Çinlilerin yemek çubuğu kullanma geleneği, binlerce yıl öncesine dayanıyor. Peki, bu kültür nasıl ortaya çıktı ve günümüze kadar nasıl devam etti? Bu yazıda, yemek çubuklarının tarihini, çeşitlerini ve anlamlarını öğreneceksiniz.
Yemek Çubuklarının Kökeni
Yemek çubuklarının ilk olarak Çin’de, MÖ 1200 yıllarında, Shang hanedanlığı döneminde kullanıldığı düşünülüyor1. Bu dönemde, yemek çubukları bronzdan yapılıyor ve daha çok yemek pişirirken kullanılıyordu. Günümüz çubuklarından çok daha uzun olan bu bronz gereçler, kaynar yağ dolu kapların derinlerine ulaşmak için kullanılıyordu2.
Yemek çubuklarının kısaltılıp yemek yemek için kullanılmaya başlanması MS 400’leri buldu. Çin nüfusu hızla artmış, kaynaklar yetersiz kalmıştı. Bu dönemlerde aşçılar, idareli kullanabilmek için eti küçük parçalara bölmeye başladılar. Tüketiciler de yemek çubuklarını, bu boyutundaki et parçalarını tabaktan ağza götürmenin en kolay yolu olarak görmeye başladı.
Yemek çubuklarının popülerliğinde, Konfüçyüs’ün de etkisi oldu. Konfüçyüs, bıçak gibi keskin mutfak aletlerini kullanmamak gerektiğini anlatıyordu. Konfüçyüs’ün öğretisine göre bıçak, yemek yiyen kişiye, etin tabağa gelene kadar başına gelen acımasız şeyleri hatırlatıyordu. Yemek çubuklarının uçları ise bıçak gibi değildi, daha küttü ve bu yüzden mezbahaları getirmiyordu insanların aklına.
Yemek Çubuklarının Çeşitleri ve Anlamları
Yemek çubuklarının kullanımı, MS 500’lere gelindiğinde, Japonya ve Vietnam gibi komşu ülkelere yayılmış, tasarımı yerel lezzetlere uyarlanmıştı. Çubuklar Japonya’da, erkekler, kadınlar ve çocuklar için farklı ebatlarda üretiliyordu. Vietnam’da ise çubuğun yapımında, bronz ya da porselen yerine palm odunu kullanılıyordu.
Yemek çubuklarının malzemesi de, zamanla değişti. Tek kullanımlık yemek çubuklarını 1878 yılında piyasa süren ülke Japonya olsa da Çin bu yaratıcı tasarımın orijinal kaynağıdır2. Günümüzde, yemek çubukları bambu, ahşap, metal, plastik, kemik, fildişi, taş, cam gibi pek çok malzemeden yapılabilir. Yemek çubuklarının rengi ve şekli de, farklı anlamlar taşıyabilir. Örneğin, kırmızı renkli yemek çubukları, mutluluk ve şansı, siyah renkli yemek çubukları ise cenaze törenlerini simgeler.
Yemek çubuklarının kullanımı, sadece yemek yemekle sınırlı değildir. Yemek çubukları, aynı zamanda bir iletişim aracıdır. Yemek çubuklarıyla, saygı, sevgi, minnet, özür, teşekkür gibi duygular ifade edilebilir. Ancak, yemek çubuklarıyla yapılacak bazı hareketler de, kabalık, saygısızlık, kıskançlık, küfür gibi olumsuz anlamlar taşıyabilir. Bu nedenle, yemek çubuklarıyla yemek yerken, bazı kurallara dikkat etmek gerekir.
Yemek Çubuklarıyla Yemek Yeme Kuralları
- Yemek çubuklarını, tabağın üzerine paralel olarak bırakın. Yemek çubuklarını, tabağın üzerine dik olarak saplamayın. Bu, ölüleri anmak için yapılan bir ritüeldir.
- Yemek çubuklarını, başka bir kişiye uzatmayın. Bu da, cenaze törenlerinde, yakılan cesedin küllerini almak için yapılan bir harekettir.
- Yemek çubuklarını, yemek seçmek için kullanmayın. Bu, kaba ve saygısız bir davranıştır. Yemek çubuklarınızı, tabağınızdaki yemeğe dokundurduktan sonra, başka bir yemeğe dokunmayın.
- Yemek çubuklarını, başka bir kişiyle yemek paylaşmak için kullanmayın. Bu, hijyenik değildir. Yemek paylaşmak istiyorsanız, servis çubukları kullanın.
- Yemek çubuklarını, yemek yerken ağzınızda tutmayın. Bu, tehlikeli olabilir. Yemek çubuklarınızı, yemek yemeyi bitirdiğinizde, tabağınızın üzerine bırakın.
