Astım, hava yollarının iltihaplanması ve daralması sonucu ortaya çıkan kronik bir akciğer hastalığıdır. Bu durum, hava yollarının aşırı hassaslaşmasına ve tetikleyicilere maruz kaldıklarında daralmasına ve şişmesine neden olur. Bu da nefes almayı zorlaştıran öksürük, hırıltı, göğüste sıkışma ve nefes darlığı gibi belirtilere yol açar.
Dünyada Astım Nedeniyle Ölüm Oranları
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, dünyada yaklaşık 350 milyon astım hastası bulunmaktadır. Her yıl ise 450 binden fazla insan astım nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Astım kaynaklı ölümlerin önüne geçmede sağlık imkanlarına erişimin önemi ilk sıralarda yer alırken, hastalık nedeniyle en fazla can kaybı ise düşük ve orta gelirli ülkelerde gerçekleşiyor.
Astım Belirtileri
Astımın en yaygın belirtileri şunlardır:
- Nefes darlığı
- Nefes alışverişi sırasında hırıltı veya ıslık sesi
- Göğüste baskı hissi
- Öksürük
- Göğüste sıkışma
- Hızlı nefes alma
- Nefes almada zorluk
- Uyku sırasında nefes darlığı
- Egzersiz sırasında nefes darlığı
Astım Tetikleyicileri
Astım ataklarını tetikleyebilecek birçok faktör vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Alerjenler: Polen, toz akarları, evcil hayvan tüyleri, küf ve bazı yiyecekler gibi alerjenler astım ataklarını tetikleyebilir.
- Solunum yolu tahriş edicileri: Duman, kimyasallar ve hava kirliliği gibi solunum yolu tahriş edicileri de astım ataklarını tetikleyebilir.
- Egzersiz: Bazı insanlarda egzersiz yapmak astım ataklarını tetikleyebilir.
- Soğuk hava: Soğuk hava solunum yollarını tahriş edebilir ve astım ataklarına yol açabilir.
- Duygusal stres: Korku, öfke ve heyecan gibi duygusal stresler de astım ataklarını tetikleyebilir.
- Viral enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı ve grip gibi viral enfeksiyonlar da astım ataklarını tetikleyebilir.
Her yıl Mayıs ayının ilk Salı günü "Dünya Astım Günü" olarak kutlanmaktadır. Bu yılki Dünya Astım Günü'nün teması "Astımda Eğitim Güç Verir: Bilgi Anahtardır" olarak belirlenmiştir. Bu tema ile astımlı kişilerin hastalıklarını yönetmesi ve ne zaman tıbbi yardıma başvuracaklarını bilmeleri için eğitilmelerine vurgu yapılmaktadır.
Türkiye'de Astım
Türkiye'de de 2017 yılında gerçekleştirilen "Türkiye Hane Halkı Sağlık Araştırması: Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Risk Faktörleri Prevalansı" çalışmasında 15 yaş ve üzeri yetişkinlerin yüzde 6,9'unun şimdiye kadar bir doktor tarafından astım tanısı aldığı ortaya konmuştu.
Astım Tedavisi
Astımın kesin bir tedavisi yoktur. Ancak, hastalığın semptomlarını kontrol altına almak ve atakları önlemek için çeşitli tedavi yöntemleri mevcuttur. Bu yöntemler arasında ilaç tedavisi, tetikleyicilerden kaçınma ve yaşam tarzı değişiklikleri yer alır.
