Haber / Oğulcan BAKİLER

Türkiye’de satılık ve kiralık konut fiyatlarındaki artış üzerine hükümet yeni düzenlemeleri uygulamaya koydu. Kira artışları karşısında yürürlüğe giren düzenlemeyle 1 Temmuz 2023’e kadar yenilenecek kira sözleşmelerinde konut kira artış oranının üst sınırı yüzde 25 olacak. Yeni düzenlemeyle internetteki emlak platformlarında yer alan gayrimenkul satış ve kiralama ilanlarına ait tüm bilgiler de aylık periyotlarla Gelir İdaresi Başkanlığı’na (GİB) bildirilecek. GİB, ilandaki satış fiyatıyla tapuda beyan edilen rakamı karşılaştırarak vergi kaçağını önlemeyi planlıyor. Özellikle satılık konut ilanları da son düzenlemeyle birlikte hızla ilanlardan kaldırılmaya başlandı. İlanların önümüzdeki günlerde Facebook, Twitter gibi denetlenemeyen sosyal medya alanlarına ya da internet dışı mecralara kayabileceği iddia edildi. Söz konusu her 2 düzenleme ise yeni tehlikeleri de beraberinde getiriyor. Sektör uzmanları hem düzenlemeleri hem de yaşanabilecek tehlikeleri 9 Eylül Gazetesine anlattı.

AMORTİSMAN VE ENFLASYON

Emlakçılar mevcut kiracılar açısından düzenlemeyi olumlu bulsa da satılık ve kiralık konut fiyatlarının düşmesi için daha kalıcı çözümler getirilmesi gerektiğini düşünüyor. İzmir’in Buca ilçesinde gayrimenkul danışmanlığı yapan Aykut Aktaş, kiraların satılık konut fiyatlarının artmasından etkilendiğini anlattı. Aktaş, ev sahiplerinin amortisman süresini hesapladığı için kirayı yükselttiğini söyleyerek, “Ev sahipleri genelde krediyle evi alıyor. Kredileri ödeyebilmek için de yüksek kira getirisi istiyor” diye konuştu. Düzenlemeyle kira artışlarının geçici olarak frenleneceğini belirten Aktaş, esas çözümün enflasyonun düşmesi olduğunu sözlerine ekledi. Aktaş, kendisi de emlakçılık yapmasına karşın kendisi için bile kiralık ev bulamadığının altını çizdi.

'STANDARTINI KORUMAK İSTİYOR'

Gayrimenkul danışmanı ve müteahhit Cem Şafak ise kiralardaki artışı, enflasyonunun yükselmesinin tetiklediğini belirtti. Şafak, “Kira geliri olan kişiler, bu gelirleriyle bir önceki yıl nasıl yaşıyorsa yine o standardı korumak istiyor. Bu da kirayı artırmakla oluyor” dedi. Özellikle ikinci el konutlarda ev sahiplerinin internet ilanları yoluyla balon fiyatlar oluşturduğunu söyleyen Şafak, “İnternetteki emlak sitelerinde bir başı bozukluk vardı. Sanal bir piyasa oluşmasına yol açıldı. Birçoğunun satma niyeti de yok. Yeni konutların yapılması gerekiyor fakat bunun önündeki en büyük engel, inşaat maliyetlerindeki artış. Çimento, tuğla, beton gibi sektörün ana kalemlerinin fiyatı geçen yıla göre 3 kat arttı. Kalıcı çözüm ise daha ekonomik dairelerin üretilmesi” ifadelerini kullandı.

'KİRAYI YÜKSELTİR'

Emlak danışmanı Ozan Kükürtçü de kira artış oranının yüzde 25’e sabitlenmesine karşın evini yeni kiraya verecek olanların bin lira yerine 2 bin lira kira isteyebileceğini belirtti. Kiraların bu şekilde yükselmeye devam edebileceği uyarısında bulunan Kükürtçü, düzenlemenin ev sahipleriyle kiracılar arasındaki ilişkiyi kayıt dışılığa itebileceğini vurguladı. Artık İzmir’in nüfusuna mevcut evlerin yetmediğini aktaran Kükürtçü şöyle konuştu: “Son dönemde mülteciler de geldi. Onun için şu anda kiralık ev bulmak çok zor. Nüfus çoğalıyor, evlilikler oluyor. Konut üretimi olmadan ne satılık ne de kiralık ev fiyatları düşmez. Diğer yandan evin ilandaki satış rakamıyla tapudaki rakamın karşılaştırılacak olması, vatandaşın bu vergiyi de evin fiyatına ekleyerek evini çok daha pahalıya satması anlamına gelir.”

'SIFIR KONUT' DÜŞÜŞTE

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı 2022 mayıs ayına ait konut satış istatistikleri de sıfır konut satışının düştüğünü ortaya koydu. Konut sektörü temsilcileri bu durumu Türkiye’de yeni konut üretimindeki durgunluğun bir işareti olarak değerlendiriyor. Mayıs ayında toplam konut satışları içinde ikinci el konut satışının payı yüzde 73.2 olurken ilk el konut satışı payı yüzde 26.8’de kaldı. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin (BETAM) hazırladığı Nisan 2022 tarihli rapora göreyse ülke genelinde ortalama kiralık konut metrekare fiyatındaki yıllık artış oranı Nisan ayında yüzde 182.7 olurken, ortalama satılık konut metrekare cari fiyatı yıllık bazda yüzde 153.9 arttı. İzmir yüzde 136.2'lik artışla İstanbul ve Ankara'nın ardından 3'üncü oldu.