Haber / Murat ERVİN

Her yıl 24 Kasım'da birbirinden renkli kutlamalarla geçen Öğretmenler Günü'ne bu kez dolardaki yükseliş damga vurdu. Gazetemiz basıma gönderildiği andaki kur değerleri dikkate alındığında içler acısı durumyürekleri sızlattı. Öğretmenleri kara kara düşündüren enflasyon ve döviz kuru nedeniyle  ceplerindeki maaşları her ay 625 lira buharlaştı. Temmuz ayında öğretmen olarak atanan bir memurun maaşı 5 bin 497 lira iken bu maaşla 8.68 lira olan dolardan 633 tane alabiliyordu. Aradan geçen 4 ayın sonunda, dün itibariyle maaşı Türk Lirası bazında değişmeyen öğretmen bu kez dolar almaya gittiğinde aynı parayla sadece 402 dolar alabildi. Böylece öğretmenin maaşı 4 ayda 195 dolar yani 2 bin 500 lira erimiş oldu. Bunu aylık bazda değerlendirirsek 4 aylık bir öğretmenin bugüne kadar cebinden her ay 625 lira uçtu.  Aynı durum asgari ücretlilerde de benzer. Yıl başında 2 bin 825 lira olarak belirlenen asgari ücretle tanesi 7.27 TL olan dolardan 388 tane satın alınırken 23 Kasım 2021 itibariyle saat 14:00 itibariyle maaşı 226 dolara indi. Böylece asgari ücretlinin maaşı dolar karşısında 11 ayda 162 dolar yani 2 bin 21 TL erimiş oldu.

IŞIK HIZIYLA YARIŞIYOR

AKP döneminde hızla yükselen doların 1 liradan 2 liraya 9 yılda çıkarken, 11 TL'den 12 TL'ye 4 günde,12 liradan ise 12.40'a 3 dakikada yükselmesi 'Dolar ışık hızıyla yarışıyor' dedirtti. Bu yıl başında dolar 7.34 TL, Avro 9 TL seviyesini gördü. 19 Mart’ta Naci Ağbal’ın Merkez Bankası görevinden alınmasından bir gün önce dolar 7.26 TL, Avro 8.65 TL seviyesiydeydi. 24 Eylül itibarıyla dolar 8.82 TL, Avro 10.34 TL oldu. Ekim ayında 9 lirayı geçti. 1 Kasım'da 9.54 lira olan dolar 15 Kasım'da 10.05 TL ile güne başladı.  Çok geçmeden 3 günün sonunda yani 18 Kasım'da 11.30'a çıkan dolar kuru, 22 Kasım'da 11.47 TL oldu. Bunun hemen artası günü ise dolar büyük bir atak yapıp 12.48'e kadar fırladı. Yani henüz 24 saat geçmeden dolar 1 TL değer kazandı.  

9 YILDAN 1 GÜNE İNDİ

Doların 1.30 TL'den 2 TL'ye yükselmesi 9 yılı bulurken, 4.06 TL'den 6.75 liraya ulaşması 3.5 ay sürdü. 15 Kasım 2021'de 10 TL'den güne başlayan doların yaklaşık 1 lira artması ise sadece bir haftayı buldu. 22 Kasım'da 11.22 TL  olan dolar aradan 24 saat bile geçmeden 1 lira 46 kuruş yükselip 13.40'ı gördü.   

SEÇİM KARARI VE FAİZ ARTIŞI

Prof. Dr. Hüsnü ERKAN (İktisatçı): Ülkede esflasyonist açık, cari açık ve bütçe açığınız yoksa paranız kıymetlenir. Ama Türkiye'de her üçünde de açık var. Ayrıca uygulanan para politikası işin tabiatına tamamen ters. Bu tür durumlarda yangına körükle gidilmemeli. Döviz açığımızı ve dış açığımızı ancak faizle durdurabiliriz. Yangının suyu, faizin yükseltilmesidir. Hükümetin ihracatı artırarak elde edeceği dövizle dış fazla verip döviz kurunu kontrol altına alacağına inanmasını Toroslar'da anlatılan bir hikayaye benzetiyorum, O hikayede, zemheride açlıktan ölmekte olan eşeğe sahibi, 'ölme eşeğim yaz gelecek, tepelerde yoncalar bitecek' dermiş. Yönetime güven olmazsa, alınan önlemlerin de hiç bir anlamı kalmaz. Doları düşürmenin yolu hem erken seçim kararı alınması hem de faizin artırılmasından geçiyor. Erken seçim denildiğinde  dolar 2-3 lira düşer. Benzer şekilde faizi de 3-4 puan artırsalar oradan da düşüş gelir.

İŞTE O YÜKSELİŞ

20 Nisan 2002 Dolar: 1.30 TL

09 Eylül 2013 Dolar: 2.02 TL

15 Eylül 2015 Dolar: 3.03 TL

15 Nisan 2018 Dolar: 4.06 TL

30 Ağustos 2018 Dolar: 6.75 TL

01 Mayıs 2020 Dolar: 7.02 TL

01 Kasım 2020 Dolar: 8.34 TL

12 Ekim 2021 Dolar: 9.04 TL

23 Ekim 2021 Dolar: 9.60 TL

15 Kasım 2021 Dolar: 10.06 TL

22 Kasım 2021 Dolar: 11.22 TL

23 Kasım 2021 Dolar: 12.48 TL

IŞIK HIZINI YAKALAYACAK

1 TL'den 2 TL'ye gelmesi 9 yıl

2 TL'den 3 TL'ye gelmesi 3 yıl 

3 TL'den 4 TL'ye gelmesi 2 yıl 

4 TL'den 5 TL'ye gelmesi 1.5 yıl

5 TL'den 6 TL'ye gelmesi 1 yıl

6 TL'den 7 TL'ye gelmesi 5 ay

7 TL'den 8 TL'ye gelmesi 3 ay

8 TL'den 9 TL'ye gelmesi 2 ay        

9 TL'den 10 TL'ye gelmesi 1 ay

10 TL'den 11 TL'ye gelmesi 7 gün

11 TL'den 12 TL'ye gelmesi 4 gün

12 TL'den 12.40 TL'ye gelmesi 3 dakika