Dijital çağın klasik tuzaklarından zincir mesajlar, 2025 kışında yeniden ekranları sardı. WhatsApp gruplarından Instagram hikayelerine, Twitter'dan Facebook paylaşımlarına kadar her yerde dolaşan mesaj, Şubat ayının "823 yılda bir görülen mucizevi" bir takvim düzeni taşıdığını iddia ediyor. Feng Shui'ye dayandırılan paylaşımda, ayın her haftadan tam dörder gün içermesi "para kesesi" olarak adlandırılıyor ve mesajı en az 5 kişiye gönderene maddi bolluk vaat ediliyor. Ancak matematikçiler ve takvim uzmanları, bu iddianın tamamen uydurma olduğunu, hatta geçen yıl da aynı durumun yaşandığını belirtiyor. Zincirin arkasında yatan mantık boşluğu, sosyal medya kullanıcılarını bir kez daha sorgulamaya itiyor.
Klasik zincir geri sahnede: Para vaadiyle yayılıyor
Mesajlaşma uygulamalarında patlama yapan zincir, nostaljik "bu mesajı 10 kişiye gönder, dileğin gerçek olsun" taktiklerini modern bir ambalajla sunuyor. Paylaşımda şu çarpıcı cümleler dikkat çekiyor: "Feng Shui'ye göre bu Şubat ömrünüzde bir daha yaşanmayacak. 4 Pazar, 4 Pazartesi, 4 Salı, 4 Çarşamba, 4 Perşembe, 4 Cuma, 4 Cumartesi var. Bu 823 yılda bir olur ve 'para kesesi' demek. En az 5 kişiye gönderin, para 4 gün içinde yağmaya başlar." Bu vaadin cazibesiyle binlerce kişi sorgusuz paylaştı; gruplarda "Şansımı deniyorum" yorumları yağdı. Ancak gerçek bambaşka: 28 günlük bir Şubat'ta her günden tam 4'er tane olması, 28 günde 7 günün 4 katı yapması (28 gün) nedeniyle matematiksel olarak mümkün ve nadir değil.
Takvim matematiği yalanlıyor: Her yıl benzer durumlar var
Asıl çarpıcı nokta, iddianın bilimsel temelden yoksunluğu. Takvim hesaplarına göre, Şubat 2024'te de aynı düzen mevcuttu; yani "823 yılda bir" iddiası tamamen havadan uydurulmuş. 28 günlük Şubat'ta (artık yıl değilse), haftanın 7 günü tam 4 kez dağılır – bu 7x4=28 eder. Nadirlik burada değil; asıl nadir olan artık Şubat'ta 29 gün olup her günden 4'er 1 fazla olması. Feng Shui uzmanları bile bu tür takvim yorumlarının geleneksel öğretilerle alakasız olduğunu söylüyor. Mesaj, eski batıl inançları dijital çağda yeniden paketleyerek bilgi kirliliği yaratıyor.
Neden bu kadar hızlı yayılıyor?
Zincirin viralleşmesinin sırrı, psikolojik baskıda gizli. "Paylaşmazsan şansı kaçır" tehdidi, FOMO (fear of missing out) duygusunu tetikliyor. Para sıkıntısı çekenler için "4 günde bolluk" vaadi karşı konulmaz. WhatsApp gruplarında aileler, arkadaş çevresi arasında hızla sıçrıyor; bir paylaşım 10 kişiye ulaşıp katlanarak milyonlara varıyor. Benzer zincirler geçmişte kanser ilacı, dua zinciri veya şans ritüeli olarak dolaşmıştı. Uzmanlar, bu mesajların veri toplama veya reklam tıkı için tasarlandığını, asıl amacın kullanıcıyı manipüle etmek olduğunu belirtiyor.
Uzmanlar uyardı: Hurafeye prim vermeyin
Matematik ve halkbilim uzmanları, zinciri net bir şekilde yalanladı. "Takvim döngüleri 11 yılda bir tekrar eder, 823 yıl absürt" diyen akademisyenler, Feng Shui'nin takvimle değil enerji akışıyla ilgili olduğunu hatırlatıyor. Sosyal medya platformları da bu tür paylaşımları "yanıltıcı bilgi" diye etiketlemeye başladı. Kullanıcılara öneri net: Kaynağı doğrula, paylaşmadan iki kez düşün. Zincir mesajlar, dijital okuryazarlığın test edildiği bir arena; bir tıkla yayılan hurafe, gerçek bilgiyi gölgeliyor.
Sosyal medya çağında batıl inançlar yeni kılıklarla dönüyor; bu kez takvimle para vaat ederek. Kullanıcılar, mesajı silip gülsün mü yoksa 5 kişiye mi göndersin? Cevap belli: Doğrula, paylaşma.
