Okulların açılmasına günler kala devlet okullarında bazı yöneticilerin velilerden kayıt parası talep ettiği iddiaları yeniden alevlendi. Çok sayıda veli, “zorunlu bağış” başlığıyla duyurulan ödemelerin kayda geçirildiğini ileri sürerek şikâyet kanallarına başvurdu. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), art arda gelen başvurular üzerine "Türkiye’de hiçbir okulda kayıt parası uygulaması bulunmuyor; zorunlu bağış adı altında ücret talep edilemez" hatırlatmasını yaptı.
Bakanlıktan net cevap
Bakanlığın bilgilendirmesinde, “Türkiye Cumhuriyeti’nin hiçbir okulunda kayıt parası yoktur; bağış farklı bir kavramdır” ifadesi öne çıktı. Velilere, çocuklarını e-Devlet’te görünen yerleştiği okula, eğitim-öğretimin ilk günü rahatlıkla götürmeleri çağrısı yapıldı. Böylece, MEB’in çizdiği çerçeve hem hukuki sınırı hem de velilerin hareket alanını netleştirdi.
Semtlere göre değişen rakamlar
Velilerden toplanan bilgiler, talep edilen sözde bağış tutarlarının semtlere göre değiştiğini ortaya koyuyor. İstanbul’un Ataşehir, Şişli ve Kadıköy gibi ilçelerinde tutarların fahiş düzeylere çıktığı; daha düşük gelirli bölgelerde ise 10–20 bin lira bandında değişen taleplerle karşılaşıldığı aktarılıyor. Uzmanlara göre, rakamın adı her ne olursa olsun zorunlu bağış etiketiyle istenen her bedel mevzuata aykırı; bağış ancak gönüllü ve karşılıksız olduğunda anlam taşır.
Veliler hangi yolları izlemeli?
Hukukçular, kayıt parası talep edilen velilerin süreci belgelendirmesini öneriyor. Yazılı talep, mesaj ya da dekont gibi kanıtlar saklanmalı; ardından sırasıyla ilçe milli eğitim müdürlüğü, il milli eğitim müdürlüğü ve MEB ile irtibata geçilmeli. Ayrıca CİMER üzerinden de başvuru yapılabiliyor. Bu adımlar, hem idari incelemeyi hızlandırıyor hem de benzer vakaların önüne geçilmesine katkı sağlıyor. Unutulmamalı: zorunlu bağış talebiyle karşılaşıldığında susmamak, diğer velilerin de hakkını koruyor.
Okul aile birliği ve şeffaflık çağrısı
Eğitim çevrelerine göre, bağış kavramı okulun ihtiyaçlarının karşılanması için gönüllü katkıyı ifade eder. Bu nedenle okul aile birliklerinde şeffaflık ve hesap verilebilirlik hayati önem taşıyor. Toplanan her bağış kaleminin nerede ve nasıl harcandığı, dönem dönem velilerle paylaşılmalı. Böylece hem gönüllülük esası güçlenir hem de zorunlu bağış gibi hukuka aykırı baskıların önü kesilir.
İlk gün prosedürü ve e-devlet kaydı
Çocuğun hangi okula yerleştiği e-Devlet üzerinden görülebiliyor. Bakanlık, velilere “okulun ilk günü doğrudan kayıtlı okula gidin” çağrısı yapıyor. Böylece, kayıt parası ödenmeden ya da zorunlu bağış baskısı altında kalınmadan süreç başlatılmış oluyor. Okul idarelerinin, kayıt işlemlerini herhangi bir ödeme koşuluna bağlaması mevzuata aykırı. Veliler, böyle bir şartla karşılaşırlarsa durumu derhâl ilgili mercilere iletmeli.
