Kuru öksürüğün en sık karşılaşılan sebeplerinden biri alerjik reaksiyonlardır. Polen, toz, hayvan tüyü ya da küf gibi tetikleyiciler solunum yollarında tahrişe neden olarak öksürük krizlerine yol açar. Özellikle bahar aylarında alerjik öksürük, burun akıntısı ve gözlerde kaşıntı ile birlikte görülür. Bu tür öksürükler genellikle gece saatlerinde artarak kişinin uyku düzenini bozar.
Sigara ve kirli havanın etkisi
Sigara kullanımı ve hava kirliliği, kuru öksürüğün en önemli sebeplerindendir. Uzun süreli sigara içicilerinde bronşların tahrişi sonucu inatçı öksürük gelişir. Şehir merkezlerinde egzoz dumanına maruz kalmak ya da endüstriyel alanlarda çalışmak da benzer şekilde solunum yollarını etkiler. Uzmanlar, bu durumun kronik bronşit ya da KOAH gibi hastalıkların ilk belirtisi olabileceğine dikkat çekiyor.
Enfeksiyon sonrası devam eden öksürük
Grip, nezle veya bronşit gibi üst solunum yolu enfeksiyonları geçtikten sonra öksürüğün haftalarca sürmesi yaygın bir durumdur. Virüslerin solunum yollarında yarattığı tahriş, iyileşme döneminde bile kuru öksürüğe sebep olabilir. Bu süreçte öksürük genellikle geceleri ve sabah erken saatlerde daha şiddetli hissedilir.
Astım ve kronik rahatsızlıklar
Öksürüğün altında yatan bir diğer neden astım olabilir. Astım hastalarında kuru öksürük, nefes darlığı ve göğüste sıkışma ile birlikte görülür. Ayrıca reflü, sinüzit veya kalp yetmezliği gibi kronik hastalıklar da benzer şikâyetlere yol açabilir. Özellikle reflüde mide asidinin yemek borusuna kaçması, boğazda tahrişe neden olur ve uzun süreli öksürük olarak kendini gösterir.
İlaçların yan etkileri
Bazı tansiyon ilaçları ve beta blokerler, kuru öksürüğe sebep olan yaygın ilaç gruplarıdır. Bu tür öksürük, ilacın kullanımına başlandıktan kısa süre sonra ortaya çıkar ve başka bir sebep bulunamadığında akla gelmelidir. Doktor kontrolünde ilaç değişimiyle birlikte öksürük genellikle ortadan kalkar.
Psikolojik faktörler de etkili olabilir
Her ne kadar göz ardı edilse de stres ve kaygı bozuklukları da öksürüğü tetikleyebilir. Psikojenik öksürük adı verilen bu durum, özellikle çocuklarda ve gençlerde daha sık görülür. Stresli ortamda artan öksürük, kişi sakinleştiğinde veya dikkatini başka yöne çevirdiğinde azalır.
Ne zaman doktora başvurmalı?
İnatçı öksürük üç haftadan uzun sürüyorsa, beraberinde yüksek ateş, balgamda kan, göğüs ağrısı veya nefes darlığı gibi belirtiler varsa vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır. Bu tür şikâyetler, akciğer enfeksiyonları veya daha ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Özellikle sigara kullanan kişilerde öksürük göz ardı edilmemeli ve düzenli kontroller yapılmalıdır.
Günlük yaşamda alınabilecek önlemler
Kuru öksürüğün önlenmesi için basit ama etkili yöntemler vardır. Sigaranın bırakılması, kapalı ortamlarda nem dengesinin korunması, tozlu ve kirli ortamlardan uzak durulması ilk akla gelen önlemler arasında yer alır. Bol sıvı tüketmek, boğazı tahriş eden yiyecek ve içeceklerden kaçınmak da öksürüğün hafiflemesine yardımcı olur.
