Somali Cumhurbaşkanı’nın oğlu, İstanbul’da motokurye Yunus Emre Göçer’i çarptıktan sonra kaçtı. Göçer, hayatını kaybederken, Somali Cumhurbaşkanı’nın oğlu ise ülkesine döndü. Motokuryeler, iş cinayetleriyle mücadele ediyor. CHP İstanbul Milletvekili İlgezdi, 2022 yılında 7 çocuk işçi motokuryenin öldüğünü, İstanbul’da ise 27 motokuryenin iş cinayetlerinde can verdiğini açıkladı.
İstanbul’da, Somali Cumhurbaşkanı’nın oğlu Muhammed Hasan Şeyh Muhammed’in, motokurye Yunus Emre Göçer’e çarparak ölümüne neden olması ve ardından ülkesine kaçması, motokuryelerin yaşadığı iş cinayetlerini gündeme taşıdı. Motokuryeler, hem trafik kazaları hem de işverenlerin baskısı altında çalışıyor. CHP İstanbul Milletvekili Gamze Akkuş İlgezdi, motokuryelerin durumuna dikkat çekerek, 2022 yılında 18 yaşının altında 7 çocuk işçi motokuryenin öldüğünü, İstanbul’da ise 27 motokuryenin iş cinayetlerinde can verdiğini belirtti.
Kurye Hakları Derneği'nin 2022 yılı raporuna göre geçen yıl en az 58 motokurye iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Bu sayı, 2021 yılındaki 30 motokurye iş cinayetinden yüzde 100'lük bir artış anlamına geliyor. 2023 yılında ise iş cinayetlerinde hayatını kaybeden motokurye sayısının 60'ı aşması bekleniyor.
Motokuryelerin iş cinayetlerine kurban gitmesi ise onların çalışma koşulları ve tam anlamıyla bir meslek tanımlarının olmamasından kaynaklı. Genel kabule göre şahıs şirketi üzerinde çalışan motokuryeler ve işçi motokuryeler var ancak sektörde kaçak işçi çalıştırma da yaygın bir uygulama. Özellikle sokak arası restoranlarda çocuk işçi çalıştırma, kişisel koruyucu donanım olmadan ve yeterli kontrolleri yapılmamış, hatta arızalı araçla çalıştırma yaygın.
Motokuryelerin çalışma koşulları
Motokuryelerin çalışma koşulları oldukça zor ve riskli. Motokuryeler, yoğun trafikte, yüksek hızlarda ve ağır yüklerle çalışmak zorunda kalıyor. Ayrıca, işverenler tarafından dağıtım baskısına maruz kalıyor ve bu durum kaza riskini artırabiliyor.
Motokuryeler, genellikle sosyal güvenceden yoksun ve düşük ücretlerle çalışıyor. Bu durum, onların yaşam standartlarını olumsuz etkiliyor ve iş kazalarına karşı daha savunmasız hale getiriyor.
Çocuk işçisi motokuryeler
Motokuryeler arasında çocuk işçiler de bulunuyor. 2022 yılında en az 7 çocuk işçi motokurye iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Çocuk işçilerin motokuryelik yapması, hem onların sağlığı ve güvenliği açısından hem de eğitimlerinin aksaması açısından büyük bir sorun.
Motokuryelerin talepleri
Motokuryeler, yaşamlarını daha iyi sürdürebilmeleri için çeşitli talepler dile getiriyor. Bu talepler arasında şunlar yer alıyor:
- Kurye ölüm ve yaralanmalarına ilişkin istatistik verileri tutulmalı, motokuryelik mesleğinin çalışma koşullarına ilişkin araştırmalar yapılarak kamuoyu şeffaf bir şekilde bilgilendirilmelidir.
- Uluslararası sözleşmeler çerçevesinde motokuryelik mesleğine dair yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
- Esnaf kuryelerin sosyal güvencesi teminat altına alınmalıdır.
- Günlük çalışma saatleri yasal ve insani koşulları aşmamalıdır.
- Kayıt dışı ve güvencesiz çalışma denetim altına alınmalıdır.
- Motokuryelik mesleği ile ilgili herhangi bir düzenleme veya çalışma yapmadan evvel kuryelerle ve kurye örgütleriyle iş birlikleri yapılmalıdır.
