30 Ekim 2020 depreminin acı hatırası hâlâ taze. Uzmanlara göre İzmir, Batı Anadolu Fay Sistemi (BAF) üzerinde yer aldığı için Türkiye’nin en yüksek sismik tehlike bölgelerinden biri.
MTA’nın güncel haritaları, şehir merkezinden geçen Tuzla, Seferihisar, Kemalpaşa ve Güzelbahçe faylarının aktif olduğunu ortaya koyuyor.
Kentte özellikle sahil hattında bulunan alüvyon zeminli bölgeler ve yeraltı su seviyesinin yüksek olduğu alanlar, olası bir depremde zemin sıvılaşması nedeniyle en büyük riski taşıyor.
Bilim insanlarından uyarı: “Zemin sıvılaşması bina yıkmasa da batırır”
Zemin sıvılaşması, suya doygun gevşek toprakların deprem dalgalarıyla birlikte taşıma gücünü yitirmesi anlamına geliyor.
Uzmanlar, Bayraklı ve Karşıyaka örneklerinde olduğu gibi, binaların doğrudan yıkılmasa da zemin üzerinde kayma veya batma riskiyle karşı karşıya kalabileceğini belirtiyor.
İzmir’de deprem riski en yüksek 10 ilçe
MTA, AFAD ve akademik çalışmaların verilerine göre İzmir’de zemin yapısı, fay hattı yakınlığı ve yapı stoğu dikkate alındığında en riskli ilçeler şöyle:
-
Bayraklı: 2020 depreminde en fazla yıkımın yaşandığı bölge. Kalın alüvyon tabakası ve yüksek yeraltı suyu nedeniyle sıvılaşma riski yüksek.
-
Karşıyaka / Mavişehir / Bostanlı: Deniz kıyısındaki bu bölgeler, gevşek zemin yapısı nedeniyle yüksek tehlike altında.
-
Bornova: Eski yapı stoğu ve Bornova Fayı’nın etkisiyle deprem riskinin en yoğun olduğu merkezlerden.
-
Konak: Özellikle Alsancak ve kıyı hattında zemin sorunları dikkat çekiyor.
-
Çiğli / Menemen: Yüksek yeraltı suyu seviyesi nedeniyle zemin sıvılaşmasına açık bölgeler.
-
Seferihisar / Urla: 2020 depreminin merkez üssü olan Seferihisar, aktif fay hattı üzerinde. Urla ve Güzelbahçe kıyıları da riskli bölgeler arasında.
-
Tire / Kemalpaşa: MTA verilerine göre bu ilçelerde diri fay hatları doğrudan yerleşim alanlarının altından geçiyor.
-
Narlıdere / Balçova: Çatalkaya ve Çamtepe mahalleleri, Narlıdere fay hattına çok yakın.
-
Buca / Gaziemir: Alüvyon zemin ve yoğun yapılaşma nedeniyle depremde hasar riski yüksek.
-
Torbalı / Menderes: Küçük Menderes Fayı etkisindeki bu bölgelerde yüzey kırıkları ve faylanma potansiyeli bulunuyor.
Deprem öncesi alınması gereken hayati önlemler
Uzmanlar, riskli bölgelerde yaşayan vatandaşlara şu adımları öneriyor:
-
Zemin etüdü yaptırın: Binanızın altındaki zemin tipini ve taşıma kapasitesini öğrenin.
-
Yapı dayanıklılığını kontrol ettirin: 1999 öncesi yapılan binalar mutlaka deprem performans testine girmeli.
-
Kentsel dönüşüm sürecine katılın: Riskli yapıların yenilenmesi can güvenliği açısından kritik önemde.
-
Acil durum çantanızı hazırlayın: Su, gıda, ilaç ve önemli belgeleri kolay ulaşılabilir bir çantada bulundurun.
-
DASK yaptırın: Zorunlu Deprem Sigortası, olası yıkım veya hasar sonrası maddi kayıpları azaltır.
“Deprem korkusu değil, hazırlığı yaşatır”
Uzmanlar, İzmir halkına “korku değil bilinç” çağrısı yapıyor.
Amaç, paniğe kapılmak değil, yaşanabilecek olası bir depreme karşı hazırlıklı olmak.
Yaşadığınız yerin risk düzeyini bilmek, binanızın sağlamlığını sorgulamak ve önlem almak, deprem gerçeğiyle yaşamanın en doğru yolu olarak gösteriliyor.
