Türkiye’de milyonlarca aracın her yıl düzenli olarak geçtiği araç muayene istasyonları, artık özel sektör eliyle işletilecek. Yapılan son ihaleyle birlikte, bu hizmetin 20 yıl süreyle MOI Ortak Girişim Grubu’na devredildiği açıklandı.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, araç muayene istasyonlarının yapım, bakım ve işletme hizmetlerini kapsayan özelleştirme sürecini tamamladı. Yeni dönem, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun çerçevesinde yürürlüğe giriyor.
İki bölge, iki büyük teklif
İhale kapsamında Türkiye iki bölgeye ayrıldı. 1. Bölge Araç Muayene İstasyonları için MOI grubu 830 milyon dolar, 2. Bölge için ise 890 milyon dolar teklif sundu. Toplamda 1 milyar 720 milyon dolar tutarındaki bu teklif, Türkiye’nin son dönem en yüksek özelleştirme anlaşmalarından biri olarak dikkat çekiyor.
Sözleşme şartlarına dikkat: Hak ikinci teklife geçebilir
Sözleşmeye göre, MOI Ortak Girişim Grubu şartları yerine getiremezse, ödemiş olduğu teminat kamu lehine irtifa hakkı olarak kaydedilecek. Bu durumda, işletme hakkı ikinci en yüksek teklif sahibi AGTT Ortak Girişim Grubu'nadevredilecek. AGTT, 1. bölge için 825 milyon dolar, 2. bölge içinse 884 milyon dolar teklif vermişti.
Ancak her iki şirketin de şartları karşılamaması durumunda ihale iptal edilecek.
Süreci Özelleştirme İdaresi yürütecek
Tüm devir işlemleri ve sözleşme uygulamaları Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından yürütülecek. Alınan kararlar, 4046 sayılı kanunun 3. maddesi ile 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin geçici 8. maddesi kapsamında yasal zemin buluyor.
Bu kapsamda, hem altyapı çalışmaları hem de işletme süreçleri özel sektörün sorumluluğuna bırakılmış olacak.
Hizmet kalitesi artacak mı?
Kamuoyunda ise asıl merak edilen konu bu özelleştirmenin vatandaşlara nasıl yansıyacağı. Uzmanlara göre hizmet kalitesi, bekleme süreleri ve altyapı yatırımları konusunda iyileştirmeler yapılması muhtemel. Ancak fiyat artışları ve erişim kolaylığı gibi başlıklarda endişeler de dile getiriliyor.
Öte yandan, söz konusu özelleştirme, kamu kaynaklarının verimli kullanılması ve özel sektörün dinamizmiyle hizmetlerin modernize edilmesi açısından pozitif bir adım olarak değerlendiriliyor.
TÜVTÜRK modeli sona mı eriyor?
Türkiye’de uzun yıllardır TÜVTÜRK tarafından yürütülen araç muayene hizmetlerinin, bu yeni dönemde MOI ve AGTT grupları tarafından devralınması, sektördeki dengeleri de değiştirebilir.
TÜVTÜRK'ün rolünün ne olacağı henüz netleşmezken, yeni yatırımcıların istasyon altyapılarını nasıl güncelleyeceği ve personel yapısında ne tür değişiklikler yapılacağı merak ediliyor.
20 yıllık imtiyaz süreci nasıl işleyecek?
İmtiyaz hakkı verilen şirket, sadece mevcut tesisleri işletmekle kalmayacak. Aynı zamanda yeni muayene istasyonlarının inşası, teknolojik yatırımlar ve periyodik bakım gibi alanlarda da yükümlülük üstlenecek.
Bu yatırımlar, özellikle nüfus yoğunluğu yüksek şehirlerdeki randevu sorunlarının çözümü açısından kritik öneme sahip.
Vatandaş için ne değişecek?
Vatandaşların en çok merak ettiği konu ise muayene ücretlerine olası zam ihtimali. Mevcut sözleşmede fiyatlandırma politikaları henüz açıklanmazken, hizmet kalitesinin artmasıyla birlikte maliyetlerde değişiklik yaşanabileceği tahmin ediliyor.
Ayrıca dijital sistemler, mobil muayene hizmetleri ve randevusuz işlem kapasitesinin artırılması gibi yenilikleringündeme gelmesi bekleniyor.
Türkiye için büyük ölçekli özelleştirme örneği
Bu ihale, Türkiye'nin son yıllarda gerçekleştirdiği en büyük kamu-özel iş birliği projelerinden biri olarak öne çıkıyor. Araç sayısının her geçen gün arttığı Türkiye’de, muayene sisteminin özel sektör tarafından daha dinamik bir yapıya kavuşturulması hedefleniyor.
