Dokuz Eylül Gazetesi'nden Mert Yasin Alpdündar'ın haberine göre; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İzmir İl Koordinasyon Kurulu (İKK), Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Ege Bölge Temsilciliği, Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) İzmir Şubeler Platformu, İzmir Barosu ve İzmir Tabip Odası gibi pek çok bileşenin içerisinde bulunduğu 'İzmir Gemi Söküm Koordinasyonu' içerisinde asbest ve diğer tehlikeli maddelerin olduğu iddia edilen Raymond Croze gemisinin sökülmek için Aliağa'ya gelmesine tepki göstermek amacıyla basın toplantısı düzenledi. İzmir Mimarlık Merkezi'nde gerçekleştirilen basın toplantısına Gemi Sökümü Önleme Girişimi Sözcüsü Kimya Mühendisi Ertuğrul Barka, TMMOB İKK Sekreteri Aykut Akdemir, DİSK Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı, İzmir Tabip Odası Başkanı Süleyman Kaynak, Çevre Mühendisleri Odası(ÇMO) İzmir Şubesi Teknik Sorumlusu ve Çevre Mühendisi Selma Akdoğan ve sendika, oda ve STK'ların temsilcileri katıldı. İzmir Gemi Söküm Koordinasyonu adına basın açıklamasını TMMOB İKK Sekreteri Aykut Akdemir okudu.
'İSİMLER DEĞİŞSE DE SÜREÇ DEĞİŞMİYOR'
TMMOB İzmir İKK Sekreteri Aykut Akdemir, Aliağa'nın yıllardır sanayi tesisleri ve gemi söküm tesislerinin yarattığı kirlilik ve yaşam sorunları ile mücadele ettiğini belirtti. Akdemir, "Aliağa'da söküm için gelen gemilerin isimleri değişse de gemilerin ülkeye giriş ve söküm süreçlerindeki usulsüzlükler, izin ve raporlardaki eksiklikler, uygunsuz çalışma şartları, yetersiz denetim ve alınmayan çevresel önlemler ile birlikte sorun büyümeye devam ediyor." dedi.
Akdemir, gemi söküm tesislerinin tabi olduğu Avrupa Birliği Yasal Mevzuatı ile Türkiye'de uygulanan yasal mevzuat karşılaştırıldığında; Türkiye'deki yasal mevzuatın yetersiz kaldığını söyledi. Akdemir, "Adeta gemi geri dönüşüm tesislerinin çevreyi ve doğayı katletmesinde bir sakınca olmadığı ve denetimlerin şeklen yapıldığı 'kanun üstünde' bir bölge statüsü kazandığı görülmektedir." dedi.
GEMİ ASBESTİN YOĞUN KULLANILDIĞI DÖNEMDE YAPILMIŞ
Akdemir, söküm için Aliağa'ya doğru yola çıktığı belirtilen Fransız kablo döşeme gemisi Raymond Croze'un asbestin Fransa'da gemi inşa endüstrisinde hala yaygın olarak kullanıldığı 80'li yılların başında Fransa'da inşa edildiğini, o dönemde Fransa'da inşa edilen gemilerin hepsinin asbest içeren boyayla kaplandığını belirtti. Akdemir, "Dolayısı ile geminin bütünü ile tehlikeli atık olması ile birlikte, geminin her yerinde asbest kullanıldığı gemiye ait Tehlikeli Madde Envanter Raporu'nda (İHM) doğrulanıyor. Gemide 5 bin metrekareden fazla alanda asbestli boya olma ihtimali olmasına karşın, İHM de boya numunesi alınmamış olması soru işaretlerini büyütüyor." dedi.
Akdemir, yetkililere şu soruları yöneltti:
- Gemi ile ilgili Tehlikeli Madde Envanter Raporu bulunmakta mıdır?
- Geminin notifikasyon onayı var mıdır?
- Gemi Aliağa'ya gelmeden önce gas free belgesi sunulmuş mudur?
- Gemiye ilişkin söküm izni verilmiş midir?
- Radyasyon ölçümü yapılmış mıdır? Sonuçları nelerdir?
- Geri dönüşüm ve atık bertaraf süreçlerine ilişkin planlar sunulmuş mudur?
- Gemide boyaların potansiyel olarak asbest içerdiği hakkında söküm tesisi bilgilendirilmiş midir?
- Bakanlık ve ilgili kurumlar tarafından atık içeriği ve miktarı ile ilgili değerlendirme ve denetim yapılmış mıdır?
- Söküm işlemleri safhasında alınacak çevresel önlemler nelerdir?
- İşçi sağlığı ve güvenliğine ilişkin önlemler nelerdir?
'ALİAĞA GEMİ ÇÖPLÜĞÜ DEĞİLDİR'
Akdemir, Aliağa Bölgesinin çevresel yük ve kirlilik taşıma kapasitesinin aşılmış olduğu bilimsel ve kurumsal raporlarla defalarca ortaya konduğunu ifade etti. Akdemir, "Bu nedenle de şeffaf, çalışan sağlığı, çevre ve halk sağlığı ile doğayı koruyan bir perspektifle süreç yürütülmelidir." dedi.
Akdemir, yaşanan olumsuzlukların tekrarlanmaması için gerekli yasal düzenlemeler yapılması gerektiğini, hem gemi söküm tesislerinin hem de tüm Aliağa'da bulunan ağır sanayi tesislerinin işletim koşullarının etkin bir şekilde denetlenmesini, kapasite artışı ve yeni tesislerin açılmasına izin verilmemesini, çevresel mevzuata aykırı işlem yapan işletmelerde gemi sökümüne son verilmesini ve gemi söküm sürecinin bilimsel ve teknik değerlendirmeleri ile etkin bir kamusal denetimle yürütülmesi için gerekli çalışmaların ivedilikle gerçekleştirilmesini talep etti.
İzmir Tabip Odası Başkanı Süleyman Kaynak, gemi söküm ile ilgili tartışmalara değinerek, "Türkiye, dünyanın önemli çöp ithalatçısı haline getirilmiştir. Türkiye, İzmir, Aliağa atık çöplüğü, gemi çöplüğü değildir. Herkesin bu bilinçle buna karşı çıkması gerekir" diye konuştu.
DİSK Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı ise "21 yıldır bu ülkeyi yöneten AKP sağlığa zararlıdır" dedi.
