İzmir denince akla sadece boyoz, kumru gelmesin. Şehrin sofrası, Ege’nin bereketli topraklarında yetişen onlarca farklı otla bezeli. Radika, cibez, şevketi bostan, turp otu, arapsaçı ve ebegümeci gibi doğal otlar, zeytinyağı ile buluştuğunda İzmir mutfağının karakteristik tadını oluşturuyor. Bu otlar genellikle haşlanarak üzerine limon sıkılıyor ya da sarımsaklı yoğurtla sunuluyor.
Zeytinyağı ise yalnızca bir malzeme değil, bir yaşam biçimi. İzmir mutfağında sıcak yemeklerin büyük bölümü bile zeytinyağıyla pişiriliyor. Enginar, taze fasulye, kabak ve pırasa gibi sebzeler zeytinyağlı olarak hazırlanıyor ve soğuk servis ediliyor.
Sokak lezzetleri: Boyoz, kumru, gevrek
İzmir’in simgesi haline gelmiş üç sokak lezzeti vardır: Boyoz, kumru ve gevrek.
Boyoz, Osmanlı döneminde İzmir’e yerleşen Sefarad Yahudilerinden miras kalan, yağlı ama hafif bir hamur işi. Genellikle haşlanmış yumurta ve çayla birlikte sabah kahvaltılarında tüketilir.
Kumru, susamlı ekmeğin içine yerleştirilen sucuk, salam, kaşar peyniri gibi malzemelerle hazırlanır ve sıcak olarak servis edilir. İzmir’e özgü olan bu sandviç türü, şehir dışında yapılanlardan farklıdır çünkü özel ekmeği taş fırında pişirilir.
Gevrek ise aslında simittir ama İzmir’de bu isimle anılır. Ankara’daki simitten daha çıtır ve susamı daha kavrulmuştur.
Deniz kokan lezzetler: Midye dolma, kalamar, balık
İzmir’in kıyı semtlerinde yaşayanların sofrasında deniz ürünleri her zaman baş köşededir. Midye dolma, hem ayakta atıştırmalık hem de sofralarda meze olarak sunulur. Kalamar tava, karides güveç, levrek, çipura ve barbun gibi balık türleri ise hem evlerde hem restoranlarda sıklıkla pişirilir.
İzmir’de balık genellikle mevsiminde tercih edilir ve mangalda ya da tavada sade pişirilerek sunulur. Yanında roka, limon ve bol zeytinyağıyla yapılan salatalar olmazsa olmazdır.
Unutulmaz tatlılar: Şambali ve lor tatlısı
İzmir’in kendine has tatlıları da mutfağın zenginliğini yansıtır. Şambali, irmik ve şerbetle yapılan, üzeri fıstıkla süslenen yoğun bir tatlıdır. Genellikle seyyar arabalarda satılır.
Lor tatlısı ise adından da anlaşılacağı gibi lor peynirinden yapılır. Az şekerli ve hafif bir tatlı olması nedeniyle özellikle yaz aylarında tercih edilir. Üzerine serpilen tarçın, lezzetini tamamlar.
Yüzlerce yıllık birikimin tabakta vücut bulmuş hali
İzmir mutfağı, yüzyıllar boyunca aynı topraklarda yaşamış farklı halkların ve kültürlerin sofrasını birleştirerek bugünkü zenginliğine ulaşmıştır. Türk, Rum, Yahudi ve Levanten mutfakları bu şehirde harmanlanmış; sofralara incelik, hafiflik ve sadelik kazandırmıştır.
Gerek deniz ürünleriyle, gerekse otlarla bezeli sebze yemekleriyle İzmir, hem sağlıklı hem de rafine bir mutfak arayanlar için gerçek bir lezzet durağıdır.
