Röportaj / Engin YAVUZ
Photoshop’a karşı değilim. Photoshop bir gereklilik ama yanlış kullanılıyor, manipülasyon oluyor.
Dünyanın en seçkin sualtı fotoğrafçılarının katıldığı Dünya Sualtı Fotoğraf Yarışması’nda 2011-2012 dönemi boyunca tüm sualtı fotoğraf kategorilerinde gösterdiği başarı nedeniyle “Dünya Şampiyonluğu” ünvanını alan Alman dalış eğitmeni ve sualtı fotoğrafçısı Rico Beserdich, İzmir’e başarılı fotoğrafçılar kazandıran Cengiz Özer Sanat Merkezi’ne konuk oldu. Fotoğrafçılık kursuna katılanlarla deneyimlerini paylaşan Besserdich ile Gazete 9 Eylül için görüştük. Sorularımızı yanıtladı.
Fotoğraf çekmeye ne zaman, nasıl başladınız?
Fotoğrafçılık uğraşım Almanya’da 1978 yılında başladı ama kendimi bildim bileli bir fotoğraf makinem vardı. Ailemde herkes fotoğraf çekiyordu. Fotoğraf çekimi, baskı, basılanları albümlemek ailemde neredeyse herkesin hobisiydi. Gerçek anlamda bir fotoğraf makinesi edindiğimde 10 yaşındaydım. Rus malı bir fotoğraf makinesiydi, markası Weaflex’ti. 12 kare fotoğraf çekebilen bir makineydi. Makine sahibi olduktan sonra okulumuzda kurulan gönüllü çalışma gruplarından fotoğrafla ilgili olanına katıldım. Bu gruba katıldıktan sonra fotoğrafla daha çok ilgilenmeye başladım. Okulu bitirdikten sonra kendime bir karanlık oda bile kurdum.
Sizin sualtı fotoğrafçılığında dünya şampiyonu olduğunuzu biliyoruz…
Bir süre memur olarak çalıştım ama bana göre değildi. 2001 yılında sualtı fotoğrafçılığına başladım. Dalış eğitmenliği yaptım. DİVA Dalış Federasyonu üyesiyim. 2015 yılından bu yana kuruluşun kurs müdürüyüm. Eğitmenlere dalış eğitimi veriyorum. Hem de sualtı fotoğrafçılığını öğretiyorum. 2011 yılında düzenlenen ve Türkiye adına katıldığımız dalış yarışmasında 1-75 metre kategorisinde birinci oldum. Bu yarışma için bir yıl boyunca çalıştım. 37 metre derinlikte bile fotoğraf çekimi yaptım.
Fotoğraf sizin için ne ifade ediyor?
Fotoğraf benim için amaçtır. Kendimi ifade edebilmek ve sanatsal arzularımı gerçekleştirebilmek için fotoğraftan yararlanıyorum. Benim yaptıklarımın bir marangozun yaptıklarından farkı yok.
SANAT ÖZGÜRDÜR
Fotoğrafçı nasıl olmalı?Ünlü bir sanatçının ifade ettiği gibi sanatta mecburiyet yoktur. Sanat özgürdür. Daha iyisine ulaşmak için zanaatten de yararlanmalıyız. Örneğin güzel bir et yemek için en iyi kasabı ararsınız. Fotoğrafta da öyledir. Photoshop’a karşı değilim. Photoshop bir gereklilik ama yanlış kullanılıyor, manipülasyon oluyor. Ben bir fotoğrafçı olarak Photoshop’u kabul etmiyorum.
Her fotoğrafçının bir ilgi alanı var, sizde bu süreç nasıl gelişti?
Başlangıçta manzara fotoğrafları çekiyordum. Sonra deneysel fotoğrafçılığa yöneldim. Aşırı uzun pozlamalar yapıyordum. Para kazanmak için at yarışı fotoğrafları bile çektim. Şimdi uluslararası su altı fotoğrafçılığı konusunda uluslararası workshop’lara katılıyorum. Çeşitli yayın kuruluşlarında şimdiye kadar dalış ve su altı fotoğrafçılığı ile 200’den fazla makalem yayınlandı.
İZMİR SINIRSIZ
İzmir için neler söyleyebilirsiniz?
Bir Alman vatandaşıyım ama zamanımın çoğu ülkenizde geçiyor. Sık sık geziyorum bu cennet ülkeyi tanımaya çalışıyorum. Fotoğrafçı olarak İzmir’i sınırsız buluyorum. Bu kente ne arıyorsanız var. Tarih var, şehir var, eski sokaklar eski mahalleler var, orman var, deniz var. Bu kente her gelişimde yeni sürprizlerle karşılaşıyorum. Yakında arkadaşlarımla birlikte flamingo çekimleri yapmayı planlıyoruz.
Dalmak ayrı bir ilgi alanınız, biraz söz eder misiniz?
Şimdiye kadar 4.500 dalış yaptım. Bu dalışlardan 3000’ini Türkiye’de gerçekleştirdim. Antalya, Kemer ve Kaş’ta binlerce dalış yaptım. Bodrum’u çok iyi biliyorum. Marmaris ile Karadeniz’e gitmedim. Oraları pek tanımıyorum ama çok merak ediyorum. Dalmak önemli bir iş. Pilotların uçak kullanması gibi. Dalış anlarımız baştan sona kaydedilir.
Türkiye’deki fotoğrafçılığı değerlendirir misiniz?
Türk fotoğrafçılarını yakından takip ediyorum. Son 10 yıldır çok hızlı bir gelişme var ama daha fazla olmalı. Her 100 fotoğrafçıdan 25’i fotoğrafa hala Ara Güler gibi bakıyor. Daha cesur, daha yaratıcı, daha özgür olmalılar.
Sualtı fotoğrafları konusunda uzmansınız, vermek istediğiniz bir mesaj mı var?
Aquatik fotoğrafla ilgili farkındalığı artırmak için çalışıyorum. Adını ben koydum. Bu bir sanat türü. Amacım güzel fotoğraflar çekmek değil sadece. Fotoğraflarımda suyun önemine de dikkati çekmek istiyorum. Bana göre su sanatsal anlatımın anahtar objesi. Çalışmalarım deniz kirliliğini de kapsıyor. Eserlerimi görenler kendi çıkarımlarını rahatlıkla yapabilirler.
MAKİNE ARAÇTIR
Fotoğrafçılığa ilk adımı atanlar için önerileriniz var mı?
Fotoğrafçılığa ilk kez heves edenler için öncelikle şunu söylemeliyim. Hiçbir fotoğraf makinesi insan beyninin yerini alamaz. İnsanlar teknolojik düşünüyor. Önce ne çekmek istediğinizi, neden çekmek istediğinizi düşünün. Fotoğraf makinesi yalnızca bir araç.
Özgün Özer’i bir eğitmen olarak nasıl buluyorsunuz?
Motive edici. İstekli ve kendini işine adamış bir insan. Bilgi konusunda benzersiz. Bildiklerini paylaşmaya çok hevesli. Bilgiyi öğrencisine adete aşılıyor. Ve kendisini hayatı çok yoğun yaşayan bir insan olarak biliyorum.
Rico Besserdich
1978 yılından bu yana fotoğraf çekiyor, 1997 yılından bu yana dalgıç ve sualtı fotoğrafçısı. 2001 yılında su altı fotoğrafçılığı ve dalış konusunda uzman oldu. Dalış eğitmeni olan Besserdch aynı zamanda Dünya Derneği Sualtı Fotoğraf Bölümü Uluslararası Direktörü. Kendisi aynı zamanda Okyanus Sanatçılar Derneği üyesi.
Eserlerini ve deneyimlerini şimdiye kadar birçok uluslararası dergide paylaştı. Deneyimlerini paylaştığı, sualtı fotoğrafçılığı ve dalış ile ilgili makaleleri İngiltere’den Mısır’a, Singapur’dan Kore’ye birçok yayın kuruluşu tarafından yayınlandı.
İzmir’de Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nden zaman zaman deneyimlerini paylaşması için davetler alan Rico Bessedich, Almanya’da Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde “Sualtı Sanat Fotoğrafçılığı” konusunda seminerler veriyor, atölye çalışmalarını yürütüyor.
İzmir Fotoğraf Sanatı Derneği üyesi olan Besserdich, Almanya CMAS Sualtı Sporları Federasyonu Dalış ve Sualtı Fotoğrafçılığı eğitmeni olarak görev yapıyor.
