TÜİK’in açıkladığı Hanehalkı İşgücü Araştırmasında (HİA) 2021 Ocak ayından itibaren, Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) 19. Çalışma İstatistikçileri Konferansı kararlarına ve ilgili AB tüzüğüne uyum sağlamak amacıyla yeni düzenlemelere geçti.
TÜİK bu çerçevede "işgücüne ilişkin tamamlayıcı göstergeler” adı altında ILO'nun 2013 yılında benimsediği kriterleri esas alan yeni işsizlik türlerini de ek olarak açıklamaya başladı. Böylece TÜİK tarihinde ilk kez âtıl işsizlik (geniş tanımlı işsizlik) türünü açıklamış oldu.
DİSK-AR yaklaşık 10 yıldır geniş tanımlı işsizlik hesaplamaları yapıyor. TÜİK ise yıllardır ısrarla geniş tanımlı işsizlik hesaplamalarını açıklamaktan kaçınıyordu. TÜİK'in dar tanımlı işsizlik verileri ciddi eleştirilere uğruyordu.
TÜİK tarafından açıklanan Ocak 2021 dönemi mevsim etkilerinden arındırılmış dar tanımlı işsizliği yüzde 12,2 olarak gerçekleşirken, âtıl işgücü oranı (DİSK-AR tarafından geniş tanımlı işsizlik olarak hesaplanan oran) yüzde 29,1 oldu. Kadınlarda dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 14,1 olarak açıklanırken, geniş tanımlı kadın işsizliği yüzde 36 olarak gerçekleşti. Böylece Ocak 2020'de yüzde 12,8 olan dar tanımlı işsizlik Ocak 2021'de yüzde 12,2'ye gerilerken, yüzde 21,2 olan geniş tanımlı işsizlik yüzde 29,1'e yükselmiş oldu. Ocak 2020'de yüzde 27,4 olan geniş tanımlı kadın işsizlik oranı ise Ocak 2021'de yüzde 36'ya yükselmiş oldu.
Dar tanımlı işsizlik oranının düşüyor gözükmesinin temel nedeni bu hesaplama yönteminin eksikliğinden kaynaklanıyor. Dar tanımlı işsizlik hesaplama yöntemi zamana bağlı eksik istihdamı, ümitsiz işsizleri ve iş aramayıp çalışmaya hazır olanları kapsamıyor. Oysa geniş tanımlı işgücü hesaplaması (âtıl işgücü oranı) zamana bağlı eksik istihdamı, ümitsiz işsizleri ve iş aramayıp çalışmaya hazır olanları kapsıyor. Bu yüzden dar tanımlı işsizlik düşüyor gözükürken geniş tanımlı işsizlik yüzde 30'a dayanmış durumda.
DİSK-AR, TÜİK'in veri setinin ayrıntılı dökümlerinin henüz yayımlanmadığını hatırlattı, ayrıntılar yayımlanınca kapsamlı raporu açıklayacaklarını duyurdu.
