Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda kabul edilen yasa ile yerel yönetim yapısında önemli değişiklikler hayata geçiyor. “Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” kapsamında, nüfusu belirli kriterlere ulaşan veya düşen yerleşim yerlerinin idari statüleri değiştirilebilecek.
Yasaya göre artık nüfusu 5 binin üzerinde olan yerleşim yerlerinde belediye kurulabilecek. Bu adım, özellikle kırsal ve yeni iskan bölgelerinde yeni belediyelerin oluşmasının önünü açacak.
Belediye kurulmasında yeni usul
Daha önce Cumhurbaşkanı kararıyla kurulan belediyelere ilişkin düzenleme, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmişti. Yeni yasayla birlikte belediye kurulması için uygulanacak prosedür de yeniden belirlendi. Artık belediye kurulmasına dair işlem dosyası, valinin görüşüyle birlikte Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na sunulacak. Bakanlık onayıyla birlikte o yerleşim yerinde resmen belediye kurulabilecek.
Nüfusu düşen yerler köye dönüştürülecek
Yasayla getirilen en dikkat çekici düzenlemelerden biri de nüfusu azalan belediyelerle ilgili. Buna göre, nüfusu 2 binin altına düşen belediyeler köy statüsüne geçirilecek. Bu karar, özellikle kırsal nüfusta yaşanan azalmayla birlikte etkin hizmet sunumunun hedeflendiği yerleşimlerde uygulanacak.
Ayrıca, nüfusu 50 binin üzerinde olan bir belediyeye 5 kilometreden daha yakın hâle gelen küçük belediyeler ve köyler, genel imar düzeni veya altyapı hizmetlerinin gerekliliği halinde bu büyük belediyeye katılabilecek.
Tüzel kişiliklerin korunması ve planlama süreçleri
Anayasa Mahkemesi’nin iptal gerekçeleri doğrultusunda, belediye ve köylerin tüzel kişiliklerinin kaldırılmasına ilişkin usuller de yeni yasayla güvence altına alındı. Buna göre:
-
Birleşme, katılma veya tüzel kişiliğin kaldırılması sonucu oluşacak yapılar, ilk mahalli seçimlere kadar tüzel kişiliğini koruyacak.
-
Bu süreçte yeni nazım veya uygulama imar planı yapılmayacak.
-
Ancak gerekli zorunlu değişiklikler ve imar uygulamaları, katılınacak belediyenin uygun görüşü alınarakgerçekleştirilecek.
Yerel yönetimler için yeni dönemin başlangıcı
Yeni yasa, Türkiye genelinde yerel yönetimlerin nüfusa dayalı yeniden şekillenmesini öngörüyor. Bu çerçevede, hızla büyüyen yerleşimlerde belediyeleşme kolaylaştırılırken, nüfus kaybeden alanlarda idari sadeleşmeye gidiliyor.
Özellikle kırsaldaki belde belediyelerinin geleceği bu düzenlemeyle yeniden belirlenmiş oldu. Öte yandan, imar uygulamalarıyla ilgili yeni planlama usulleri, şehircilik politikalarında uygulama birliğini sağlamak amacıyla yasaya dahil edildi.
