Hazırlayan/ Saadet Erciyas

İzmir Fotoğraf Sanatı Derneği'nin (İFOD) İzmir Büyükşehir Belediyesi işbirliğiyle hazırladığı "Foto Resne'nin İzinde İzmir Hikayeleri" kitabı, İzmir'in kültür mirası tarihi mekanlarını fotoğraf sanatı aracılığıyla dünden bugüne taşıyor. İFOD geçmiş değerlerimize sahip çıkılması, toplumda bir farkındalık yaratılması amacıyla gerçekleştirdiği projeyle aynı zamanda bir sivil toplum kuruluşu olarak kent belleğinin geliştirilmesine destek olmayı istemiş. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, önsözünü yazdığı kitabı, "İzmir'de ayakta kalan önemli tarihi mekanların bugününü belgeleyerek gelecek nesillere bırakılmasını sağlayan, İzmir'in kent belleğinin oluşturulması ve korunmasına destek veren önemli bir eser" olarak tanımlamış.

Bu projeye dahil olan mekanlar, 1927 - 1928 yılında, zamanın İzmir Belediyesi'nin 9 Eylül sergilerine gelen yabancı konuklara İzmir'i tanıtmak üzere ilk Türk ve müslüman fotoğrafçı olarak kabul edilen Bahattin Bediz'e özel olarak hazırlattığı "Album de Symrne - İzmir Albümü" kitabından seçilmiş. O döneme kadar Türkiye'de basılmış bir kente ait ilk tanıtım kitabı olan çalışma, genç Türkiye Cumhuriyeti'nin Arap harfleriyle basılmış son kitaplarından da biri olmuş. İFOD üyeleri, geleceğe iz düşürmek adına, İzmir'in bazı tarihi bölgelerini, o bölgede var olan yapılarını, yaşanmışlıklarını bugün hala yaşayan ve yaşatanlarla birlikte fotoğraflamış ve bir öyküye dönüştürmüş. Kitapta bu öyküler fotografik bir dille kaleme alınmış. 27 İFOD üyesinin katıldığı çalışmada mekan tarihçelerini İzmir araştırmalarıyla tanınan yazar Yaşar Ürük kaleme almış.

"Foto Resne'nin İzinde İzmir Hikayeleri" kitabında kentin tarihinde iz bırakan Alsancak Garı, Ayavukla Kilisesi, Bahri Baba Parkı, Basmane Garı, Damlacık semti, Dönertaş, Devlet Opera ve Balesi, Eşrefpaşa Hastanesi, Etnoğrafya Müzesi, Büyük Kardiçali Hanı, Kız Lisesi, Kızılçullu Su Kemerleri, Birinci Kordon, Hükümet Parkı ve Meydanı, Buca Hipodrom, Konak Doğumevi, Pasaport İskelesi, Mithatpaşa Endüstri Meslek Lisesi, Halkapınar Su Fabrikası, Tekel Sigara Fabrikası, Devlet Tiyatrosu Konak Sahnesi, Meslek Fabrikası yer almış. Bu mekanların yanı başında ya da içinde çalışan, vatandaş, sanatçı, zanaatkar, iş adamı ve esnafla yapılmış söyleşilere, kişilerin mekana ilişkin bilgilerine ve farkındalıklarına yer verilmiş.

"Foto Resne'nin İzinde İzmir Hikayeleri" kitabının konsept ve koordinasyonu Adil Alpkoçak, Nejat Gündüç, Veyis Polat yapmış. Osmanlıca çevirileri ise Uğur Sağıroğlu ile Serhan Kemal Saygı üstlenmiş. Fotoğraflar Adil Alpkoçak, Aylin Telef, Ercan Öztürk, Erdem Akkoca, Fatma Paker, Funda Öztürk, Gökhan Ünal, Gönül Ocak, Irmak Ağrı, Kemal Okul, Liane Bencuya, Mehmet Önengüt, Mehmet Yasa, Mert Rüstem, Müge Yorgancıoğlu, Nazlı Uysal, Nejat Gündüç, Özgür Şenergin, Özlem Çiçek, Özlüm Sülo, Öznur Deniz, Seda Şengök, Selim Bonfil, Seray Ak, Seyit Kaya, Türkay Ayyıldız, Veyis Polat tarafından çekilmiş.

Kitap, Osmanlı - Türk fotoğraf sanatının ve fotoğrafçılık mesleğinin en önemli simge ismi olan Rahmizade Bahattin Bediz'in yaşam öyküsüyle başlıyor. Günah sayıldığı için müslümanların fotoğraf bile çektirmediği bir dönemde fotoğrafçılık yapan, bu mesleği en ince ayrıntısına kadar öğrenmiş ve öğretmiş bir Osmanlı aydını olan Bediz, adanın yanı sıra İstanbul'da, Bab-ı Ali'de de fotoğrafhane açan ilk müslüman olarak da biliniyor. Girit - Osmanlı - İstanbul - İzmir fotoğrafçılık tarihine adını yazdıran Bediz, aynı zamanda günlük yaşama dair çektiği fotoğraflarıyla Osmanlı Giriti'nin Yunan Giriti'ne dönüşünü de belgeleyen kişi. 1895 yılında ticarete başlayan Bahattin Bey'in yüz yılı aşan bir dönemi geride bırakan fotoğrafhanesi hala etkin durumda.