Türkiye İstatistik Kurumu’nın yayımladığı Nisan 2025 TÜFE raporu, aylık bazda en fazla artışın havayolu ile yolcu taşımacılığı kaleminde gerçekleştiğini gösterdi. Bir önceki aya göre yüzde 42,10’luk yükseliş, ulusal ve uluslararası seferlerde bilet ücretlerinin cep yaktığını ortaya koydu. Aynı dönemde temel gıda, enerji ve hizmet gruplarındaki hareketlilik, hane bütçelerinde ek yük oluştururken, yıllık bazda da farklı sektörlerde dikkat çeken artışlar yaşandı.
Enflasyonun yeni yüzü: havayolu taşımacılığı
Nisan ayında bilet ücretlerindeki dramatik artış, uçak biletleri sektöründe fiyatların ortalama yüzde 42,10 yükselmesine neden oldu. İstanbul Silivri’de kaydedilen 6.2 büyüklüğündeki depremin ardından seferlere talep artarken, havayolu firmalarının kapasite kısıtlaması ve artan işletme maliyetleri bilet fiyatlarını yukarılara taşıdı. Hane halkı harcamaları üzerindeki baskı bu gelişme ile beraber daha da derinleşti.
Şans oyunlarında beklenen yükseliş
Nisan ayının ikinci zam şampiyonu olarak yüzde 22,82’lik artışla şans oyunları öne çıktı. Piyango, sayısal bahis ve elektronik oyunlardaki fiyat artışına, devlet iskontolarının düşürülmesi ile oyun operatörlerinin hizmet bedellerindeki zam eşlik etti. Yıllık bazda ise şans oyunlarındaki yükseliş, yüzde 130,16’ya ulaşarak tüketicinin eğlence harcamalarında yeni bir döneme işaret etti.
Günlük elektrik faturalarında yüzde 20 artış
Enerji maliyetlerindeki dalgalanma, Nisan’da elektrik faturalarına da yansıdı. Elektrik tüketim ücretlerinde kaydedilen yüzde 20,80’lik artış, dağıtım bedellerine yapılan zamlar ve uluslararası enerji piyasalarındaki dalgalanmalarla açıklanıyor. Sanayi kuruluşlarından küçük işletmelere kadar geniş bir kesim, üretim ve hizmet maliyetlerinde ek yükle karşılaştı.
Taze meyvelerde mevsimsel dalgalanma
Sofraların vazgeçilmezi taze meyveler, Nisan ayında ortalama yüzde 19,84 zam görerek ilk dört sırada yer aldı. İlkbahar ürünlerinde yaşanan arz sıkıntısı, lojistik sorunlar ve sera maliyetlerindeki yükseliş, fiyatları yukarı çekti. Özellikle çilek, kiraz ve kayısı gibi erken sezon meyvelerindeki talep artışı, perakende fiyat etiketlerinde gözle görülür değişikliklere yol açtı.
Patates fiyatlarında rekor seviye
Gündelik mutfak malzemeleri arasındaki en dikkat çekici artışlardan biri de patates kaleminde yaşandı. Yüzde 15,57 artışla zam sıralamasında üst sıralara tırmanan patates, ilkbahar donlarının yol açtığı rekolte kaybı ve taşıma maliyetlerindeki artış sebebiyle piyasada kıtlık sinyalleri verdi. Tüketiciler, temel gıda sepetindeki bu kalemin seyrini yakından izliyor.
Kara taşımacılığında fiyat baskısı
Şehirlerarası seyahat edenlerin tercihi olan karayolu ile şehirler arası yolcu taşımacılığı, Nisan’da yüzde 13,22 zamlandı. Akaryakıt fiyatlarındaki yükseliş, otobüs işletmecilerinin bilet ücretlerine zam yapmasını kaçınılmaz hale getirdi. Özellikle bayram ve tatil dönemine denk gelen fiyat artışları, yolcuların alternatif ulaşım yöntemlerine yönelmesine neden oldu.
Deniz ürünlerinde taze balık fiyatları
Mevsimsel av yasağı ve artan av maliyetleri, taze balık fiyatlarını Nisan’da ortalama yüzde 9,13 artırdı. Hamsi, palamut ve çipura gibi popüler türlerin kasım-mart dönemindeki av yasağı sonrası artan talebe yetişememesi, balıkçı kasaplarında eski alış fiyatlarının çok üzerinde etiketlerle karşılaşılmasına yol açtı.
Yazılı basında gazeteler ve dergiler
Basılı medya tüketiminde de maliyet artışları hissedildi. Gazete ve dergiler, yüzde 8,01’lik zam oranıyla aylık bazda en yüksek ikinci yayın grubu oldu. Kağıt fiyatlarındaki küresel artış, matbaa giderleri ve dağıtım masraflarının yükselmesi, yayıncıları fiyat ayarlamasına itti.
Giyim sektöründe fiyat dalgalanması
Giyim kalemlerinde Nisan ayında kaydedilen değişim, perakende markalarının maliyet baskısını yansıttı. Kadın giyim ürünlerinde yüzde 7,96, erkek giyim ürünlerinde ise yüzde 7,71 oranında fiyat artışı görüldü. Döviz kurlarındaki dalgalanma, hammadde tedariğindeki gecikmeler ve enerji maliyetleri, koleksiyon yenileme dönemlerinde tüketiciye daha yüksek etiketi kabul ettirdi.
Ekonomistler, Nisan ayı verilerinin para politikası ve mali disiplin vurgusuyla izlenmesi gerektiğini söylüyor. Tüketici eğilimleri ve hane halkı bütçelerindeki daralma, önümüzdeki aylarda da fiyat baskısının sürebileceğine işaret ediyor. Özellikle enerji ve gıda gruplarına odaklanan destek paketleri, tüketici güveninin korunmasında kritik rol oynayacak.
