Haber / Murat ERVİN
30 Ekim 2020'deki İzmir depreminin ardından yüzlerce binanın yıkılarak tekrar inşa edilmesi planlanırken, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yarın yürürlüğe sokulacak olan 'Binaların Yıkılması Hakkındaki Yönetmelik'in kentsel dönüşümü olumsuz etkileyeceği, vatandaşların ve firmaların mağdur olabileceği belirtildi. İzmir Ticaret Odası (İZTO) Meclis üyesi İnşaat Mühendisi Levent Bendeş, bu yönetmeliğin hem yeni sorumluluklar hem de bürokratik işlemlerin artmasına neden olacağını söyledi. Yarından itibaren yapılacak yıkımlarda Fenni Mesul ve Şantiye Şefi atanmasının zorunlu olduğunu kaydeden Bendeş, “Artık kepçeyi sokup 'ben burayı yıkıyorum' diyemeyeceksin. Çünkü yıkım planı yapman ve bunu belediyeye onaylatman gerekiyor. İzinleri kaç günde alabileceğimizi bilmediğimiz için yıkım alanında bekleyen araçlara onay gelene kadar her gün ücret ödenecek. Eğer plan 1 haftada onaylanırsa, kepçe bir hafta iş yapmadan bekleyecek ama günlük ücreti yine ödenecek. Ayrıca 2 yeni personel istihdamı zorunlu tutuluyor. Bu personelin de maaşları yine maliyete eklenecek” diye konuştu.
MÜHENDİSE HAPİS YOLU
Yıkımda oluşabilecek hasarlardan 'Fenni Mesul' ile kısmen 'Şantiye Şefi'nin sorumlu tutulacağını da sözlerine ekleyen Bendeş, “Fakat uygulamada bu böyle yürüyemez. Müteahhit bir şekilde imzayı attıracağı fenni mesul ile şantiye şefi bulacak. İmzayı attırdıktan sonra da kepçeyi sokup binayı yıkacak. Eğer kimse zarar görmezse zaten kimse gelip 'senin burada olması gereken adamların nerede?' diye sormaz. Ama bir şey olursa imzayı atan fenni mesul tazminat ödemeye veya hapse mahkum olabilecek” ifadelerini kullandı.
'UZMAN TÜRKİYE'DE YOK'
Bugüne kadar yıkılacak binalar için 'Yıkım Planı' istenmediğini fakat artık bu planın çizilerek onaylatılması gerektiğini aktaran Bendeş, sözlerine şöyle devam etti: “Yıkımda sadece inşaat mühendisi sorumlu oluyor ama yıkım uzmanı adı altında bir inşaat mühendisi Türkiye'de yok. Eğer bütün yükü üzerine alan bir kolonu ilk önce yıkarsan bina çökebilir. Yani hangi kolon daha zayıf, hangi kolon daha güçlü, hangi kolona daha fazla yük biniyor gibi soruların yanıtlarını bilmeden yıkım planı yapılamaz. Bunun için de binanın statik planına ihtiyaç var. Fakat 30 yıl önce yapılmış bir binanın statik planını belediyeden almak bile haftalar alabilir. Yani kepçeyi hangi kolona ve kolonun neresine, ne kadar bir güçte vuracağının çok iyi hesaplanması gerek. Ayrıca kepçenin nerede duracağı, nereden dışarı çıkacağı da iyi hesaplanmalı. Bir de vatandaşın cebindeki para daha fazla çıkacak. Bunun da yaklaşık yüzde 20-30 civarında olacağını tahmin ediyorum. Yıkımın kontrollü olması açısından yavaş yapılması isteneceğinden 2 günde bitebilecek bir yıkım belki de 2 haftayı bulacak. ”
'Masa başında alınmış karar'
İzmir Ege Hafriyatçılar ve Nakliyatçılar Kooperatif Başkanı ve İZTO Meclis Üyesi Bekir Arduçlu: Çıkan karar prosedürü çoğaltıp işleri yavaşlatacak. Örneğin çıkan molozların stok alana götürülmesi isteniyor ama buna uygun bir stok alan yok. Ağır hasarlı olup acil yıkılması gereken binalarda da bürokratik işlemlerin uzun sürmesinden dolayı binalarda çökmeler gerçekleşebilir. Tehlikeli binaların çevreye zarar vermeden biran önce yıkılması için mecburen onay süreçlerinin tamamlanması beklenecek. Bizden sektörümüzden hiç bir görüş almadan masa başında böyle bir karar çıktı. Daha önce bir kaç günde biten izin süreçleri artık haftalar sürebilecek. Ayrıca yıkımdan inşaat mühendisi anlamaz fakat yeni sistemde inşaat mühendisi zorunlu tutuluyor. Mühendis yaparken yapa yapa çıkıyor ama yıkarken hangi kolonun hasarlı olduğunu, yıkıma nereden başlanacağı mühendis bilemez. Konuya vakıf olmayanların çıkardığı bir yönetmelik bizlere oldukça sıkıntı yaşatacak. Bu mevzuat nedeniyle yıkım işi uzadıkça maliyeti de artacak. Yani bugün 10 bin liraya yıkılabilecek bir bina yarından sonra en az 12-13 bin liraya yıkılır hale gelecek.
Neler değişiyor?
1- Belediyeden yapının statik planı alınarak yıkım planı hazırlanacak.
2- Hazırlanan yıkım planı ilgili belediyeye onaylatılacak.
3- Yıkım süresince bağımsız fenni mesul ile şantiye şefi görevlendirilecek.
4- Yavaş bir yıkım süreci işleyeceği için 2 günlük bir yıkım 2 haftayı bulabilecek.
5- Çıkacak molozlar önce stoklanıp, sonra da belediyenin gösterdiği alanlara taşınacak. Fakat belediyenin moloz yeterli olmaması nedeniyle sorun yaşanacak.
