Geçmiş yıllardaki bazı başarısız girişimlerle büyük hasar alan, demode bir örgütlenme modeli olarak lanse edilip kamuoyundaki itibarını yitirme tehlikesiyle karşı karşıya kalan Türk kooperatifçilik hareketi, ortaya çıkan başarılı örneklerle yeniden yükselen değer haline geldi. Son dönemin etkin kooperatiflerinden biri olan Tire Süt Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nin uyguladığı model ve Türkiye tarımı için “kurtuluş reçetesi” olabilecek başarı öyküsü kitaplaştırıldı. Gazeteci Reşat Yörük’ün kaleme aldığı “Mustafa Kemal’in Çiftçileriyiz” adlı eserde, tarım sektörünün giderek büyüyen sorunlarını kooperatifçilikle çözen ve bu örgütlü güç sayesinde köylünün üretimini ve gelirini artırabilmenin mümkün olabileceğini ispatlayan Tireli süt üreticileri anlatılıyor.
Tek çare kooperatifçilik
Varyant Yayınları tarafından yayımlanan ve elde edilecek tüm telif gelirinin Tireli süt üreticisi çocuklarının eğitimine katkı amacıyla Tire Süt Kooperatifi’ne bırakılan kitabın önsözünde şu ifadelere yer verildi: Kooperatifler kuran, kooperatiflere üye olan bir devlet başkanıydı. “Muhakkak surette birleşmede kuvvet var” diyordu her fırsatta. Bir daha kimse, kendisinden sonra gelen hiçbir devlet adamı, kooperatifçiliğe onun kadar sahip çıkmadı, onun kadar destek olmadı. Gösterdiği istikamet çoğu zaman görmezden gelindi. Tarımda devlet desteğinin yetersiz ve etkisiz kaldığı, maliyetlerin acımasızca yükseldiği, sabahın kör karanlığından gece yarılarına kadar çalışan çiftçiler yerine aracıların kazandığı bir ülkede, kooperatifçiliğin değeri hiç bilinmedi. Türk tarımının kurtuluşunda tek çarenin kooperatifçilik olduğuna inanan, birleşmeyi ve dayanışmayı inatla ve ısrarla savunup, bu işin gerçekten de olabileceğini cümle aleme ispatlamaya çalışan bir avuç kahraman onlar aslında.”
'Bizim hasta iyileşti'
Kırsal Kalkınmanın destanını yazdıklarını ifade eden Tire Sür Kooperatifi Başkanı Mahmut Eskiyörük ise, şu ifadeleri kullandı: “İki tane Türkiye’yi besleyebilecek bir Anadolu varken elimizde ve biz ithalat yapıyorsak, bir şeylerin yanlış gittiği görülmeli artık. Türk tarımındaki hastalıklara çare kooperatifleşmedir. Kurtuluşun reçetesi de İzmir’de, Tire’de... Bizim hasta iyileşti, o yüzden reçete diyorum. Kırsal kalkınmanın destanı burada yazılıyor. İşte Tire Süt modeli! Alın uygulayın kardeşim! Neden başka reçeteler arıyorsunuz ki?”
