KAZİM BOZKURT/
TÜİK’in açıkladığı verilere göre, ticaret satış hacmi 2025 yılı Ekim ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7,4 artış kaydetti. Ancak bu yıllık büyümeye karşın, aylık değişimde rüzgarın tersine döndüğü görülüyor. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış veriler, ticaret hacminin bir önceki aya göre yüzde 3,6 oranında azaldığını ortaya koydu. Bu düşüşte en büyük etkenin, yüzde 6,1 oranında daralan toptan ticaret olduğu belirtiliyor.
Motorlu taşıt satışlarında hareketlilik devam ediyor
Otomotiv sektörü, hem yıllık hem de aylık bazda pozitif ayrışmayı sürdürüyor. Motorlu kara taşıtları ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti, Ekim ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9,1 oranında büyüdü. Aylık bazda ise artış hızı yavaşlasa da yüzde 0,8’lik bir yükseliş kaydedildi. Bu veri, taşıt piyasasındaki talebin, genel ekonomik yavaşlama sinyallerine rağmen canlılığını koruduğunu gösteriyor.
Perakendede canlılık, toptanda durgunluk
Raporun en dikkat çekici ayrıntısı, perakende ve toptan ticaret arasındaki makasın açılması oldu. Perakende ticaret satış hacmi, yıllık bazda yüzde 15,0 gibi güçlü bir büyüme performansı sergilerken, toptan ticaretteki artış yüzde 3,8’de kaldı. Aylık bazda ise tablo daha net: Perakende satışlar yüzde 0,2 artışla yerini korurken, toptan ticaret hacmi yüzde 6,1 gibi sert bir düşüş yaşadı. Uzmanlar, bu durumun stokların erimesi veya ara malı talebindeki azalmadan kaynaklanabileceğini değerlendiriyor.
Vatandaşın harcama kalemleri mercek altında
Perakende satışların alt kalemlerine bakıldığında, tüketim alışkanlıklarındaki değişimler de gün yüzüne çıkıyor. Yıllık bazda en yüksek artışların gıda dışı harcama gruplarında yoğunlaştığı gözleniyor. Tekstil, giyim ve ayakkabı, elektrikli eşya ve mobilya ile bilgisayar ve iletişim aygıtları gibi kalemler, perakende hacminin büyümesinde lokomotif rol oynadı. Buna karşın, aylık bazda bazı kalemlerdeki yatay seyir, tüketicinin alım gücündeki dalgalanmaları işaret ediyor.
TÜİK, ticaret satış hacmi endeksine ilişkin bir sonraki bültenin 13 Ocak 2026 tarihinde yayımlanacağını duyurdu. Piyasalar, yılın son çeyreğine girerken perakendedeki bu canlılığın devam edip etmeyeceğini yakından izleyecek.
