Son yıllarda sosyal medya üzerinden sıradan paylaşımlar yapan birçok kişi, hiç beklemediği anda “çocuk istismarı içerikli görsel bulundurmak veya paylaşmak” iddiasıyla soruşturma geçirdi. Bu iddiaların büyük bölümü, NCMEC raporları sayesinde Türk savcılıklarına ulaştırılıyor. Peki, NCMEC nedir, nasıl çalışır ve Türkiye’deki hukuki sonuçları nelerdir?
NCMEC Nedir?
NCMEC (National Center for Missing and Exploited Children), ABD’de faaliyet gösteren, kayıp ve istismar edilen çocuklarla ilgili ulusal merkezdir. 1984 yılında kurulan bu kuruluş, internet ortamında tespit edilen çocuk istismarı içeriklerini raporlar ve dünyanın farklı ülkelerindeki ilgili makamlarla paylaşır.
Özellikle Facebook, Instagram, WhatsApp, TikTok, Google, Microsoft gibi dev teknoloji şirketleri, ABD yasaları gereği NCMEC’e şüpheli içerikleri bildirmek zorundadır. Böylece milyonlarca görsel ve video, otomatik tarama sistemleriyle kontrol edilir. Çocuklara ait olabileceği düşünülen çıplaklık ya da cinsel içerikler NCMEC’e raporlanır.
NCMEC Raporları Türkiye’ye Nasıl Ulaşıyor?
Türkiye, ABD ile yaptığı uluslararası adli iş birliği kapsamında bu raporları Interpol ve Emniyet Genel Müdürlüğü Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı üzerinden alır. Gelen raporlar doğrudan Cumhuriyet Savcılıklarına iletilir ve ilgili kişi hakkında soruşturma açılır.
Yani aslında siz farkında olmadan, telefonunuzda bulunan bir görsel ya da sosyal medyada yapılan bir paylaşım, ABD’deki bir sistem tarafından “çocuk istismarı içerikli” olarak işaretlenebilir ve bu durum Türkiye’de TCK m. 226/3 kapsamında müstehcenlik suçu soruşturmasına yol açabilir.
Haksız İddialar Nedeniyle Mağduriyetler
NCMEC raporlarının en büyük eleştirilen yönü, yanlış tespitlerin mağduriyet yaratmasıdır.
-
Bazen aile albümünde yer alan, küçük bir çocuğun mayo ile çekilmiş masum fotoğrafı, sistem tarafından yanlışlıkla şüpheli olarak işaretlenebilir.
-
Bir kullanıcının kendisine gelen spam mesajı silmeden önce cihazına kaydedilmiş olması bile soruşturma konusu yapılabilir.
-
WhatsApp üzerinden istemeden gelen uygunsuz bir görsel, hiç açılmasa dahi cihazda bulunduğu için “delil” sayılabilir.
Bu durumlarda kişi, aslında hiçbir suçu olmadığı halde “çocuk istismarı” suçlamasıyla karşı karşıya kalır. Bu tür ağır suçlamalar ise toplumda telafisi güç itibar kayıplarına yol açar.
Ayrıntılı bilgi: https://www.safsoz.av.tr/ncmec-raporu-ile-mustehcenlik-sucu-davalari
Türkiye’deki Hukuki Sonuçlar
Türk Ceza Kanunu’nun 226. maddesine göre, çocuklara müstehcen içerik üretmek, yaymak veya bulundurmak ağır suçtur. Suçun türüne göre 2 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür.
Özellikle TCK 226/3 şu şekilde düzenlenmiştir:
“Çocuklara müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünleri üretmek, yaymak, satışa arz etmek, kiralamak veya depolamak fiilleri üç yıldan on yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.”
Bu hüküm gereği, sadece bulundurmak bile cezalandırılabilir. Ancak Yargıtay’ın birçok kararında, “kişinin kastı, yani kötü niyetli olup olmadığı” tartışmaya açılmıştır. Çünkü aile fotoğrafları, istemeden gelen görseller veya hatalı algoritma raporları da soruşturma konusu olabilmektedir.
Yargıtay’ın Yaklaşımı
Yargıtay, bu tür dosyalarda failin kastının ispat edilmesini aramaktadır. Yani bir kişinin gerçekten çocuk istismarı içeriklerini bilerek ve isteyerek bulundurması ya da paylaşması gerekir. Örneğin:
-
Çocuğun çıplak olduğu tatil fotoğrafını aile albümünde bulundurmak tek başına suç değildir.
-
Spam yoluyla gelen uygunsuz içerikleri açmadan silmek de suç teşkil etmez.
Ancak buna rağmen, soruşturma süreci kişinin hayatını ciddi şekilde etkiler. Gözaltılar, dijital cihazlara el konulması, uzun süren yargılamalar ve toplum önünde damgalanma riski vardır.
Sosyal Medya Kullanıcıları İçin Uyarılar
Sosyal medya kullanıcılarının bu konuda çok dikkatli olması gerekir:
-
Bilinmeyen kişilerden gelen fotoğraf ve videoları açmayın.
-
Çocukların özel fotoğraflarını (özellikle çıplaklık içeren) sosyal medyada paylaşmayın. Masum da olsa, yanlış anlaşılabilir.
-
Size gönderilen şüpheli içerikleri derhal silin ve mümkünse ilgili platforma rapor edin.
-
Bulundurmak bile suç şüphesi yaratabilir. “Ben açmadım” savunması çoğu zaman yeterli olmayabilir.
Unutmayın ki, teknoloji devlerinin kullandığı yapay zekâ sistemleri hata yapabilir. Ancak bu hata, sizin hakkınızda bir ceza soruşturması açılmasına yol açabilir.
Farkında Olmak Hayati Önemde
NCMEC raporları, çocukların korunması için son derece önemli bir mekanizma. Ancak aynı zamanda masum kullanıcıların da mağduriyet yaşamasına sebep olabiliyor. Sosyal medya kullanıcıları, bu konuda bilinçli davranarak hem kendi güvenliklerini hem de ailelerinin huzurunu korumalıdır.
Türkiye’de bu tür raporlara dayalı soruşturmaların sayısı her geçen gün artmaktadır. Dolayısıyla, sosyal medya kullanımında daha özenli olmak, gereksiz risklerden uzak durmak gerekir. Unutulmamalıdır ki; sadece bir fotoğraf bile hayatınızı alt üst edebilir.
Uzman Görüşü için Av. Ramazan Sertan Safsöz’e Sorduk
“NCMEC raporları çocuk istismarıyla mücadelede önemli bir araçtır. Ancak benzer davalarda gördüğüm üzere, bu raporlar bazen masum kişilerin de hedef alınmasına yol açabiliyor. Özellikle aile fotoğraflarının veya istemeden gelen görsellerin yanlış yorumlanması, bireylerin ciddi mağduriyetler yaşamasına sebep olabiliyor. Burada dikkat edilmesi gereken husus, kast unsurudur. Yargıtay da yerleşik kararlarında, suçun oluşabilmesi için failin bu tür içerikleri bilerek ve isteyerek bulundurması gerektiğini vurgulamaktadır.
Sosyal medya kullanıcıları, çocuklara ait özel fotoğrafları paylaşmaktan kaçınmalı ve kendilerine gönderilen şüpheli içerikleri vakit kaybetmeden silmelidir. Çünkü bir soruşturma açıldığında, sonuç ne olursa olsun süreç oldukça yıpratıcıdır. Toplumsal algı, ceza davasından daha ağır bir ceza haline dönüşebilmektedir.
Dolayısıyla, farkındalık ve bilinçli kullanım bu noktada en büyük güvencemizdir.”
Av. Ramazan Sertan Safsöz – İzmir
Kaynak: https://www.safsoz.av.tr/
Bu Bir İlandır
