Yatay geçiş, bir üniversitenin bir bölümünde eğitim gören öğrencinin, eğitimine başka bir üniversitenin aynı bölümünde veya başka bir üniversitede farklı bölümde devam etmesini sağlayan sistemdir. Belirli şartları yerine getiren tüm öğrenciler için yatay geçiş bir haktır2. Yatay geçiş, üniversiteler arasında yapıldığı gibi, üniversite içinde de yapılabilir.
Yatay Geçiş Nedir?
Yatay geçiş, öğrencilerin eğitim hayatlarında daha mutlu ve başarılı olmalarına katkı sağlar. Öğrenciler, ilgi duydukları veya daha iyi imkanlara sahip olan üniversite veya bölümlere yatay geçiş yaparak kariyer hedeflerine daha kolay ulaşabilirler.
Yatay Geçiş Nasıl Yapılır?
Yatay geçiş, Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) mevzuatına göre yapılır. YÖK tarafından düzenlenen yasal mevzuat kapsamında öğrenciler, farklı üniversitelerin bölümleri ile eşdeğer olan diploma programı için yatay geçiş başvurusunda bulunabilir.
Yükseköğretim kurumlarının belirlenen yatay geçiş kontenjanları ile başvuru ve değerlendirme takvimi, her sene düzenli olarak YÖK internet sayfasında ilan edilir1. Kurumlar arası yatay geçiş yükseköğretim kurumlarının aynı düzeydeki eşdeğer diploma programları arasında ve Yükseköğretim Kurulu tarafından yayınlanan kontenjanlar çerçevesinde yapılır.
Yatay geçiş yapmak için öğrencinin, kayıtlı olduğu programda bitirmiş olduğu dönemlere ait genel not ortalamasının en az 100 üzerinden 60 olması şarttır1. Not ortalaması başarı şartını sağlayamayan, ancak merkezi yerleştirme puanı geçiş yapmak istediği diploma programının taban puanına eşit veya yüksek olan adaylar yatay geçiş başvurusu yapabilir.
Önlisans programlarında ilk yarıyıl ya da son yarıyıl için; lisans programlarıda ise ilk yıl ya da son yıl için başvuru yapılamaz1. Başvuru Sayısı: Bir öğrenci 2 kez başvurabilir. Üniversitenin onayı olduğu sürece, bir kez reddedilen bir öğrenci bir sonraki yarıyılda da başvuru yapabilir. Bu kararlar tamamıyla üniversitelere bırakılmıştır. Normalde 2. başvuru, 2. öğretim yılı sonunda yapılır.
Takvime uygun şekilde yatay geçiş yapmak istediği üniversiteye başvuran öğrencilerin başvuruları, ilgili fakültelerin komisyonları tarafından incelenir ve uygun görülen öğrenciler kesin kayıt yaptırmaya hak kazanırlar.
Yatay Geçiş İçin Gereken Belgeler
Yatay geçiş için başvuru sırasında öğrencilerden istenen belgeler:
- Başvuru formu
- Öğrenci belgesi
- Transkript
- Merkezi yerleştirme sonuç belgesi
- Nüfus cüzdanı fotokopisi
- Pasaport fotokopisi (yabancı uyruklu öğrenciler için)
- Yabancı dil yeterlilik belgesi (varsa)
Yatay Geçiş Türleri Nelerdir?
Yatay geçiş türleri şunlardır:
- Kurumlar arası yatay geçiş: Öğrencinin kayıtlı olduğu üniversitenin bir programından, başka bir üniversitede aynı düzeydeki eşdeğer bir diploma programına geçiş yapması anlamına gelir (ODTÜ Sosyoloji bölümünden, Boğaziçi Sosyoloji bölümüne geçiş).
- Kurum içi yatay geçiş: Öğrencinin kayıtlı olduğu üniversitenin bir programından, aynı üniversitede aynı düzeydeki eşdeğer bir diploma programına geçiş yapması anlamına gelir (ODTÜ Sosyoloji bölümünden, ODTÜ Psikoloji bölümüne geçiş).
- Dikey geçiş: Öğrencinin kayıtlı olduğu üniversitenin bir programından, aynı veya başka bir üniversitede farklı düzeydeki bir diploma programına geçiş yapması anlamına gelir (Meslek Yüksekokulu mezunu öğrencinin lisans programına geçişi).
Yatay geçiş, bir öğrencinin kayıtlı olduğu üniversiteden başka bir üniversiteye aynı veya farklı bir programa geçmesidir. Yatay geçiş, öğrencinin kayıtlı olduğu üniversiteden memnun olmaması, daha iyi bir eğitim almak istemesi veya farklı bir şehirde yaşamak istemesi gibi nedenlerle yapılabilir.
Yatay Geçiş İçin Şartlar Nelerdir?
Yatay geçiş için bazı şartlar vardır. Bu şartlar, öğrencinin kayıtlı olduğu üniversiteden ve geçmek istediği üniversiteden değişebilir. Genel olarak, yatay geçiş için gereken şartlar şunlardır:
- Öğrencinin en az bir yılını tamamlamış olması gerekir.
- Öğrencinin genel not ortalamasının en az 2.0 olması gerekir.
- Öğrencinin geçmek istediği üniversitenin ilgili programına kabul edilmiş olması gerekir.
Yatay Geçiş Nasıl Yapılır?
Yatay geçiş için, öğrencinin geçmek istediği üniversiteye başvuru yapması gerekir. Başvuruda, öğrencinin kayıtlı olduğu üniversiteden aldığı transkript, not ortalaması ve diğer gerekli belgeler sunulmalıdır. Üniversite, başvuruları değerlendirerek öğrencinin yatay geçiş başvurusunu kabul edebilir veya reddetebilir.
Yatay Geçiş İçin Ne Zaman Başvuru Yapılmalıdır?
Yatay geçiş için başvurular genellikle her yıl eylül ayında yapılır. Ancak, bazı üniversiteler farklı tarihlerde başvuru kabul edebilir. Öğrenciler, geçmek istedikleri üniversitenin yatay geçiş başvuru tarihlerini kontrol etmelidir.
Yatay Geçişin Avantajları Nelerdir?
Yatay geçişin bazı avantajları vardır. Bu avantajlar, öğrencinin daha iyi bir eğitim almak istemesi, farklı bir şehirde yaşamak istemesi veya daha iyi bir iş bulmak istemesi gibi nedenlerle olabilir. Yatay geçişin avantajları şunlardır:
- Öğrencinin daha iyi bir eğitim alma fırsatı elde etmesi
- Öğrencinin farklı bir şehirde yaşama fırsatı elde etmesi
- Öğrencinin daha iyi bir iş bulma fırsatı elde etmesi
Yatay Geçişin Dezavantajları Nelerdir?
Yatay geçişin bazı dezavantajları vardır. Bu dezavantajlar, öğrencinin yeni bir üniversiteye uyum sağlamada zorluk çekmesi, yeni bir üniversiteye alışmakta zorluk çekmesi ve yeni bir üniversitede yeni arkadaşlar edinmekte zorluk çekmesi gibi nedenlerle olabilir. Yatay geçişin dezavantajları şunlardır:
- Öğrencinin yeni bir üniversiteye uyum sağlamada zorluk çekmesi
- Öğrencinin yeni bir üniversiteye alışmakta zorluk çekmesi
- Öğrencinin yeni bir üniversitede yeni arkadaşlar edinmekte zorluk çekmesi
Yatay Geçiş Nedir ve Nasıl Yapılır? Aday Öğrenciler İçin Yatay Geçiş Türleri ve Başvuru Süreci
Yatay geçiş nedir, nasıl yapılır? Bu soru, üniversite öğrencilerinin dikkatini çeken ve merak ettiği konulardan biridir. Özellikle okudukları üniversiteden memnun kalmayan öğrenciler, başka bir üniversiteye geçiş yapma seçeneği olan yatay geçiş hakkını kullanmayı düşünmektedirler. Yatay geçiş, bir üniversitedeki programa yerleştirildikten belli bir süre sonra, aynı ya da farklı bir bölüme veya başka bir üniversitedeki bir bölüme geçmek isteyen öğrencilere belli kurallar çerçevesinde geçiş imkanı sunan bir uygulamadır.
Yatay geçiş yapmak için aranan ilk şart, yüksek not ortalamasıdır. Üniversiteler, istenen en düşük not ortalamasını kendileri belirler ve genellikle en düşük ortalama 4.00 üzerinden 3.00 ile 3.50 arasında değişir. Bu nedenle, yatay geçiş kontenjanlarının sınırlı olduğu düşünülürse, en yüksek not ortalamasına sahip olan öğrencilerin şansının daha yüksek olduğu görülmektedir.
Yatay geçiş için başvurular, genellikle öğrencilerin en erken 1. öğretim yılını tamamladıklarında yapılabilir. Hazırlık yılı ilk yıl olarak sayılmaz, bu nedenle öğrencilerin not ortalamalarının hesaplanabilmesi için bölümlerinde bir yılı tamamlamaları gerekir. Önlisans programlarındaysa başvurular ilk yarıyıl ya da son yarıyıl için yapılabilirken, lisans programlarında başvurular ilk yıl ya da son yıl için yapılmaktadır.
Yatay geçiş için aranan bir diğer önemli faktör ise puan türüdür. Öğrencinin okuduğu program ile geçiş yapmak istediği programın puan türü farklıysa, sınava girdiği yıl geçiş yapacağı bölümün puan türünün hesaplanmış olması gerekir.
Yatay geçiş başvurusu yapmak isteyen öğrenciler, kayıtlı oldukları üniversite içindeki ilgili bölümlere de belli şartları yerine getirdikleri takdirde yatay geçiş yapabilirler. Yine, bu süreçte öğrencilerin not ortalamaları ve diğer gereklilikler değerlendirilir.
Yatay Geçiş Türleri Nelerdir?
Yatay geçiş, kurumlar arası ve kurum içi olmak üzere iki temel kategoride gerçekleşebilir. Kurumlar arası yatay geçiş, öğrencinin kayıtlı olduğu üniversitenin bir programından başka bir üniversitede aynı düzeydeki eşdeğer bir diploma programına geçiş yapması anlamına gelir. Bu tür yatay geçişlerde, öğrencilerin genel not ortalaması önemli bir kriterdir.
Kurum içi yatay geçiş ise, öğrencilerin aynı üniversite bünyesindeki farklı fakülteler, yüksekokullar, konservatuvarlar veya meslek yüksekokullarının bünyesindeki eşdeğer düzeydeki diploma programlarına geçiş yapmalarını sağlar. Burada da öğrencilerin akademik başarıları ve diğer şartları yerine getirmeleri önemlidir.
Yatay Geçiş Başvuru Süreci ve Detayları
Yatay geçiş başvuruları her üniversite tarafından belirlenen tarihlerde yapılmaktadır. Başvuru sürecinde
öğrencilerin dikkat etmeleri gereken noktalar şunlardır:
1. Başvuru süresi içinde gerekli belgelerin tam ve eksiksiz bir şekilde hazırlanması ve başvurunun zamanında yapılması önemlidir.
2. Hedeflenen üniversitenin yatay geçiş kontenjanlarının ve başvuru şartlarının öğrenilmesi gerekir. Bu bilgilere üniversitelerin resmi web sitelerinden veya ilgili birimlerden ulaşabilirsiniz.
3. Yatay geçiş başvurusu için istenen belgeler genellikle şunlardır: Öğrenci kimlik belgesi, öğrenci transkripti, kayıt durum belgesi, öğrenci belgesi gibi kişisel ve akademik bilgileri içeren belgeler.
4. Başvuru sonuçları genellikle başvuru tarihinden bir süre sonra açıklanır. Başvurusu kabul edilen öğrenciler, belirlenen tarihlerde kayıtlarını yaptırarak yatay geçişlerini tamamlayabilirler.
Sonuç olarak, yatay geçiş, öğrencilere mevcut öğrenim gördükleri programdan başka bir programa geçiş imkanı sunar. Bu süreci başarıyla tamamlamak için öğrencilerin belirlenen şartları yerine getirmeleri ve başvuru sürecine özen göstermeleri gerekir. Yatay geçişle ilgili detaylı bilgileri üniversitelerin resmi web sitelerinden veya ilgili birimlerinden edinebilirsiniz.
