Dünya genelinde, organik ürünlere olan talep gün geçtikçe artmaktadır. Tüketiciler, bilinçlenerek üretim şartlarını sorguluyor ve sağlıklı, güvenilir gıdalara erişim talebi artıyor. Gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakmak için iklimi, biyoçeşitliliği, suyu ve özellikle toprağı korumamız gerektiğinin farkındayız. Bu amaçlara ulaşmak için atılması gereken en önemli adımlardan biri de 'organik tarımın' yaygınlaştırılmasıdır. Organik tarım, toprak başta olmak üzere biyoçeşitliliği, suyu ve iklimi koruyarak sürdürülebilir bir gelecek için hayati öneme sahiptir. Peki, Organik Tarım Nedir? Organik Tarım Nasıl Yapılır, Faydaları Nelerdir?
Organik tarım nedir?
Kimyasal girdi kullanılmayan ve üretimden tüketime kadar her aşaması kontrol altında tutulan sertifikalı tarımsal üretim biçimi, insan sağlığına ve çevreye zarar vermeyen bir süreçtir. Bu yöntemde doğal denge, hava ve su gibi yaşamsal kaynakların, doğal yaşamın ve ekolojinin korunması amaçlanır. Organik tarım, geleneksel tarımın çevreye verdiği zararları telafi etmek için geliştirilmiş ve pestisitler, genetik olarak değiştirilmiş organizmalar, antibiyotikler ve hormonlar gibi birçok ekolojik zararı içermeyen bir şekilde uygulanır. Bu sayede biyoçeşitlilik korunmuş olur. Geleneksel tarım yöntemlerine kıyasla organik tarım, erozyonu azaltır ve nitratın yer altı ve yüzey sularına sızmasını engeller. Bu sayede su kaynakları kirletilmez. Organik tarımın bir diğer faydası, topraktaki organik madde miktarının artmasıdır. Bu da toprağın su tutma kapasitesini artırır. Organik tarım, tarımsal ekosistemde yer alan toprak organizmaları, bitkiler, çiftlik hayvanları ve insanlar dahil olmak üzere çeşitli toplulukların verimliliği için tasarlanmış bütünsel bir sistemdir. Organik tarım, sadece tarımsal bir uygulama değil, aynı zamanda doğa ile uyum içinde çalışma felsefesidir.
Organik tarım ilkeleri nelerdir?
IFOAM'a göre, organik tarımın dört temel ilkesi bulunmaktadır. Bu ilkeler şunlardır:
- Toprak, bitki, hayvan, insan ve gezegenin sağlığını bir bütün olarak sürdürmeli ve geliştirmelidir. Organik tarım, toprağı ve ekosistemleri koruyarak tarım faaliyetlerini sürdürmelidir. Doğal kaynakları verimli bir şekilde kullanmalı ve biyolojik çeşitliliği teşvik etmelidir. Organik tarım uygulamaları, insan sağlığına zararlı olabilecek sentetik kimyasal kullanımını en aza indirgemelidir.
- Yaşayan ekolojik sistemlere ve dönüşüme dayanmalı, onlarla birlikte çalışmalı ve onların sürdürülmesine yardımcı olmalıdır. Organik tarım, doğal döngülerin işleyişine saygı göstermeli ve ekolojik dengeyi desteklemelidir. Ekosistem hizmetlerini korumak için biyolojik çeşitlilik ve doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı önemlidir. Tarım uygulamaları, doğal kaynakları yenileyebilmek için dönüşüm süreçlerini desteklemelidir.
- Ortak çevre ve yaşam fırsatları konusunda adaleti sağlayan ilişkiler üzerine inşa edilmelidir. Organik tarım, sosyal adaleti ve çevresel adaleti teşvik etmeli ve korumalıdır. Üreticiler arasında adil ticaret ilişkileri kurulmalı, işçi haklarına saygı gösterilmeli ve toplumun katılımı ve yerel kültürün korunması önemsenmelidir. Tarım uygulamaları, yerel toplulukları desteklemeli ve gıda güvenliği ve erişilebilirliğini artırmalıdır.
- Hem mevcut hem gelecek nesillerin, hem de çevrenin sağlığını ve refahını korumak için tedbirli ve sorumlu bir şekilde yönetilmelidir. Organik tarım, sürdürülebilirlik ilkesine dayanmalı ve gelecek nesillere sağlıklı bir çevre bırakmayı hedeflemelidir. Sürdürülebilir tarım uygulamaları, doğal kaynakları korumak, toprak erozyonunu önlemek, su kaynaklarını korumak ve çevresel kirliliği azaltmak için tedbirler almalıdır. Böylece, hem insanların hem de doğal sistemlerin sağlığı ve refahı sağlanabilir.
Bu dört ilke, organik tarımın temel değerlerini ve amaçlarını yansıtmaktadır. Organik tarım, sürdürülebilirlik, çevresel koruma, sağlıklı gıda üretimi ve toplumsal adalet gibi konuları kapsayarak bir bütün olarak düşünülmelidir.
Organik tarım yöntemleri nelerdir?
Organik tarım, toprağın sağlığını iyileştirmeyi ve besin değeri yüksek ürünler üretmeyi hedefleyen bir tarım yöntemidir. Organik tarım için uygulanan farklı teknikler şunlardır:
- Mahsul rotasyonu: Bu yöntemde çiftçiler, her yıl aynı arazide aynı mahsulü yetiştirmek yerine, toprağın sağlığını korumak için dönüşümlü olarak farklı ürünler ekmektedir. Bu şekilde toprağın besin dengesi korunur ve hastalık ve zararlılarla mücadele edilir.
- Yeşil gübre: Yeşil gübre, toprak verimliliğini artırmak, su tutma kapasitesini ve nem oranını iyileştirmek için kullanılan bir yöntemdir. Bunun için hâlâ yeşilken yetişen bitkiler toprağa ekilir ve ardından bu bitkilerin toprağa dökülen yaprakları ve kökleri toprağı zenginleştirir.
- Kompost: Kompost, geri dönüştürülmüş organik maddelerin ayrışması ve dönüşümüyle elde edilen bir gübredir. Kompost, toprak kalitesini artırır, organik madde içeriğini yükseltir ve bitkilerin beslenme ihtiyacını karşılar. Böylece mahsul verimini artırır.
- Çoklu hasat: Bu yöntemde çiftçiler, toprak mikroorganizmalarının üretimini artırmak için yıl boyunca aynı tarlada birden fazla mahsul yetiştirir. Bu şekilde toprakta farklı bitki türleri yetiştirilir ve toprak verimliliği artar.
- Örtü bitkileri yetiştirmek: Örtü bitkileri, böcek zararlılarını ve yabani otları kontrol etmek, erozyonu önlemek ve topraktaki besin içeriğini iyileştirmek için kullanılan faydalı bitkilerdir. Örtü bitkileri toprak üzerinde büyüyerek toprağı korur ve toprakta bulunan besin maddelerini tutar.
Bu teknikler, organik tarımın temel prensiplerini destekleyerek toprağın sağlığını iyileştirir, doğal kaynakları korur ve sağlıklı ve besin değeri yüksek ürünlerin yetişmesini sağlar.
Organik tarım neden önemlidir?
Organik tarım, sosyal, çevresel ve ekonomik açılardan sürdürülebilir bir gıda üretim sistemi oluşturma amacını taşır. Aşağıda maddeler halinde daha açık bir şekilde ifade edilmiştir:
- Pestisitler, suni gübreler, katkı maddeleri ve genetiği değiştirilmiş organizmalar gibi harici tarım girdilerine dayanmak yerine tarımsal ekosistemi yönetmeyi hedefler.
- İleri bilimsel araştırma ve modern çiftlik inovasyonlarıyla birlikte geleneksel çiftlik uygulamalarının kullanılmasını içerir.
- Sentetik gübreler yerine hayvan dışkısı gibi malzemeler veya kompost kullanarak toprağın verimini artırmayı hedefler.
- Doğaya saygı duyar ve toprağın, suyun ve havanın sağlığını iyileştirir.
- Erozyonu azaltır, toprağın verimliliğini, yapısını ve biyoçeşitliliğini korur.
- İnsan, hayvan ve çevrenin toksik maddelere maruz kalma riskini azaltır.
