Akhisar’da özellikle şehrin doğu ve güney kesimleri kırsalında çiftçilerin tütün yetiştiriciliği yaptığı ve 2000 yılından sonra tütüne devlet desteği çekilince, tüccarla baş baş kalan çiftçi gittikçe zorlaşan şartları, bugün alıcıdan avans da alamaz noktasına geldi. Genelde kırsal alanda yaşamlarını sürdüren çiftçi, geçimini tamamen hayvancılık ve tütün üzerine kurarak gerçekleştiriyor. 2000 yılına kadar geniş aileler şeklinde yaşamlarını sürdüren tütün çiftçisi 2000 yılından sonra geniş aile, daralan aile yapısına dönüşerek sadece yaşlı kesimin tütüncülük işiyle uğraşır durumuna geldi. Tütünde ekim sözleşmesi çıkmasıyla birlikte alıcı ile kilo karşılığında sözleşme yaparak karşılığında avans alan çiftçi, yıllık bütçesini buna göre yapıyor. Tütün alımını sözleşme ile garanti eden çiftçi, kimi zaman alıcının sözleşmede belirtilen rakamın altında alım yapması nedeniyle tütünün elinde kaldığı zamanları da yaşıyor. Geçen yıl böyle durumla karşılaşan çiftçi beklediği avansı tüccardan alamadı. Bunun şokunu yaşayan tütün çiftçisi tütün alım fiyatı beklenenin altında kalmasıyla da ikinci bir dram ile karşılaştı.

Bu yıl tütünde çiftçinin sıkıntı yaşadığını belirten Akhisar Ziraat Odası Başkanı Ahmet Akbuğa, 2000 yılından sonra tütün tüccarıyla karşı karşıya bırakılan tütüncü çiftçisinin zor günlerini yaşadığını belirtti. 9 Eylül Gazetesi’ne konuyla ilgili açıklama yapan Akbuğa, tüccardan yeterli avansı alamayan çiftçi bu işten soğumaya başladığını, ekimden cayma kararları aldıklarını söyledi. Hükümetin tütüne bakış politikası nedeniyle tütün çiftçisinden elini çekmesiyle çiftçiyi tüccarla karşı karşıya bıraktığını anlatan Akbuğa, tütün çiftçisinin her geçen yıl azaldığına dikkati çekti.

Bir dönem tütünün, Akhisar’ın zeytinde olduğu gibi Türkiye’nin lokomotifi görevi yaptığına vurgu yapan Akbuğa, açıklamasını şöyle tamamladı:

“Kuraklık sebze üreticisini tedirgin ederken, tütünde tüccarla sözleşme krizleri yaşayan çiftçi sıkıntıya girdi. Sözleşme ile tüccarın elinde adeta oyuncak konumuna gelen ve tüccarın inisiyatifine bırakılan tütüncü çiftçisi perişan edildi. Bu perişanlık yüzünden bugün tütün üreticisinin yüzde 30’u tütün ekimini bırakma noktasındadır. Artık para kazanamayan tütün çiftçisi başka kaynaklara yöneliyor. Gençler şehir merkezlerine iş bulma umuduyla göç etti. Kalan yaşlılar ekimlerini zor şartlarda sürdürüyor, çünkü başka geçimi yok. Hayvancılık yapmak istiyor, bugün orada da zorluklar var. Kırsal kesimde yaşam gittikçe zorlaşıyor. Su sıkıntısından çok etkilenmeyen tütün ekicisi, kırsal kesimde kurak bölgelerde tütününü yetiştirebiliyor. Bir zamanlar kazandıkça kazanan tütün çiftçisi 2000 yılı sonrası durumu iyi olanlar zeytinciliğe, mısır ve pamuk yetiştiriciliğine yöneldi. Tütünde sadece gelir düzeyi daha altlarda olanlar kaldı. Tütün tarlası olanlar başkalarına kiraya verdi. Bugün arazi kiralayan tütüncülerde zorda ve kiralarını ödeyecek durumda değiller. Bu durum arazi sahiplerini de doğrudan etkileyecektir. Tütünde gittikçe durum ağırlaşıyor maalesef..’’

Son kez tütün diktik..

Akhisar'daki arazilerinde 50 yıldır tütün üretimi yapan 70 yaşındaki Mehmet Yeşil ile eşi 60 yaşındaki Medine Yeşil, son kez tütün dikti. Bir daha bu ürünü dikmeyeceklerini belirten Yeşil çifti, bu sene son kez tütün hasadı yaptıklarını söyledi. Diğer köylüler gibi arazilerinde zeytin üretimine dönen Yeşil çifti, biri kız diğeri erkek 2 çocuğunu tütün yetiştiriciliğiyle büyüttüklerini ifade edip, duygusal anlar yaşadı.

Mehmet Yeşil, "Tütün üreticileri olarak bizler, eskiden Tekel ve tüccara tütünlerimizi satmak için kapı kapı dolaşırdık. Değişen tütün yasalarından sonra kotalar geldi. Üreticilerin neredeyse hepsi tarlalarına zeytin dikti. Biz de tarlalarımızın çok büyük bölümüne zeytin diktik. 1-2 dönümde tütün dikmeye devam ettik. Bu sene son olarak tütün diktik. Bugünlerde ise en son uç tabir ettiğimiz yaprakları topluyoruz. 400 ila 500 kilo arasında tütün elde edeceğiz. Artık Tekel olmadığı için tütün alan bir firmayla sözleşme yaptık. Fiyatın kaç para olacağını tütünleri teslim ettikten sonra öğrenmiş olacağız" dedi. Arif Arı