113 bin çalışanı olan OSB'lerde işler durdu

Haber / Murat ERVİN

İzmir'deki 13 ogranize sanayi bölgesinde (OSB) 1841 fabrika üretim yaparken, 113 bin kişiyi de iş imkanı sağlıyor. Türkiye'ye doğalgaz sağlayan İran'ın kendi sınırları içinde meydana gelen arıza nedeniyle doğalgaz sevkiyatı durma noktasına geldi. Doğalgazdan elektrik üreten TEİAŞ yetkililerinin Organize Sanayi Bölgeleri'nin (OSB) yönetim kurulu başkanlarını telefonla arayarak günde 2-3 kilowat saati geçmeyecek şekilde elektrik kullanılmasını, aksi takdirde bu miktarın bile OSB'lere verilmeyeceğini söylediği iddia edildi.

MİLYARLIK ZARAR

Kesintiler nedeniyle bir kaç milyar TL'yi bulacak ekonomik zararın oluşabileceğini sözlerine ekleyen Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Yönetim Kurulu Üyesi ve Menemen Plastik OSB Başkanı Salih Esen, “Depolardaki ürünler bozulabilir. Ayrıca ihracatını geciktirirse karşı taraf sözleşmeyi fesh edebilir ve tazminat davası açabilir. Bunlara ilave olarak 3 gün boyunca OSB'lerdeki firmalara tedarik sağlayan şirketler de çalışmayacak. İşçilerin durumu ise belirsiz. Tam anlamıyla bir kaos ile karşı karşıyayız” diye konuştu.

'BİZİM GÖREVİMİZ DEĞİL'

Ülke genelinde 3 gün sürecek bu durumun kaos yaratacağını vurgulayan Esen, “Bize yazılı olarak bir tebliğde bulunulmadığı için de biz firmalara 'elektrik kullanmayın' diyemeyiz. Aksi takdirde firmalar, üretim yapamadıklarını belirterek bizlere tazminat davası açabilirler” ifadelerini kullandı. Bugüne kadar hiç yaşanmamış bir durumla karşı karşıya olduklarını belirten Esen, “Ortada birçok belirsizlik var. OSB'lere elektrikte sınırı aşmayın üretim yapmayın diyen Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ) Tevzi Müdürlüğü'nden biri. Bunu yazılı olarak istediğimizde ise vermiyorlar. O zaman 'elektriği sen kes' diyoruz ona da itiraz ediyorlar. OSB bünyesindeki fabrika üretime normal olarak devam ettiğinde kim bunun elektriğini kesecek? 'OSB yapsın' diyorlar ama neye, hangi yazıya dayanarak bunu uygulayacağız bir de OSB'nin böyle bir yetkisi yok zaten. Diyelim ki elektriğini kestik o zaman fabrika sahibi de 'üretim yapamadığın için şu kadar zararım oluştu, OSB bunu karşılasın' diye dava açabilir. Ya da tam tersi, 'benim siparişleri yetiştirmem lazım yoksa mahvolurum' derse ne olacak?” dedi.

'10 SAATTE HAZIR OLUYOR'

Elektrik kesintilerinin 2 gün üst üste olup sonra bir gün çalıştıktan sonra tekrar bir gün ara verileceğini kaydeden Salih Esen şunları söyledi: “Örneğin plastik sektöründe bunun uygulanması mümkün değil. Çünkü makinelerin çalışmaya başladıktan sonra üretim yapabilir hale gelmesi 8-10 saati buluyor. Kapatması da aynı şekilde. Yani düğmeye bastım üretim başlasın veya şalteri indirdim üretim bitti gibi bir şey söz konusu değil. Söylendiği gibi bir çalışma şekli aslında bize 'bu hafta çalışmayın' demek anlamına gelir.”

'İFLASLAR GELEBİLİR'

Kesintilerin yurtdışına mal teslimlerini geciktireceği için yabancı müşterilerin Türkiye'ye alternatif başka üreticiler bulmaya çalışacağını sözlerine ekleyen Esen, “Türkiye'de sanayi, elektrik sorunu nedeniyle aralıklı olarak çalışıyor denildiğinde müşteri, 'Eyvah benim Türkiye'den yaptığım alımlar tehlikeye girdi artık başka bir ülkeden bunu yapayım' deyip bizi bırakacak. İhracat müşterileri ve dış piyasa kayıplarının önü alınamaz. Hem üretim kaybı hem de zamanında teslim edememekten kaynaklı tazminat davaları sonucu firmalar zarara girecek. Belki de ekonomik durumunu düzeltmek için son şansını kullanan bir firma, malını teslim etmekte gecikeceğinden önce sipariş iptali ardından da iflası yaşayabilir” dedi.

“NASIL KONTROL EDEYİM?”

Organize Sanayi Bölgeleri Derneği (OSBDER) ve İzmir Atatürk OSB Başkanı Hilmi Uğurtaş da, gıda firmaları yanı sıra sıcaklığın sabit tutulması gereken ark ocaklarının durumunun da belirsiz olduğunu açıkladı. Uğurtaş, “Bu ark ocakları hemen kapatılıp açılan sistemler değil. Bunların derecesinin sabit tutulması için bin megawat güce ihtiyaç var. Bize hiç bir kurumdan yazılı hiç bir şey gelmeden 'Günlük 2-3 magavatı geçerseniz elektriğinizi keseriz. Eğer söylediklerimize uymazsanız sizi bakanlığa bildiririz onlar da ceza keser' diyorlar. Her fabrikada güvenlikçiler var elektrik olmazsa onlar bu soğukta nerede oturup görevlerini yapacak? Ofislerdeki bilgisayar sistemlerine dışarıdan bağlanılıp işler takip ediliyor peki bu bilgisayarlar nasıl kapatılacak? Pazar günü bile 88 megavat elektrik kullanılıyor bölgemizde. Bize telefonda söylenen 'size günde 2-3 megavat elektrik vereceğiz ama fazla kullanırsanız elektriğinizi keseriz' diyorlar. İyi de ben kim ne kadar elektrik kullanıyor diye fabrikaları nasıl kontrol edeceğim?” diye konuştu.

'3 GÜNDÜR KIVRANIYORUZ'

Elektrik kesintilerinin 3 gün arka arkaya mı yoksa ara vererek mi olacağı konusunda da net bir bilgi olmadığını açıklayan Uğurtaş, “Bu süreci bir şekilde atlatsak bile dış alıcılar, ihracat yaptığımız firmalar Türkiye'ye ne kadar güvenecek? Ya siparişimi alamazsam diye yeni pazar arayacak. Nasıl bir çözüm buluruz diye 3 günden beri kıvranıp duruyoruz. Elimizde resmi bir yazı olmadığı için de şirketlere 'üretim yapmayın' diyemiyoruz. Sadece OSB'ler değil, fabrikalara hammadde sağlayan, malzeme tedarik eden, ulaştıran, çalışan herkes bu süreçten zarar görecek. Sıkıntılı süreç yaşayan firmalar iflas sürecine bile girebilir” ifadelerini kullandı.