Haber / Gökçe ADAR
İzmir’in önemli tarım merkezlerinden Torbalı’nın Yazıbaşı Mahallesi Keldağı Mevkisi’nde, Mendeş şirketi tarafından zeytinlikler, meyve bahçeleri ve su kuyularının olduğu bölgede yapılmak istenen mermer ocağı projesi iptal edildi. Şirket, taş ocağı ve kırma eleme tesisine ilişkin 'çevresel etki değerlendirme (ÇED) gerekli değildir' kararını almak için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğü’ne başvurdu. Müdürlük ise projenin ÇED sürecine tabi tutulması gerektiğini belirterek, talebi reddetti. Ardından projeyi mermer ocağına çeviren şirket, 2020 yılında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na başvurdu. Bakanlık, projeye ÇED olumlu kararı verdi. Mermer ocağını istemeyen bölge halkı ise ‘ÇED olumlu’ kararının iptali için dava açtı. İzmir 4. İdare Mahkemesi, ‘ÇED olumlu’ kararını iptal etti. Ardından şirket, kararı temyiz etti. Temyiz talebini inceleyen Danıştay 6. Dairesi kararı onadı.
'Süreci başlatmasınlar'
44 yurttaş adına davayı takip eden Av. Karya Mercan ve Şehrazat Mercan, yapılan keşifte 7 uzman bilirkişi ÇED raporunu ve sahayı inceledi. '3573 Sayılı Zeytinlerin Islahı ve Yabanilerin Aşılattırılması Hakkında Kanun' kapsamında, bölgenin kadim ve yoğun zeytinlik olduğunu, mermer tesisi de olsa, tozuma olacağını, her iki mahallenin suyunu temin eden İZSU kuyularının olumsuz etkileneceğini belirterek, çevreye olumsuz etkisini rapor etti. Karya Mercan ve Şehrazat Mercan, karara ilişkin, Bakanlığın zeytinlik, yer altı sularının ve tarım alanlarının doğrudan ve olumsuz etkileneceği yerlerde artık ‘ÇED gerekli değildir’, ‘ÇED olumlu’, izin, ruhsat ve orman tahsisi gibi işlemleri reddetmesi gerektiğini ifade ederek, böyle projelerde ÇED sürecinin dahi başlatılmaması gerektiğini dile getirdi.
95 yıllık planlandı
2019 yılında taş ocağı (kalker) ve kırma eleme tesisi için, İzmir Valiliği'nce, 'ÇED Gereklidir Kararı' verilerek reddedilen; Torbalı, Yazıbaşı Keldağ Tepesi'ndeki 75 hektarlık alan için ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından mermer ocağı olarak işletilmek üzere, 2020'de ÇED Olumlu Kararı verilmişti. ÇED Talep Alanı 72.83 hektardır. Faaliyet alanında, 34.39 hektarlık ocak 1 alanı, 6.49 hektar ocak 2 alanı, 1.13 hektar üst toprak depolama sahası, 3.83 ha cevher stok alanı, 3.59 hekter pasa 1 alanı, 5.178 hektar pasa 2 alanı, 0.2 hektar şantiye alanı ve 25 m2 ’lik fosseptik çukuru yapılacaktır. Söz konusu ocak sahasından yılda 351 bin 000 ton/yıl ton (130 bin 000 m3 /yıl) mermer ve pasa malzemesi alınması planlanmış, tesisin toz çıkarmayacağı, çevreye ve zeytinlik alanlara zarar vermeyeceği ileri sürülmüş, 95 yıl proje ömrü biçilen tesis için ormanlık alanda yol açılmış, bölgedeki ağaçlar da kesilmişti.
