Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (Tarım-GFE), tarım sektöründe üretim faaliyetlerinde kullanılan mal ve hizmetlerin fiyat değişimlerini ölçen bir göstergedir. Tarım-GFE, 2015 yılını baz alarak (2015=100) hesaplanmaktadır. Tarım-GFE, iki ana gruptan oluşmaktadır. Bunlar, tarımda kullanılan mal ve hizmetler ile tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerdir. Tarımda kullanılan mal ve hizmetler, tohum, gübre, ilaç, yem, enerji, bakım-onarım, ulaştırma, sigorta gibi kalemleri içermektedir. Tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetler ise, traktör, makine, ekipman, bina, arazi, ağaçlandırma, sulama, danışmanlık gibi kalemleri içermektedir.
Tarımsal Girdi Fiyatları 2023’te Nasıl Değişti?
TÜİK, 2023 yılına ilişkin Tarımsal Girdi Fiyat Endeksini (Tarım-GFE) 21 Şubat 2024 tarihinde açıkladı. Buna göre, Tarım-GFE, 2023 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 2,62, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 41,43, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 41,43 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 43,69 artış gösterdi.
Ana gruplarda ise, bir önceki aya göre, tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde yüzde 2,82, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde yüzde 1,47 artış gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre ise, tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde yüzde 37,64, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde yüzde 68,87 artış kaydedildi.
Tarımsal Girdi Fiyatları Neden Artıyor?
Tarımsal girdi fiyatlarının artmasının birçok nedeni bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Küresel piyasalarda petrol, doğalgaz, gübre, yem gibi tarımsal girdilerin fiyatlarının yükselmesi
- Döviz kurlarındaki dalgalanma ve TL’nin değer kaybı nedeniyle ithal girdilerin maliyetinin artması
- Tarımsal üretimde yaşanan iklim değişikliği, kuraklık, hastalık, zararlı gibi sorunlar nedeniyle verimliliğin düşmesi
- Tarımsal destekleme politikalarının yetersiz kalması veya zamanında ödenmemesi
- Tarımsal girdi piyasasında rekabetin azalması ve oligopol yapının oluşması
