Özel/Gökçe ADAR
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Brezilya donanmasına ait Nae Sao Paulo adlı savaş gemisinin İzmir’in Aliağa ilçesindeki gemi söküm tesislerine getirilecek olması kentin gündemine oturmuş, vatandaşlar ve pek çok siyasi parti temsilcileri tepki göstermişti. Bu tepkilere cevap veren Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum da, “Tehlikeli herhangi bir olumsuzluk söz konusu olursa gemi, hiçbir tereddüte yol açmadan aynı şekilde geri gönderilecektir” açıklamasında bulunmuştu. Özellikle CHP'li İzmir milletvekilleri, Aliağa'nın İzmir için çok önemli bir ilçe olduğunu vurgulayarak, çeşitli basın açıklamaları yaptı, Aliağa halkının sağlıksız bir ortamda yaşadığı ifade edildi.



Geminin, Aliağa vatandaşları için adeta bir ölüm gemisi olacağını ifade eden Aliağa Çevre Platformu (ALÇEP) temsilcileri, Aliağa'nın sanayi kenti ilan edildikten sonra tahribat yuvası haline döndüğünü vurguladı. Yaşadıkları ilçede, sağlıklarının yok sayıldığını ifade eden ALÇEP Sözcüsü Zeki Küçükakyüz, “Aliağa'da insan yaşamına uygun bir yer, bir alan kalmadı. Aliağa'da nereyi tutsak, elimizde kalacak. Bizim sağlığımız elimizden gidiyor. Davalar bizim adımıza olumlu sonuçlansa da, arkadan dolanan kararlar çıkartıyorlar” şeklinde konuştu.

KAPASİTEYİ AŞTI
Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi'nin her yıl yayımladığı kent durum raporlarında, bakanlığın en çok onay verdiği projelerin yer aldığı ilçe Aliağa oldu. Öyleki Aliağa'ya 2020 yılında 64 tesis için ÇED olumlu raporu alınırken, 2021 yılında ise onaylanan tesis sayısı 69 olarak gerçekleşti. 2021 yılı raporunda, Aliağa'nın çevre kirlilik kapasitesinin aşmış olduğu ifade edilerek, onay verilecek olan her projenin ilçe ve kent için olumsuzluklar yaratacağı vurgulandı. 2021 yılında ilçenin hava ölçüm verileri paylaşıldı. Çevre Mühendisleri Odası'nın yayımladığı raporların aksine, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı'nda, 2021 yılından itibaren anlık olarak erişilebilen Aliağa'nın hava kalitesi verileri dikkat çekti. Verilerde, Aliağa'nın hava kalitesinin 'iyi' seviyede olduğu görüldü. Yalnızca Aliağa'nın mahallesi olarak geçen Bozköy'ün hava kalitesinin ise 'orta' seviyede olduğu kaydedildi.

'SORGULUYORUZ'
Hava kalitesi verilerinin uzun zamandır yayımlanmadığını ve ilk kez 2021 yılında yayımlandığını hatırlatan CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, “Aliağa İzmir’in sanayi bölgesi bölgedeki hava kirliliğini gözle dahi görebiliyorsunuz ancak hava kalitesi verilerinde Aliağa-Menemen-Foça sanayi bölgesi ‘iyi’ görünüyor. Bu durumu nasıl sorgulamazsınız? Verilerden şüphe duyuyoruz. Şüphelerimizin başlıca gerekçesi, iktidarın şeffaf olmayan ve denetim mekanizmaları felce uğratılmış yönetim biçimi. Biz, İzmir’in havasının, İzmirlinin ne soluduğunun peşindeyiz” dedi. Bakan, şöyle devam etti: “Bölgedeki hava ölçüm istasyonlarının verilerine ulaşamıyorduk. Oysa sim.csb.gov.tr adresinden İzmir’in diğer bölgelerindeki durumu anlık olarak görebiliyordunuz. Bu ölçüm verileri 5 yıldır yayımlanmıyordu, defalarca önerge verdik, defalarca basın aracılığıyla kamuoyu yaratmaya çalıştık. Her seferinde ölçümlerin kesintisiz olarak yapıldığı ifade edilse de hiçbir şekilde veri paylaşılmadı. Nihayet, geçen yıl uzun süredir devam eden bu mücadelenin tamamlandığını öğrendik. Anlık olarak Foça, Aliağa, Menemen bölgesindeki hava kalitesini görebiliyoruz.” 



Bakanlıktan revize
Öte yandan Aliağa'da 3 bin yıllık Kyme Antik Kent Alanı'nda yapılmak istenen Ege Gübre Sanayi Anonim Şirketi, Nemport Liman İşletmeleri ve Özel Antrepo Nakliye Ticaret Anonim şirketlerinin liman genişletme projesine, İzmir 6. İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı verdi. Mahkeme kararında, “Proje alanına bitişik konumdaki 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı üzerinde arkeolojik olarak olumsuz etkiler yaratabilecek olduğu anlaşıldığından koruma yaklaşımları, ilke kararları, imar mevzuatı, şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararı açısından uygun olmadığı sonucuna varılmıştır” denildi. Karar sonrası, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı projeye dair yeni koruma amaçlı imar planı yayımladı. Planlar, askıya çıkarıldı.