Afyonkarahisar Belediyesi’ne ait YÜNTAŞ AŞ fırınlarından satışa sunulan 210 gramlık halk ekmek, uzun süredir 5 TL’den satılıyordu. Ancak Mayıs ayıyla birlikte yapılan yüzde 40 zam kararıyla ekmeğin fiyatı 7 TL’ye yükseldi. Bu ani artış, özellikle dar gelirli ailelerin temel gıda harcamalarında önemli bir yük oluşturdu.
Zammın gerekçesi: enerji maliyetleri
Belediye yetkilileri, zam kararını açıklarken enerji maliyetlerindeki yükselişi öne sürdü. Doğalgaz ve elektrik faturalarındaki artış, fırınların üretim maliyetini doğrudan etkiledi. Kur artışlarının ham madde ve nakliye giderlerini de tetiklemesi, ekmeğe gelen zam oranını katladı. Yetkililer, “Bu koşullarda halk ekmek fiyatını eski seviyede tutmamız mümkün değildi” mesajını verdi.
Vatandaşların tepkisi ve alternatif arayışı
Fiyat artışı duyulur duyulmaz sosyal medyada ve pazar yerlerinde tartışma konusu oldu. Birçok vatandaş, “Ekmek temel gıda mahsulü, bu zammı nasıl karşılayacağız?” diyerek tepkisini dile getirdi. Bazı aileler, mahalle fırınlarında daha ucuz ürün arayışına girerken, organik veya özel un karışımlı ekmek tüketimini azaltmayı planladıklarını belirtti.
Belediye fırınlarının rolü
YÜNTAŞ AŞ’ye bağlı fırınlar, Afyonkarahisar’da halk ekmek projesini yıllardır sürdürerek uygun fiyatlı ürün temini sağlıyordu. Belediye, bu girişimle dar gelirli kesimlerin sofrasına ucuz ekmek taşırken, zam sonrası bu misyonun hassasiyeti tekrar gündeme geldi. Belediye yetkilileri, sosyal yardımlarla zammın etkisini hafifletmeye çalışacaklarını söyledi.
Bölgesel karşılaştırma: diğer illerde durum
Türkiye genelinde farklı belediyeler de benzer zam süreçleri yaşadı. Komşu iller Konya ve Afyonkarahisar’da halk ekmek fiyatları arasında 1–2 TL’lik farklar oluştu. Bazı büyükşehirlerde ise yine 210–250 gramlık ekmekler 6 TL bandında tutulabiliyor. Bu bağlamda Afyonkarahisar zammı, ülke ortalamasının üzerinde kalmış durumda.
Dar gelirlinin sofrası nasıl etkilenecek
Aylık asgari ücretle geçinen aileler, günlük ekmek tüketimini kısıtlamak zorunda kalabilir. Haftada 14–21 ekmek alan bir aile, zam öncesi 70–105 TL harcarken, yeni fiyatla 98–147 TL seviyelerine yükselecek. Bu artış, bütçede peynir, zeytin ve çay gibi diğer temel harcamaların kısıtlanmasına yol açabilir.
Üreticinin yükü nasıl hafifletilir
Enerji fiyatlarının düşürülmesi ve belediyeye sağlanacak destek paketleri, maliyet baskısını azaltabilir. Uzmanlar, fırınların doğalgaz yerine biyogaz veya güneş enerjisi gibi alternatif kaynaklara yönelmesi gerektiğini vurguluyor. Ayrıca, toplu alımlarda indirim ve tarımsal desteklerle un maliyetinin düşürülmesi de önerilen çözümler arasında.
