Özel/Murat ERVİN - Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) hükümetin açıklayacağı müjdeyi beklerken iş dünyası, toplu halde emekliye ayrılacak çalışanlarına kıdem tazminatını nasıl ödeyeceğini, ayrılan personelin yerine aynı nitelikte yeni elemanı nereden bulacağını kara kara düşünüyor. Patronlar, tazminat için 'İşsizlik Fonu'nu adres gösterirken kimi işverenler de bankaların düşük faizli 'Tazminat Kredisi' paketini açıklamasını istiyor. Her iki seçeneğin de uygulanmaması durumunda işveren işyerindeki olağanüstü durumu gerekçe göstererek tazminatları 10 taksitle ödemeyi planlıyor. Diğer bir görüş ise emekli olan personelin yine aynı işyerinde çalışmaya devam etmesi ve tazminatını da taksitle alması. İş dünyası temsilcileri ise her bir fabrikadaki çalışanların yaklaşık 4'te 1'inin EYT kapsamında olduğunu, deneyimli personelleri kaybetmeleri sonucu üretimde verim düşüşü yaşanacağını belirtti.



DENGE BOZULACAK
Ender Yorgancılar (EBSO Başkanı): EYT, kamudaki ve özel sektördeki kurum ve işletmelerin mali yapısı ile personel dengesini büyük ölçüde bozacak etkiye sahip. EYT yasalaştığında işgücü kaybı ortalama yüzde 30 civarında olabilecek. Bu süreçte taleplerimiz; Emekli olacak çalışan sayısına göre firmalara uygun faizli ve uzun vadeli hazine kaynaklı bir KGF kredisi verilmesi, bankaların belli bir faiz oranıyla 1-2 yıl geri ödemesiz orta ve uzun vadeli ‘EYT finansman kredisi’ sağlamasıdır. İşsizlik Fonu’ndaki kaynaklar da kıdem tazminatlarının ödenmesinde kullanılabilmeli. Ayrıca kademeli olarak emekliye ayrılma işlemi yapılmalı. Bu durum, şirketlerin işgücü açısından en az zarar görmelerini ve planlama yapabilmelerini sağlayacaktır.




'HAFIZAMIZ KAYBOLUR'
Sibel Zorlu (ESİAD Başkanı): Sigortalılık ve emeklilik uygulamalarındaki farklılıklar nedeniyle bir takım sıkıntılar yadsınamaz. İşveren tarafından bakıldığında maliyet tarafını bir kenara koyarsak temel problem kurumsal hafıza kaybı riski olabilecek. Türkiye’deki işletmelerin çoğu KOBİ. İşyerimizdeki ustalarımız emekli olup gittiğinde işlerini yürütemeyecek işletmelerimiz var. Bu kurumsal hafıza, kurum içinde tutulmalı. Maliyet noktasında açıklanacak paketler ile işverenler desteklenirken kurumsal hafızayı koruyacak önlemler almamız gerekiyor. Elbette EYT bekleyen, mağduriyet içindeki kesimin de hakları var. Her kesimi memnun edecek bir çalışma yapılmalı. Tüm kesimleri düşünen bir çalışma açıklanmalıdır.


EMEKLİ OL, AMA ÇALIŞ
Hasan Küçükkurt (İZSİAD Başkanı): EYT ile birlikte her fabrikada yaklaşık 5 kişiden hatta bazı işletmelerde 4 kişiden 1'i emekliliğe hak kazanacak. İnsan kaynakları birimleri şu anda EYT'nin çıkması halinde kimlerin bundan yararlanmak istediğine dair araştırma içinde. Kendi şirketimden örnek vermem gerekirse EYT'ye hak kazanacak bu yüzde 20'lik kesimin de yarısı bu hakkını kullanmak istiyor. Bizim önerimiz ise bu sistemin kademeli hayata geçmesi, işsizlik fonu veya ucuz maliyetli kredi imkanları sunmasıdır. Çalışanlara çoğu işletme, 'eğer istiyorsan emekli ol, ben sana tazminatını taksitle vereyim ama burada çalışmaya devam et' diyecek. Çünkü hiç bir işletme ne personelini kaybetmek ister ne de o kadar tazminatı bir seferde ödeyebilir. 



EYT KREDİSİ VERİLMELİ
Yaşar Zengin (Yeminli MMO Başkanı): EYT ile işverenin üzerine gelebilecek yükler, kamu tarafından finanse edilebilir. Yoksa işveren hem nitelikli personelini kaybedecek hem de yüklü miktarda kıdem tazminat ödemek zorunda kalınacak. Kamu, faizsiz veya düşük faizli kıdem tazminatı kredisi vermesi bir önlem olabilir. İkinci olarak kıdem tazminatı fonu konusu tekrar gündeme alınıp benzer sıkıntılara karşı düzenleme yapılabilir. Diğer yandan asgari ücret konusu var.  Asgari ücrete gelecek zam, EYT'nin yasalaşmasıyla birlikte kıdem tazminatlarının hesaplanmasında kullanılacağı için miktarlar artacak. Tüm bu unsurları göz önünde bulundurmak zorundayız.

YARIN: İŞÇİDEN PATRONA SERT YANIT