Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ekonominin genel sağlık durumuna ilişkin en önemli göstergelerden biri olan Hanehalkı İşgücü Araştırması'nın Eylül 2025 sonuçlarını açıkladı. Açıklanan rakamlar, işgücü piyasasında yaşanan sancılı süreci ve ekonomik aktivitedeki yavaşlamayı gözler önüne serdi. Verilere göre, mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı bir önceki ayla aynı seviyede, yani yüzde 8,6'da kalarak yatay bir seyir izledi. Ancak bu durağanlığın ardında, istihdam piyasasındaki ciddi kan kaybı dikkatlerden kaçmadı. İşsiz sayısı bir önceki aya göre 12 bin kişi artarak 3 milyon 75 bin kişiye yükseldi.
İstihdamda 200 bin kişilik şok düşüş
Eylül ayına ilişkin en endişe verici veri, istihdam rakamlarında yaşandı. Bir önceki aya göre istihdam edilenlerin sayısı tam 200 bin kişi azalarak 32 milyon 491 bin kişiye geriledi. Bu sert düşüşle birlikte, istihdam oranı da 0,3 puan azalarak yüzde 48,9'a indi. Bu gerileme, sonbahar başlangıcıyla birlikte özellikle tarım ve turizm gibi mevsimlik sektörlerde beklenen yavaşlamanın ötesinde, ekonominin genelinde bir soğumaya işaret ediyor. Uzmanlar, bu düşüşün önümüzdeki aylarda işsizlik oranlarına artış olarak yansıyabileceği uyarısında bulunuyor.
Kadınlar işgücü piyasasından çekiliyor
İşgücü verilerinde dikkat çeken bir diğer kritik nokta ise cinsiyetler arasındaki derin uçurum ve özellikle kadın istihdamında yaşanan olumsuz tablo oldu. Eylül ayında yaşanan 200 bin kişilik istihdam kaybının 178 binlik büyük bir kısmını kadınlar oluşturdu. Bu durum, kadınların işgücüne katılım oranına da olumsuz yansıdı. Kadınlarda işgücüne katılma oranı bir önceki aya göre 0,8 puanlık sert bir düşüşle yüzde 35,7'ye gerilerken, istihdam oranı ise 0,5 puan azalarak yüzde 31,8'e indi. Erkeklerde ise istihdam oranı sadece 0,1 puanlık bir azalışla yüzde 66,3 oldu. Kadınlardaki işsizlik oranı ise yüzde 11,1 ile erkeklerdeki yüzde 7,4'lük oranın oldukça üzerinde seyretmeye devam etti. Bu rakamlar, ekonomik zorlukların yaşandığı dönemlerde kadınların işgücü piyasasından daha hızlı çekildiğini bir kez daha teyit etti.
Genç işsizliğinde hafif bir iyileşme
İşgücü piyasasının genelindeki karamsar tabloya karşın, ekonominin en kırılgan gruplarından biri olan genç nüfusta sınırlı da olsa bir iyileşme gözlendi. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı, bir önceki aya göre 0,9 puan azalarak yüzde 14,9'a geriledi. Ancak bu düşüşe rağmen oranın hala çok yüksek seviyelerde olması, gençlerin iş bulma konusundaki yapısal sorunlarının devam ettiğini gösteriyor. Genç erkeklerde işsizlik oranı yüzde 11,4 olarak tahmin edilirken, genç kadınlarda bu oran yüzde 21,4 ile alarm verici seviyesini korudu. Her beş genç kadından birinin işsiz olması, Türkiye'nin geleceği adına üzerinde durulması gereken en önemli sosyal ve ekonomik problemlerden biri olarak öne çıkıyor.
'Atıl işgücü' gerçeği
TÜİK'in açıkladığı bir diğer önemli gösterge olan "atıl işgücü" oranı ise işsizliğin görünenden çok daha büyük bir sorun olduğunu ortaya koyuyor. İşsizlere ek olarak, umudunu kaybettiği için iş aramayanlar (potansiyel işgücü) ve haftada birkaç saat çalışabildiği için daha fazla çalışmak isteyenleri (zamana bağlı eksik istihdam) de kapsayan bu oran, Eylül ayında bir önceki aya göre 1,2 puan azalarak yüzde 28,6 oldu. Bu rakam, işgücü piyasasında yaklaşık her üç kişiden birinin ya işsiz ya da potansiyel olarak işsiz olduğunu gösteriyor. Bu durum, ekonomideki yapısal sorunların ve gizli işsizliğin boyutlarını gözler önüne seriyor.