Ekonomik koşulların ağırlaşmasıyla birlikte milyonlarca vatandaş için kredi kartları, temel ihtiyaçları karşılamaktan öte, ay sonunu getirebilmek için bir zorunluluk haline geldi. Ancak bu durum, borçların kartopu gibi büyümesine ve ödeme güçlüğüne yol açarak ciddi bir finansal krizi de beraberinde getiriyor. Tüketicilerin en çok merak ettiği konuların başında ise "Kredi kartı borcu ödenmezse ne olur?" sorusu geliyor. Borcun ödenmemesi durumunda bankaların izlediği yol haritası, gecikme faizlerinden yasal takibe, kara listeden maaş haczine kadar uzanan ve dikkatle yönetilmesi gereken bir dizi yasal süreci içeriyor. Bu süreçleri bilmek, borçluların daha büyük sorunlarla karşılaşmadan önlem alabilmesi için hayati önem taşıyor.
Kredi kartı borcu kaç ay ödenmezse yasal takip başlar?
Bu, borçluların en çok endişe ettiği sorulardan biridir. Türk bankacılık sisteminde genel olarak kabul gören uygulama, 90 günlük bir gecikme süresidir [, , ]. Yani, kredi kartı borcunuzun asgari ödeme tutarını üst üste üç hesap dönemi boyunca ödemezseniz, banka için yasal takip sürecini başlatma hakkı doğar [, , ]. Süreç genellikle şu şekilde işler:
-
İlk 30 Gün: İlk ödeme aksatıldığında, banka ihtar göndererek borçluyu uyarır ve gecikme faizi işlemeye başlar.
-
31-60 Gün: İkinci dönemde de ödeme yapılmazsa, bankanın uyarıları sıklaşır ve borç idari takip birimine devredilebilir.
-
61-90 Gün: Üçüncü dönemde de ödeme gelmezse, 90 günlük kritik eşik aşılmış olur. Banka, alacağını tahsil etmek üzere dosyayı anlaşmalı olduğu avukatlık bürosuna devreder ve resmi yasal takip süreci başlar.
İcra ve haciz süreci ne zaman devreye girer?
Yasal takip sürecinin başlaması, icra ve haciz işlemlerinin de kapısını aralar. Bankanın avukatı, borçluya bir ödeme emri göndererek borcun 7 gün içinde ödenmesini talep eder. Eğer bu süre içinde de ödeme yapılmazsa veya borca itiraz edilmezse, takip kesinleşir ve haciz aşamasına geçilir.
-
Maaş Haczi: Borcun tahsili için en sık başvurulan yöntem maaş haczidir. İcra Müdürlüğü, borçlunun çalıştığı iş yerine bir yazı göndererek, maaşının yasal olarak belirlenen kısmına (genellikle dörtte birine) el konulmasını ister.
-
Mal Varlığı Haczi: Eğer borçlunun düzenli bir maaşı yoksa veya maaş haczi borcu karşılamaya yetmiyorsa, banka avukatı borçlunun diğer mal varlıklarına yönelebilir. Bu kapsamda, borçlunun banka hesaplarındaki paralara, adına kayıtlı gayrimenkullere (ev, arsa) ve motorlu taşıtlara (araba, motosiklet) haciz konulabilir.
Kredi kartı borcu ne kadar olursa haciz gelir?
Yasalar, haciz işlemi için belirli bir asgari borç tutarı belirlememiştir. Teorik olarak, yasal takibe düşen çok küçük meblağlar için bile haciz işlemi başlatılabilir. Ancak pratikte, avukatlık ücretleri ve icra masrafları da göz önünde bulundurulduğunda, bankalar genellikle daha yüksek meblağlar için bu yola başvurur. Yine de "şu miktarın altında haciz gelmez" gibi bir kuralın olmadığını bilmek önemlidir. Önemli olan borcun miktarı değil, yasal takip sürecinin başlamış olmasıdır.
Borç ödenmezse ne zaman silinir? 5 yıl ödenmeyen borç ne olur?
Toplumda yaygın olan "borç 5-10 yıl sonra silinir" şeklindeki inanış, hukuki bir gerçeği yansıtmamaktadır. Borçlar, zaman aşımına uğramadıkça veya alacaklı tarafından ibra edilmedikçe (borçtan vazgeçilmedikçe) silinmez. Alacaklı banka, 10 yıllık zaman aşımı süresi içinde borçla ilgili herhangi bir yasal işlem (örneğin bir icra takibi yenileme talebi) yaptığında, zaman aşımı süresi yeniden başlar. Bu nedenle, bir borcun yıllarca ödenmemesi, onun kendiliğinden ortadan kalkacağı anlamına gelmez. Aksine, işlemiş faizler ve masraflarla birlikte katlanarak büyümeye devam eder.
Yasal takibe düşen bir borçlunun finansal sicilinin (kredi notu) temizlenmesi ise farklı bir süreçtir. Borcun tamamı ödendikten sonra bile, bu negatif kayıt Merkez Bankası ve Kredi Kayıt Bürosu (KKB) kayıtlarında 5 yıl boyunca saklanır [, ]. Bu süre boyunca kişinin yeni bir kredi veya kredi kartı alması oldukça zordur.
Borç sarmalından nasıl çıkılır? Yapılandırma bir çözüm mü?
Eğer kredi kartı borcunuzu ödemekte güçlük çekiyorsanız, en kötü senaryo olan yasal takibe düşmeden önce harekete geçmelisiniz.
-
Banka ile İletişime Geçin: İlk adım, durumu bankanıza açıkça anlatmaktır.
-
Yapılandırma Talep Edin: Bankanızdan, mevcut borcunuzu daha uzun vadelere yayarak yapılandırmasını isteyebilirsiniz. Banka, borcunuzu bir tür tüketici kredisine çevirerek, aylık ödeme tutarınızı düşürebilir.
-
Borç Transferi Kredisi: Birden fazla karta borcunuz varsa, tüm borçlarınızı tek bir çatı altında ve daha düşük bir faiz oranıyla toplamanızı sağlayan "borç transferi" veya "borç birleştirme" kredilerini araştırabilirsiniz.
Unutmayın ki, yasal takip sürecine girmeden önce bankayla anlaşma yoluna gitmek, hem daha az maliyetli hem de finansal geleceğiniz için daha az yıpratıcı bir çözümdür.