Yaz sezonunun ve Kurban Bayramı'nın yaklaşmasıyla birlikte, tatil planı yapan binlerce kişi yazlık ve devre mülk kiralama arayışında. Ancak sosyal medya üzerinden yayılan sahte ilanlar, yanıltıcı reklamlar ve yasal düzenlemelere uymayan ev sahipleri nedeniyle tatil hayali birçok kişi için hüsranla sonuçlanabiliyor. Tüketici dernekleri ve hukukçular, mağduriyetlerin önüne geçmek için tatilcileri uyarıyor ve dikkat edilmesi gereken noktaları sıralıyor.
Sosyal medya ve internet ilanları: Görmediğiniz eve kapora göndermeyin
Sosyal medya platformlarında ve çeşitli internet sitelerinde "acil, uygun fiyatlı yazlık" ya da "lüks devre mülk" ilanları hızla çoğalıyor. Uzmanlar, bu ilanların önemli bir kısmının dolandırıcılık amacıyla hazırlandığını belirtiyor. Tüketiciler Birliği ve emlak sektörü temsilcileri, evi görmeden, yetki belgesi olmadan ve ofisin gerçekliğini teyit etmeden kesinlikle kapora veya ödeme yapılmaması gerektiğini vurguluyor.
Sahte ilanlarda genellikle başka evlerin fotoğrafları kullanılıyor; şehir dışından gelen tatilciler, beğendikleri evi kiraladıktan sonra bavullarıyla kapıda kalabiliyor. Yetkililer, ödeme yapmadan önce evin gerçekliğini yerinde görmeyi, ev sahibiyle yüz yüze görüşmeyi ve ödeme işlemlerini IBAN üzerinden, ev sahibiyle aynı isimdeki hesaba göndermeyi öneriyor.
Ruhsat ve yönetmelik şartı: Ev sahibinden turizm amaçlı kiralama ruhsatı isteyin
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz, kısa süreli kiralamaların "Konutların Turizm Amaçlı Kiralanması Faaliyetlerinin Düzenlenmesine İlişkin Yönetmelik" kapsamında yapılması gerektiğini hatırlatıyor. Bir yıl içinde üçten fazla ve 100 günün altında yapılan kiralamalar, kısa süreli ve turizm amaçlı kiralama olarak değerlendiriliyor. Ev sahibinin Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan alınmış kısa süreli kiralama ruhsatı bulunmalı ve bu ruhsat taşınmazın dış cephesinde görünür şekilde yer almalı.
Ruhsatsız evlerin tespiti halinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından mühürleme ve idari para cezası uygulanabiliyor. Mühürleme durumunda kiracılar zorunlu olarak tahliye ediliyor ve tatiliniz başlamadan sona erebiliyor.
Site yönetimi ve kat malikleri kararı: Kapıda kalma riski
Yazlık sitelerde en sık karşılaşılan sorunlardan biri, site yönetiminin kısa süreli kiralamalara karşı olumsuz tutumu. Yeni düzenlemeye göre, maliklerin oy birliğiyle karar alması halinde site genelinde kısa süreli kiralama yapılabiliyor. Eğer böyle bir karar yoksa, kiracı parasını ödemiş ve sözleşmesini yapmış olsa dahi siteye alınmayabiliyor.
Devre mülklerde ise kat malikleri kurulunun kararıyla kısa süreli kiralama yapılabiliyor. Karar olmadan yapılan kiralamalarda, tesislere girişte ciddi sorunlar yaşanabiliyor. Bu nedenle, yazlık veya devre mülk kiralamadan önce site yönetimiyle iletişime geçip, kiralama konusunda bir engel olup olmadığını mutlaka öğrenin.
Sözleşme ve ödeme güvenliği: Her ayrıntıyı yazılı hale getirin
Tatilcilerin mağdur olmaması için yapılacak en önemli adımlardan biri, ayrıntılı ve geçerli bir sözleşme imzalamak. Sözleşmede evin adresi, kiralama süresi, ücret, depozito, temizlik ve aidat gibi ek masraflar, iptal ve iade koşulları açıkça belirtilmeli. Emlakçılar, sözleşmenin eksiksiz hazırlanmasının ve ödeme belgelerinin saklanmasının ileride yaşanabilecek anlaşmazlıklarda tüketicinin elini güçlendireceğini vurguluyor.
Ödeme yaparken, ev sahibinin adıyla uyumlu bir banka hesabı kullanılmalı ve ödeme dekontları mutlaka saklanmalı. Kapora ödemelerinde aceleci davranmamak, uygun fiyatlı ilanlara şüpheyle yaklaşmak ve resmi yollarla işlem yapmak gerekiyor.
Devre mülk ve devre tatil sözleşmelerinde dikkat edilmesi gerekenler
Devre mülk ve devre tatil sözleşmeleri, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında sıkı şekilde düzenleniyor. Tapu devrine dayalı olmayan şahsi hak sağlayan devre tatil sözleşmelerinin en fazla 10 yıllık süreyle kurulabileceği, ön ödemeli devre tatil satışlarının ise yasaklandığı unutulmamalı. Sözleşme imzalanmadan önce satıcı firma hakkında detaylı araştırma yapılmalı, bedava tatil veya yemek vaatlerine karşı temkinli olunmalı.
Ayrıca, devre mülk sahiplerinin yüksek kar vaadiyle dolandırıldığı organize şebekeler de son dönemde sıkça gündeme geliyor. İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı'nın yürüttüğü bir soruşturmada, mağdurlardan yüksek meblağlar talep eden ve kredi puanına bakma bahanesiyle mobil bankacılık üzerinden kredi çeken suç örgütleri tespit edildi. Bu nedenle, devre mülk işlemlerinde kişisel bilgilerinizi paylaşmadan önce iki kez düşünün ve asla tanımadığınız kişilere güvenmeyin.
Tiny house ve tarla tapusu: Taşınabilir evlerde imar ve ruhsat sorunu
Son yıllarda popülerleşen tiny house (taşınabilir ev) konseptiyle ilgili de önemli uyarılar var. Tüketiciler, yazlık yapmak amacıyla satın aldıkları taşınmazın imar durumunu mutlaka kontrol etmeli. Tapuda "tarla", "bağ", "bahçe" olarak görünen arazilerde konut yapılaşması çoğu zaman mümkün değil; bu tür yerlerde yapılaşma ancak özel izne tabi olabiliyor. Tiny house’lar da ruhsata tabi olduğundan, imar mevzuatına uygun olmayan taşınmazlarda ciddi sorunlar yaşanabiliyor.
Dolandırıcılık tuzakları: Paravan şirketler ve kredi tuzaklarına dikkat
Polis ve savcılık kayıtlarına göre, devre mülk sahiplerini yüksek kar vaadiyle dolandıran şebekeler, mağdurları lüks otel lobilerinde ağırlayarak profesyonel bir izlenim veriyor. Paravan şirketler üzerinden yapılan işlemlerle, mağdurlardan tapu işlemleri veya sözde reklam sözleşmeleri adı altında yüksek meblağlar talep ediliyor. Hatta bazı şüpheliler, mağdurların kredi puanına bakma bahanesiyle mobil bankacılık üzerinden kredi çekerek parayı kendi hesaplarına aktarıyor.
Güvenli tatil için altın kurallar
-
Yazlık veya devre mülk kiralamadan önce evi mutlaka yerinde görün.
-
Ev sahibinin turizm amaçlı kiralama ruhsatını isteyin ve kontrol edin.
-
Site yönetimiyle iletişime geçerek kısa süreli kiralamaya izin olup olmadığını öğrenin.
-
Sözleşmeyi ayrıntılı ve eksiksiz hazırlayın, ödeme belgelerinizi saklayın.
-
Kapora ödemelerinde aceleci davranmayın, uygun fiyatlı ilanlara şüpheyle yaklaşın.
-
Tiny house veya tarla tapulu arazilerde yapılaşma izni olup olmadığını araştırın.
-
Tanımadığınız kişilere kişisel bilgilerinizi ve banka bilgilerinizi vermeyin.
-
Tüketici şikayet hatları ve Ticaret Bakanlığı'nın ilgili birimlerinden destek alın.
Unutmayın, tatilinizin kabusa dönmemesi için her adımda dikkatli ve bilinçli davranmak, hem maddi hem de manevi kayıpların önüne geçer.
