Nazar boncuklarını sever misiniz?Nazara inananların baş ucundan ayırmadığı, kimimizin evi süsleyen birer aksesuar olarak kullandığı, renk renk, irili ufaklı, şirin, etkileyici nazar boncuklarının üretildiği Menderes’teki Boncukköy’e gidiyoruz bu pazar…
İzmir yakınlarında nazar boncuğunun üretildiği iki yerden söz eder herkes; biri Kemalpaşa’daki Nazarköy, diğeri Menderes Görece Köyü’dür. Piyasanın boncuk talebini yalnızca buradaki ocakların karşıladığı düşünülür.
Menderes’e gelmeden büyük bir fabrikanın arkasına gizlenmiş Boncukköy’ü bilenlerin sayısı ise çok azdır.
Boncukköy’e ulaşmanın bir tek yolu var. Özel bir aracınız yoksa eğer, İZBAN’a biner Gaziemir ESBAŞ durağında inersiniz, oradan 708 numaralı ESHOT otobüsüne binerseniz yaklaşık 20 dakika sonra Boncukköy’ün en yakınına ulaşmış olursunuz.
Menderes sapağından hemen sonra Görece Köyü İsmet İnönü Caddesi girişindeki ışıklı kavşakta otobüsten indiğiniz anda ileriye sola bakın, Boncukköy levhasını göreceksiniz…
Dilerseniz Boycukköy’ü birlikte tanıyalım.
Dutların, kavakların, ıhlamurların, asmaların gölgelediği Boncukköy’ün girişinde sizi afacan Bobi ile rengarenk tavus kuşları, horozlar ve tavuklar karşılar…
Burası bir köy değil boncuk işlemeyi bilen doğa tutkunu bir baba ile oğlunun eseri, 1990 yılında kurulmuş küçücük bir çiftlik…
KAPILARI HEP AÇIK
Haftanın yedi günü sabah 10.00’dan saat 18.30’a kadar ziyaretçilere açık bir yer burası…
İşyerini babası Kemal Kayan ile birlikte yöneten Murat Kayan ile sohbet ettik lezzetli kahvelerimizi içerken:
“18 yaşındaydım bu mesleği babamdan öğrenmeye başladığımda. Hiç yabancılık çekmedim. Kısa sürede bu sektörün ustalarından biri haline geldim. Burada yalnızca nazar boncuğu üretmiyoruz. Boncuk dışında balıklar, deniz mahsülleri, sebzeler, meyveler, özel tasarımlar ürünlerimiz arasında. Üretim aşamasında tamamen atık cam kullanıyoruz. Buraya gelen grupların ve diğer ziyaretçilerin yanısıra boncuklarımıza Türkiye’nin her yerinden talep var… Toptan satış yaptığımız halde perakende alışveriş yapan müşterilerimize de çok uygun fiyatlarla veriyoruz ürünlerimizi…”
Cam ustası çeşit çeşit boncuklar, toprak kaplar, birbirinden güzel aksesuarların ve eski eşyaların süslediği küçücük ocakta, bir yandan çayını yudumlarken, işleyeceği camın kızgın ocakta kıvamına gelmesini bekliyor.
Boncuğun hammaddesi cam olarak biliniyor ama aslında quartz… Boncuk üretilirken yaklaşık 1200 derecede ısıtılan fırınlarda çeşitli renklerde cam çubuklar kullanılır. Eriyen çubuklar çelik çubuklara sarılır ve bir maşa ile düzleştirilir. Sonra şekil verilir ve desen işlenir. Üretimde öncelikle lacivert ve beyaz malzeme tercih edilir. İşlenen boncuklar hemen mantar tozuna gömülür ve çatlamaların oluşması önlenir…
MÜZE KADAR DEĞERLİ
Boncukköy aynı zamanda bir müze kadar değerli özelliklere sahip. Geleneksel köy yaşamımızın bütün ayrıntılarını burada bulmak mümkün.. Eski mutfak eşyaları, tarım aletleri, çeşitli ürünlerin toprağa gömülerek saklanabildiği toprak küpler, sızma zeytinyağı üretiminde kullanılan taş malzemeler, bulgur ve un öğütücüleri, bakır kap kacaklar, çinko kupalar, çeşitli mutfak eşyaları, gelen konuklara eski bir Anadolu köyünde bulunduğu hissini veriyor.
Ortalıkta özgürce dolaşan tavuklar, horozlar, tavus kuşları, hindiler, bir ağacın gölgesinde serinlemeye çalışan keçi, avludaki çiçeklerden bal üreten arılar, hatta karıncalar burada sessizce ve saygıyla kurulmuş doğal ortamın birer parçası haline gelmişler…
Hangi köşeye baksanız ilginizi çekecek bir eşyaya rastlamak mümkün, başınızı gökyüzüne kaldırsanız ağaç dallarında,asma yapraklarının arasında, tavan kirişlerinde asılı gaz lambaları, kabaklar, çanlar, boncuklar, hemen dikkatinizi çekiyor.
ÇİN PİYASAYI BOZUYOR
Bütün ürünler gibi nazar boncuklarının da Çin’den ithal edilmesinden rahatsız olduğunu söylüyor Murat Kayan, şöyle diyor:
“Piyasada satılan boncukların çoğu artık Çin'den geliyor ve bu durum bizim satışlarımızı etkiliyor. Ancak Çin malı boncukları ayırdetmek çok kolay. Çin malı boncuk pürüzsüz ve tam yuvarlak oluyor. Deliği temiz ve beyaz. Ancak kendi el emeği boncuklarımızda ufak tefek doğal eğrilikler olur. Ve delikleri kara yani islidir.”
Menderes Boncukköy’ü size tanıtabildim sanıyorum. Ama ziyaret ettiğinizde benim anlattıklarımdan çok daha fazlasını bulacağınızdan eminim. Erken gidecekseniz yanınıza kahvaltılık alıp kahvaltınızı ağaçların gölgesinde çiçekler arasında yapabilirsiniz… Odun ateşinde pişen çaylarınız Boncukköy’den.
Şimdiden iyi yolculuklar…
