yasal mevzuata uygun e-SMM hizmeti sunan entegratörler, diğer muhasebecilik yazılımları ile kullanılarak dijital işletmeciliğin önünü açar.
