Hayvanların nesli neden tükenir? Hayvanların neslinin tükenmesini nasıl engelleriz?

İklim krizinin etkisiyle doğa kendisini değiştiriyor. Peki Hayvanların nesli neden tükenir? Hayvanların neslinin tükenmesini nasıl engelleriz?

22.07.2023 - 12:28 Yayınlanma

16.05.2024 - 22:30 Güncelleme

Doğal yaşamın korunması, dünyanın karşı karşıya olduğu en önemli zorluklardan biridir. Son yüzyılda, çevresel faktörler, iklim değişikliği ve insan etkileşimi gibi nedenlerle birçok hayvan türünün nesli tehlike altına girmiştir. Bu makalede, azalan nesli tehlike altındaki hayvan türlerinin önemine ve korunmaları için alınması gereken önlemlere odaklanacağız.

Hayvanların Nesli Neden Tükenir?

Habitat Kaybı: Ormanların kesilmesi, tarım alanlarının genişlemesi ve kentsel gelişim gibi faktörler, birçok hayvan türünün yaşam alanlarının daralmasına ve yok olmasına yol açar.

İklim Değişikliği: Artan sıcaklıklar, deniz seviyelerindeki yükselme ve iklimdeki değişiklikler, bazı hayvanların hayatta kalma ve üreme şansını azaltır.

Avcılık ve Kaçakçılık: Kaçak avcılık ve yasa dışı ticaret, birçok hayvan türünün neslinin tükenmesine katkıda bulunur.

Kirlilik: Su ve hava kirliliği gibi çevresel etkiler, ekosistemleri bozar ve hayvan türlerinin sağlığını tehdit eder.

Tehlikedeki Hayvan Türleri Neler?

Dünya üzerinde nesli tükenmekte olan onlarda hayvan var. Soyu tükenen, tehlike altında olan ya da sayısı azalan hayvanlardan bazıları;

Soyu tükenmek üzere olan türler

Alageyik (Dama dama) (LC)
Acem ceylanı (Gazella subgutturosa) (VU)
Çizgili sırtlan (Hyaena hyaena) (NT)
Akdeniz foku (Monachus monachus) (CR)
Anadolu dikenli faresi (Acomys cilicicus) (CR)
Hint oklu kirpisi (Hystrix indica) (LC)
Telliturna (Anthropoides virgo) (LC)
Mezgeldek (Tetrax tetrax) (NT)
Bozkır kartalı (Aquila nipalensis) (NT)
Ak kuyruklu kartal (Haliaeetus albicilla) (LC)
Bozkır tuygunu (Circus macrourus) (NT)
Ulu doğan (Falco cherrug) (EN)
Kelaynak (Geronticus eremita) (CR)
Toros kurbağası (Rana holtzi) (CR)
Kolan balığı (Acipenser sturio) (CR)
Likya orkidesi (Ophrys Iycia)

Soyu tehlikedeki türler

Kızıl geyik (Cervus elaphus) (LC)
Karaca (Capreolus capreolus) (LC)
Dağ keçisi (Capra aegagrus) (VU)
Çengel boynuzlu keçi (Rupicapra rupicapra) (LC)
Anadolu yaban koyunu (Ovis argali anatolica) (VU)
Mutur (Phocaena phocaena) (VU)
Tırtak (Delphinus delphis) (LC)
Afalina (Tursiops truncatus) (LC)
Risso yunus (Grampus griseus) (DD)
Boz ayı (Ursus arctos) (LC)
Susamuru (Lutra lutra) (LC)
Yaban kedisi (Felis silvestris) (LC)
Sazlık kedisi (Felis chaus) (LC)
Bayağı vaşak (Lynx lynx) (NT)
Karakulak (Lynx caracal) (LC)
Fırat araptavşanı (Allactaga euphratica) (NT)
Bayağı yediuyur (Glis glis) (LC)
Hasancık (Dryomys nitedula) (LC)
Kayauyuru (Dryomys laniger) (DD)
Asya bahçe yediuyuru (Eliomys melanurus) (LC)
Fare benzeri yediuyur (Myomimus roachi) (VU)
Fındıkfaresi (Muscardinus avellanarius) (LC)
Sibirya kazı (Branta ruficollis) (EN)
Dikkuyruk (Oxyura leucocephala) (EN)
Kızıl çaylak (Milvus milvus) (LC)
Kara çaylak (Milvus migrans) (LC)
Bayağı atmaca (Accipiter nisus) (LC)
Yaz atmacası (Accipiter brevipes) (NT)
Çakırkuşu (Accipiter gentilis) (LC)
Büyük orman kartalı (Aquila clanga) (VU)
Şah kartal (Aquila heliaca) (VU)
Yılan kartalı (Circaetus gallicus) (LC)
Kızıl akbaba (Gyps fulvus) (LC)
Kara akbaba (Aegypius monachus) (NT)
Kara kuş (Gypaetus barbatus) (LC)
Mısır akbabası (Neophron percnopterus) (EN)
Küçük kerkenez (Falco naumanni) (EN)
Tepeli pelikan (Pelecanus crispus) (VU)
Bayağı kaşıkçı (Platalea leucorodia) (LC)
Büyük flamingo (Phoenicopterus ruber) (EN)
Bayağı turna (Grus grus) (LC)
Toy (Otis tarda) (VU)
Bayağı bukalemun (Chamaeleo chamaeleon)
Caretta caretta (EN)
Yıldızlı mersin (Acipenser stellatus) (EN)
Rus mersini (Acipenser gueldenstaedti) (EN)
Şip balığı (Acipenser nudiventris) (EN)
Mersin morinası (Huso huso) (EN)
Kardelen (Galanthus sp.)
Göl soğanı (Leucojum aestivum)
Büyük beyaz köpekbalığı (Carcharodon carcharias)

Sayıları azalan türler

Kurt (Canis lupus) (LC)
Altın çakal (Canis aureus) (LC)
Araptavşanı (Allactaga elater) (LC)
Araptavşanı (Allactaga williamsi) (LC)
Kızıl şahin (Buteo rufinus) (LC)
Çöl varanı (Varanus griseus)

Nesli tükenmekte olan hayvanları nasıl koruruz?

Doğal Yaşam Alanlarının Korunması: Korunan doğal yaşam alanları oluşturmak ve mevcut olanları genişletmek, tehlikedeki hayvan türlerinin korunmasında kritik bir rol oynar.

Yasal Düzenlemeler ve Uygulama: Avcılığı kontrol altına almak, kaçakçılığı engellemek ve yasal düzenlemelerin etkin bir şekilde uygulanmasını sağlamak hayvanların korunması için hayati önem taşır.

Eğitim ve Farkındalık: Toplumu, tehlikedeki hayvan türlerinin önemini ve korunma çabalarının gerekliliğini anlamaları için bilinçlendirmek önemlidir.

Uluslararası İşbirliği: Tehlikedeki hayvan türlerinin küresel bir sorun olduğu göz önüne alındığında, ülkeler arası işbirliği ve koordinasyon önemlidir.

Azalan nesli tehlike altındaki hayvanlar, dünya ekosisteminin önemli birer parçasıdır ve çeşitlilik açısından büyük değer taşırlar. Bu türlerin korunması, sadece doğal hayatı değil, aynı zamanda insanların yaşam kalitesini de iyileştirmeye yardımcı olur. Koruma çabaları için toplumun birleşmesi, bilinçli kararlar alınması ve etkili yasal düzenlemelerin uygulanması gerekmektedir. Ancak, bu zorlukla mücadele ederek, gelecek nesiller için daha sürdürülebilir bir dünya yaratmak mümkündür.

Hayvanların neslinin tükenmesini nasıl engelleriz?

Hayvanların neslinin tükenmesini engellemek için çeşitli yöntemler ve çabalara ihtiyaç vardır. İşte hayvanların neslinin tükenmesini önlemeye yönelik bazı önemli adımlar:

Yaşam Alanlarını Koruma: Hayvanların yaşam alanlarını korumak, doğal ekosistemlerin sürdürülebilirliği için kritik öneme sahiptir. Milli parklar, doğal rezervler ve koruma alanları oluşturarak hayvanların doğal yaşam alanlarına dokunulmamasını sağlayabiliriz.
Yasal Koruma ve Düzenlemeler: Hayvanları korumak için yasal düzenlemeler ve koruma kanunları oluşturulmalı ve etkin bir şekilde uygulanmalıdır. Yasalara uyulmaması durumunda caydırıcı cezalar uygulanmalıdır.
Avcılığı Kontrol Altına Almak: Kaçak avcılık, hayvanların neslinin tükenmesinin en büyük nedenlerinden biridir. Bu nedenle avcılık faaliyetlerini kontrol altına almak, koruma çabalarında önemli bir adımdır.
Eğitim ve Farkındalık Yaratmak: Toplumu hayvanların önemini anlamaya teşvik etmek için eğitim ve farkındalık kampanyaları düzenlemek önemlidir. Bu, insanların doğal yaşamın korunmasına daha duyarlı ve katılımcı olmasını sağlar.
Biyolojik Çeşitliliği Desteklemek: Biyolojik çeşitliliği desteklemek, ekosistemlerin dengesini korur ve hayvanların sağlıklı bir şekilde yaşayabilmesi için önemlidir.
Doğal Kaynakları Sürdürülebilir Kullanmak: Ormanların, su kaynaklarının ve diğer doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı, hayvanların yaşam alanlarının korunmasına yardımcı olur.
İklim Değişikliğiyle Mücadele: İklim değişikliğinin etkilerini azaltmak, hayvanların hayatta kalma şansını artırmada önemli bir rol oynar. Sürdürülebilir enerji kaynaklarına geçiş ve sera gazı emisyonlarını azaltmak bu yönde atılabilecek adımlardandır.
Doğal Yaban Hayatı Kurtarma Programları: Tehlike altında olan hayvan türlerini kurtarmak ve çoğaltmak için doğal yaban hayatı kurtarma programları ve koruma merkezleri oluşturmak önemlidir.
Uluslararası İşbirliği: Hayvanların neslinin tükenmesini engellemek, küresel bir sorundur. Bu nedenle uluslararası düzeyde işbirliği ve koordinasyon, koruma çabalarının başarılı olmasını sağlar.
Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim: Sürdürülebilir tarım ve hayvancılık uygulamalarını desteklemek, hayvanların yaşam alanlarına ve doğal kaynaklara zarar vermeden beslenme ve diğer ihtiyaçlarımızı karşılamamıza yardımcı olur.

Hayvan neslinin tükenmesinde insan etkisi nedir?

Hayvan neslinin tükenmesinde insan etkisi oldukça önemli bir faktördür. İnsanların doğal çevreyle etkileşimi ve faaliyetleri, doğal yaşam alanlarının tahribine, ekosistem dengesinin bozulmasına ve dolayısıyla hayvan türlerinin neslinin tükenmesine yol açmaktadır. İşte insan etkisinin hayvan neslinin tükenmesine olan katkılarından bazıları:

Habitat Tahribi: İnsanların artan nüfusu, tarım alanlarının genişlemesi, ormanların kesilmesi ve kentleşme, hayvanların yaşam alanlarının daralmasına ve yok olmasına neden olur.
Kaçak Avcılık ve Ticaret: İnsanların avcılık faaliyetleri, bazı hayvan türlerinin aşırı avlanmasına ve neslinin tükenmesine yol açar. Ayrıca, kaçak avcılık ve yasa dışı ticaret de birçok türün tehdit altında olmasına neden olmaktadır.
İklim Değişikliği: İnsan faaliyetleri, sera gazı emisyonlarını artırarak iklim değişikliğine neden olur. Artan sıcaklıklar, deniz seviyelerindeki yükselme ve iklimdeki diğer değişiklikler, hayvanların yaşam alanlarını ve besin kaynaklarını olumsuz etkileyerek nesillerinin tükenmesine yol açar.
Kirlilik: İnsan faaliyetleri sonucunda çevreye salınan kirlilik, su, hava ve toprak kirliliği, hayvanların yaşamını olumsuz etkiler. Kirlilik, örneğin denizlerdeki plastik atıklar, hayvanlar için ölümcül tehlike oluşturur ve besin zincirine zarar verir.
İstilacı Türler: İnsanların türleri başka bölgelere taşıması sonucu, yerli türler için tehdit oluşturan istilacı türlerin yayılması görülebilir. Bu türler, doğal ekosistemleri bozarak diğer türlere zarar verir ve bazı türlerin neslinin tükenmesine neden olabilir.
Tarım ve Kimyasal İlaçlar: Tarım için kullanılan kimyasal ilaçlar ve zirai faaliyetler, çevre ve su kaynaklarına zarar verir ve dolaylı olarak hayvan türlerini olumsuz etkiler.
Altyapı ve Yapılaşma: Yol inşası, barajlar ve diğer altyapı projeleri, doğal yaşam alanlarını tahrip eder ve hayvanların göç yollarını keser. Bu tür yapılaşmalar hayvan türlerinin nesillerinin tükenmesine katkıda bulunur.