Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılı Aralık ayına ilişkin Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçlarını 12 Şubat 2024 tarihinde duyurdu. Sonuçlara göre, mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,8, mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik oranı (âtıl işgücü) ise yüzde 24,7 olarak gerçekleşti.
DİSK-Ar ise, TÜİK verilerini kullanarak yaptığı hesaplamada, mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısının Aralık 2023’te 9 milyon 656 bin kişiye ulaştığını bildirdi. Buna göre, dar tanımlı işsiz sayısı hem yıllık hem aylık bazda azalırken, geniş tanımlı işsiz sayısı aylık 1 milyon, yıllık ise 1,5 milyon kişi artış gösterdi. Aralık 2022’de 8,1 milyon olan geniş tanımlı işsiz sayısı, Kasım 2023’te 8,7 milyon, Aralık 2023’te ise 9,7 milyon oldu.
Geniş tanımlı işsizlikte pandemi etkisi
Raporda, geniş tanımlı işsiz sayısındaki artışın nedeninin, zamana bağlı eksik istihdam, ümitsiz kişiler, iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar ve iş arayan ancak hemen çalışmaya başlayamayacak olanları içeren potansiyel işgücü sayısındaki yükseliş olduğu vurgulandı. Raporda, “Geniş tanımlı işsizlikte pandemi günlerine geri dönüldüğü görülmektedir. Pandemi öncesi dönemde yüzde 20,6 olan geniş tanımlı işsizlik oranı, pandeminin etkisiyle yüzde 30,2’ye yükselmiş, pandemi sonrası dönemde ise yüzde 24,7’ye gerilemiştir” denildi.
Raporda, dar ve geniş tanımlı işsizlik arasındaki farkın 15,9 puan olduğu, bu farkın kadınlarda 20,4 puana çıktığı belirtildi. Raporda, “Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 24,7 iken, geniş tanımlı kadın işsizliği yüzde 33,2 olarak gerçekleşmiştir. Kadınların işgücü piyasasında yaşadığı sorunlar, dar tanımlı işsizlik oranından çok daha fazla geniş tanımlı işsizlik oranına yansımaktadır” ifadeleri kullanıldı.
Resmi işsizlerin yüzde 90’ı işsizlik ödeneği alamıyor
Raporda, ayrıca resmi işsizlerin büyük bir kısmının işsizlik ödeneği alamadığına dikkat çekildi. Raporda, “Resmi işsizlerin yüzde 90’ı işsizlik ödeneği alamamaktadır. İşsizlik ödeneği alanların sayısı 2023 yılı Aralık ayında 314 bin kişi olmuştur. Bu sayı, resmi işsiz sayısının yüzde 10,1’ine karşılık gelmektedir. İşsizlik ödeneği alanların sayısı, 2022 yılı Aralık ayına göre 9 bin kişi, 2023 yılı Kasım ayına göre ise 5 bin kişi azalmıştır” denildi.
