Haber/ Murat ERVİN
İran'ın doğalgazı kısması ve bunun elektrik üretimine olumsuz yansıması gözleri kendi enerjimizi üretmenin yollarını aramaya çevirdi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, sanayicilere bu süreçte yarım kapasite çalışmak yerine birkaç gün tam kapanma ve sonrasında tam kapasite çalışma önerisinde bulundu. Diğer yandan BOTAŞ yaptığı açıklamada ilaç, et ve et ürünleri ile süt ve süt ürünleri üreten işletmelerdeki doğalgaz kesinti uygulamasını sonlandırdığını belirtti. Yaşananlara karşın sanayiciler, enerjide dışa bağımlılıktan kurtulamadığımız sürece elektrik kesintilerinin sürebileceğini vurguladı. Küçük bir organize sanayi bölgesinin ihtiyacı olan 100 megavatlık güneş enerji santrali için 60 milyon dolarlık bir yatırım gerekirken yapılan harcama 6 yılda geri dönüyor.
BÜROKRASİ VE JENERATÖR
Enerji Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (ENSİA) Başkanı Alper Kalaycı ülkemizde güneş ve rüzgar enerji sistemlerinin kurulması için bürokratik engellerin kaldırılması halinde bugünkü sorunun yaşanmayabileceğini ifade etti. Kalaycı, “Sanayiciler, fabrikalar bu sistemleri maliyetli bulmuyor aksine kurmak istiyorlar fakat o kadar çok kuruma onaya yönlendiriliyor ve her birine yüklü harçlar yatırılıyor ki işadamları da sonunda bu yatırımdan vazgeçiyor. Petrol lobilerinin baskısı sonucu temiz enerji aslında isteniyormuş gibi gözükse de bürokratik olarak engelleniyor” dedi. Elektrik kesintilerinin süreceğine inanan bazı işadamlarının jeneratör siparişlerini artırdığını aktaran Kalaycı, “Fabrikalarda kullanılan jeneratörler oldukça büyük ve sipariş üzerine ülkeye getiriliyor. Kurulma süreçleri uzun sürebiliyor. Fakat bazı firmalar kesintileri öngörüp kurulumlarını önceden tamamlamıştı. Gerçi mazot fiyatlarını düşündüğümüzde yine yüksek maliyetli bir yol ama bu sayede en azından depolardaki ürünlerin bozulması önlenebilir” dedi.
'DURMAK ZORUNDA KALMAZDI'
Bir megawatt elektrik üretimi için 600 bin dolarlık (yaklaşık 8 milyon TL) bir yatırım maliyeti gerektiğini sözlerine ekleyen Kalaycı şunları söyledi: “Bu yatırım tüm bankalar gerekli kredi sağlıyor. Türkiye elektrik enerjisi kurulu gücünü son on yılda ikiye katlayarak 2021 Aralık ayı sonu itibarıyla 99 bin 820 Megavat’a (MW) taşıdı. Bu kurulu güç içinde yenilenebilir ve temiz enerji kaynaklarının payı yüzde 21.5’e karşılık geliyor. Yatırım iklimini birkaç küçük adımla daha iyi bir seviyeye taşımış olsaydık, bugün 11 bin 500 MW olan rüzgâr enerjisi kurulu gücümüz en az 20 bin MW, 7 bin 800 MW seviyesindeki güneş enerjisi kurulu gücümüz de en az 20 bin MW seviyesine ulaşabilirdi. Böylece Türkiye, bir boru hattında yaşanan arıza yüzünden koca bir sanayiyi 3 gün durdurmak zorunda kesinlikle kalmazdı.”
KOSBİ'DEN GÜNEŞE YATIRIM
Kamil Porsuk: Daha önce örnek proje kapsamında KOSBİ'nin çatısına güneş enerji paneli yerleştirilmişti. Bunu örnek alıp, 10-15 megavatlık kendi sistemlerini kuran işadamlarımız oldu. Biz de OSB için yer arıyoruz eğer bulursak büyük çaplı bir güneş enerji sistemi kuracağız. Bölgenin tüm enerji ihtiyacını karşılaması bile önemli ölçüde dışarıdan alınan elektriğin miktarını azaltır.
ANLAMAKTA ZORLANIYORUM
Salih Esen (OSBÜK Yönetim Kurulu Üyesi): Almanya bugün enerji ihtiyacının yüzde 30'unu güneş enerji santrallerinden karşılıyor. Bizim ülke olarak güneş alma oranımız bulunduğumuz konum açısından Almanya'dan çok daha uygun. Fakat biz bunu değerlendiremiyoruz, teşvik edilmiyor. Niye her çatıya güneş enerji panelleri konulmuyor? Niye bu tür yatırımlarda yavaş davranılıyor ve geri kalıyoruz anlamakta zorlanıyorum.
'İŞ BİLMEZLİĞİN HAD SAFHASI'
Bedri Serter (CHP İzmir Milletvekili): Elektrik kesintisi Enerji Bakanlığı'nın beceriksizliği; tek adam rejiminin 'yaptım, oldu' mantığıdır. OSB'lerde güneş enerjisi kullanımına müsaade etselerdi, kolaylık gösterselerdi bunları yaşamazdık. OSB'ler bakanlığa müracaat edip, 'biz çatılarımızı güneş panelleriyle kaplayıp kendi enerjimizi üretelim' dediklerinde 'olmaz' dediler çünkü İran ve Rusya ile anlaşmaları vardı. OSB'ler kendi enerjilerini karşılayacak durumda olsalardı bugün bu sorun bu boyutlara varmazdı. AKP iktidarı işbilmezliğin had safhasına vardı. Şatafatından hiç bir şekilde geri atmayan saray, sabahlara kadar elektrikleri yakıyor. Önce saray ve bakanlıklar elektriği kıssın.
'İŞLER TOZ PEMBE DEĞİLMİŞ'
Aytun Çıray (İYİ Parti Genel Başkan Başdanışmanı ve İzmir Milletvekili): Mevcut iktidar 20 sene boyunca ülkemizi enerji anlamında dışa bağımlılıktan kurtaramadı. Demek ki doğalgaz aldığımız İran veya Rusya ile bir sorun yaşasak Türkiye'de hayat duracak. Hem iç tedarikte hem de ihracatta sıkıntılar yaşanıyor. Önümüzde bir seçim süreci olduğu için konutlarda elektriği kesemiyorlar. Bu nedenle OSB'lere yöneldiler. Enerjinin Z Raporu'nu aldığımızda görüyoruz ki bu hükümet hiç bir şey yapmamış. İnşallah bu yaşananları gören vatandaşlarımız da, iş insanlarımız da gerekli dersi alır. Bir de şunu anladık ki aslında işler hiç de iş insanlarının gösterdiği gibi toz pembe değilmiş.
